De mediasamenleving verandert in rap tempo. Grote hoeveelheden informatie zijn overal en altijd beschikbaar via verschillende media. Maar hoe ga je daar slim mee om? En nog belangrijker: zijn we voldoende wijs om het onze kinderen te leren? Zijn we eigenlijk zélf wel nieuwsgierig en leergierig genoeg? Ik maak me namelijk ernstig zorgen over de mediawijsheid en digitale vaardigheden van ouders.

Ouders spreken met hun kinderen over sociale media en hun mobieltje vaak met een negatieve insteek. ‘Niet zo lang, niet onder het eten, ga je huiswerk maken, leg dat ding weg’ zijn bekende uitspraken van ouders. In veel gevallen terecht, maar het zorgt er tegelijkertijd voor dat het moeilijker wordt om écht met je kinderen over mediawijsheid te praten. Ze zitten daar niet op te wachten. Het gevolg? De verantwoordelijkheid wordt naar het onderwijs afgeschoven en de roep om ‘mediawijsheid als verplicht vak’ neemt toe.

We moeten eerst zelf aan de slag

Natuurlijk dringt bij organisaties die het belang van mediawijsheid voor jongeren uitdragen het besef door dat we het onderwerp en de doelgroep vooral positief moeten benaderen. De gedachte is vaak: ‘Kinderen communiceren en gamen met elkaar op internet zoals wij vroeger op straat met elkaar speelden en praatten. Er is eigenlijk niks veranderd. Dus…’

Er is echter wél veel veranderd en de veranderingen gaan exponentieel snel. Grote hoeveelheden informatie zijn overal en altijd beschikbaar en het aanbod is oneindig. Maar hoe ga je daar slim mee om? Door je hoofd weg te draaien of door zelf te leren en de relevante vaardigheden te ontwikkelen? De meeste ouders hebben nog tientallen jaren in een werkzaam leven voor de boeg en de veranderingen hebben gevolgen voor elke organisatie, voor elke functie. Denk je nu: ‘Dat zal zo’n vaart niet lopen, bij ons blijft het zoals het nu is’? Nee dus.

Wanneer je je werk wilt blijven doen, zul je weer moeten leren en je kinderlijke nieuwsgierigheid aan moeten spreken. Bijna dagelijks verschijnen onderzoeken over het belang van mediawijsheid, digital skills, e-skills en digitale vaardigheden, maar in de meeste organisaties waar ouders actief zijn wordt er nog gewerkt als vroeger. In hiërarchische structuren, in silo’s binnen de organisatie maar zeker ook in samenwerking met anderen buiten de organisatie. Op congressen wordt vooral gepráát over het belang van samenwerken en openheid, maar in de praktijk komt daar weinig van terecht. En wanneer er dan samengewerkt wordt is het vooral door te vergaderen, mailen en bellen. Deze ’tools’ mogen van de afdeling ICT veilig worden gebruikt. Organisaties die willen overleven zullen het over een andere boeg moeten gooien. Maar er is nog zoveel meer wat je zelf kunt doen!

Doe het in belang van de toekomst van je kinderen

Ouders van opgroeiende kinderen: word wakker en neem zelf de regie in handen. Ga je écht verdiepen in wat de digitale revolutie voor jou persoonlijk betekent.

In deze videoboodschap probeert een jonge vader zijn dochtertje wegwijs te maken in deze constant veranderende wereld. Want wat zeker is: de invloed van media blijft alsmaar toenemen. Voor wie daar wijs mee om leert gaan en zelf de regie weet te bewaren, worden de mooiste dromen werkelijkheid.

In het onderzoek van NJI Opvoeden met media (pdf) staat, op blz. 22, dat ouders vooral traditionele informatiebronnen raadplegen. Daar gaat het eigenlijk al mis. Wacht niet tot er een site over een bepaald onderwerp verschijnt of er een televisieprogramma of magazine over wordt gemaakt. Die zijn er namelijk al, je moet ze alleen leren vinden.

En ook hier geldt: wacht niet tot de organisatie waar je werkt het initiatief neemt. Doe het zelf, in het belang van jezelf én de toekomst van je kinderen.

Zelf aan de slag:

• Benader (sociale) media positief. Zie media niet als een bedreiging maar als onlosmakelijk onderdeel van de maatschappij. Ook als je geen zin hebt om te leren zeg je tegen jezelf: het is voor je eigen bestwil. 

• Ga serieus aan de slag met Twitter. Zoek interessante mensen en organisaties, abonneer je op lijsten. Zorg ervoor dat je de voor jou relevante informatie gestructureerd ontvangt. Maak (op je tablet) gebruik van Flipboard. Zorg dat je informatie makkelijk kunt opslaan en terug vindt (bijvoorbeeld via Pocket). Deel, maak verbinding, overleg en inspireer! 

• Pak zelf weer eens een leerboek zoals ‘Exponential Organisations‘ van Salim Ismail of dichter bij huis: ‘Olietankers en speedboten’ van Menno Lanting.

• Kijk eens verder dan e-mail, bellen en vergaderen. Mijn favoriete plek om ook online samen te werken is www.basecamp.com. Kinderlijk eenvoudig in gebruik en op elk platform te gebruiken. Probeer het bijvoorbeeld eens in schoolcommissies. Het is niet gratis, maar levert wel heel veel op.

Hoe ziet de wereld er over 50 jaar oud? “The problems facing our world are so large that they demand disruptive thinking. We don’t have time to think in incremental terms. It’s time to challenge the status quo, and dare to imagine what we can do.”

Leer samen!

Nieuwsgierigheid is een belangrijke competentie en voorwaarde voor succesvol leren. Zoek daarom uit wat je kind écht leuk vindt, probeer op een slimme en leuke manier passende en relevante informatie over het onderwerp te vinden. Maak er bijvoorbeeld een persoonlijk Flipboard Magazine van! Zo leer je als ouder omgaan met de mogelijkheden van media en begrijp je ook hoe het werkt.

Geen tijd want je hebt het al zo druk met je werk en thuis? Wat mij betreft is dat geen argument om het dan maar zo te laten zoals het is. Natuurlijk kost het energie en vraagt het doorzettingsvermogen, maar uiteindelijk zal je kind, de school, je organisatie en de maatschappij je dankbaar zijn. En gaat heel veel tijd schelen. Is dat geen mooi vooruitzicht?