WR-lid Mariette van Huijstee reflecteert voor ons op het onderzoek dat werd gepubliceerd bij de start van de Week van de Mediawijsheid 2022. Uit dit onderzoek blijkt dat sociale mediagebruikers niet voor elkaar opkomen als ze zien dat iemand publiekelijk wordt vernederd, buitengesloten of genegeerd. Terwijl zeventig procent vindt dat we anders met elkaar om moeten gaan online. “Wat ik wel verontrustend vind, is dat grensoverschrijdend gedrag online er al een beetje bij lijkt te horen”.
Heel goed dat dit onderzoek naar de voorspellende factoren voor upstandergedrag online is uitgevoerd. Het meest interessant vind ik dat de ‘sociale gelegenheid’ om upstandergedrag te vertonen naar voren komt als voorspelende factor.
Heel goed dat dit onderzoek naar de voorspellende factoren voor upstandergedrag online is uitgevoerd.
Omstanders die het gevoel hebben dat mensen in hun sociale omgeving ook als upstander in actie komen en datzelfde ook van hen verwachten, zullen eerder geneigd zijn om upstandergedrag te vertonen dan wanneer ze het gevoel hebben dat hun sociale omgeving dat niet zou doen. Die sociale gelegenheid kan via onderwijs namelijk beïnvloed worden.
Concrete aangrijpingspunten
Het onderzoek biedt concrete aangrijpingspunten voor het stimuleren van gedragsverandering. Leerkrachten en campagnemakers kunnen mensen die upstandergedrag vertonen in het zonnetje zetten. Leerkrachten kunnen hun leerlingen actief vragen om voorbeelden van upstandergedrag uit hun omgeving. Daardoor kan dit gedrag meer in de spotlight komen en normaler worden. Hiermee wordt de sociale gelegenheid wordt vergroot.
Wat ik wel verontrustend vind, is dat grensoverschrijdend gedrag online er al een beetje bij lijkt te horen
Ook de observatiestudie is een mooi en belangrijk onderzoek. Wat ik wel verontrustend vind, is dat grensoverschrijdend gedrag online er al een beetje bij lijkt te horen. Sommige kinderen lijken te denken dat anderen niet op hun bemoeienis zitten te wachten en dat ze zichzelf onmachtig inschatten. Het goede nieuws is dat nu we dit weten, we daar iets aan kunnen doen.
Voorbeelden en vaardigheden aanreiken
Ik denk dat dit onderzoek het belang onderstreept van enerzijds het problematiseren van schadelijk gedrag online (‘dat hoort er niet bij’ en slachtoffers hebben behoefte aan steun) en anderzijds het aanleren van vaardigheden om op te staan tegen dergelijk gedrag. Als kinderen tijdens hun opvoeding en onderwijs voorbeelden en vaardigheden krijgen aangereikt om weerstand te bieden tegen schadelijk gedrag online, zullen zij waarschijnlijk vaker upstandergedrag vertonen.
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.