De Week van de Mediawijsheid 2021 stond dit jaar in het teken van: Samen Sociaal Online. Kinderen moeten zich veilig kunnen bewegen in onze digitale wereld. Maar hoe kunnen we in de toekomst technologie ontwerpen in het belang van het kind? In opdracht van het Ministerie van BZK stelden Waag en Leiden University samen met jongeren, ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts de Code voor Kinderrechten op; deze zet het belang van het kind centraal.
De Code voor Kinderrechten bestaat uit tien beginselen met praktische voorbeelden, waarmee ontwerpers en ontwikkelaars de fundamentele rechten van kinderen kunnen waarborgen in digitale diensten. Waag sprak met Mary Berkhout-Nio, programmadirecteur Netwerk Mediawijsheid, over het belang van de Code voor Kinderrechten, haar wensen voor de toekomst en haar eerste technologische apparaat.
Wat was je eerste en/of favoriete technologische apparaat?
“Ik moest meteen denken aan de Nokia 9000. Die baksteen met een toetsenbord! Een van de eerste smartphones met toegang tot het internet. Ik kreeg deze via mijn werk en we waren de eerste in Nederland die dat ding kregen. Nou, we waren verrukt! Ik heb er weken mee zitten spelen omdat er zoveel mogelijkheden waren. Nu lach je je dood want je kan er bijna niets mee, maar het was toen echt baanbrekend.”
Wat wens je kinderen toe op het gebied van technologie, vandaag de dag en in de toekomst?
“Dat zij de baas zijn over technologie in plaats van omgekeerd. Dat zij kunnen bepalen hoe technologie hun dient. Je apparaten kunnen het op een gegeven moment overnemen op bepaalde punten (zoals bijvoorbeeld de notificaties op je smartphone). Het is belangrijk dat je bewuste keuzes kan maken hoe dit jou dient.”
Op welke manier zet Netwerk Mediawijsheid zich in voor kinderen?
“Wij hebben een ‘serious’ game ontwikkeld genaamd MediaMasters . Deze game wordt in de Week van de Mediawijsheid door wel 150 duizend leerlingen gespeeld. Dat is een kwart tot een derde van alle leerlingen in groep 7 en 8. Veel van onze partners willen het onderwijs verder helpen en kinderen digitaal vaardiger maken.
Want dat gebeurt in Nederland niet vanzelf: mediawijsheid is niet verplicht in het curriculum. Noch in het basis-, noch in het voortgezet onderwijs. Door middel van deze leuke game, wat een doorlopend spannend verhaal is met acteurs, vragen en plezier, maken we mediawijsheid bespreekbaar in de klas en introduceren we onze partners bij de leraren. Verder organiseren we nog de Media Ukkie Dagen, een campagne gericht is op jonge gezinnen.”
Waarom is deze code voor Netwerk Mediawijsheid relevant?
“Wij staan 100% achter het doel van de code. Digitale media horen bij het leven van kinderen en met de code zorg je ervoor dat apps, games en websites voor kinderen van goede kwaliteit zijn en positief bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen.” Bekijk het manifest ‘Recht op Mediawijsheid’
Welke beginselen van de Code voor Kinderrechten zijn voor jou het meest belangrijk?
“Nr 1: belang van het kind centraal is echt het belangrijkste, daar vloeit de rest uit voort. En nummer 9, het voorkomen van schadelijk ontwerp want daarmee garandeer je veiligheid voor kinderen. Mijn zorg zit bij nummer 4, dat makers van technologie op een duidelijk en toegankelijke manier voor transparantie moeten zorgen. Want, al doet een maker z’n best, een kind zelf moet ook kritisch begrip hebben en dat krijg je niet uit een handleiding. Om de gevolgen van keuzes volledig te kunnen overzien (welke cookies je aanzet en instellingen je kiest), heeft een kind meer bagage voor nodig.
Daarom is het zo belangrijk dat mediawijsheid, als onderdeel van digitale geletterdheid in het curriculum wordt opgenomen. Iets waar wij als netwerk steeds de politiek toe oproepen, zeker nu ze de curriculum herziening gaan bespreken. Een voorbeeld is de Monitor Digitale Geletterdheid waar we aan meedoen. Daaruit blijkt dat kinderen in achterstandswijken nu nog verder achterblijven omdat er geen geld en tijd is om aan digitale geletterdheid te werken.”
Hoe ga je de code in de toekomst in jouw werk implementeren
“Wij nemen de code op in onze site voor kinderen: www.HoeZoMediawijs.nl. We zijn zelf geen ontwerpers natuurlijk, maar we wijzen graag partners die aangesloten zijn hierop, net als op de code diversiteit & inclusie.”
Voor wie is de code nog meer van belang?
“Dat zijn natuurlijk ouders. Waar ze op moeten letten bij de aanschaf van apps, games en andere digitale technologie. En scholen zijn ook belangrijk, want zij werken ook vaak met apps voor kinderen en zij kunnen daar dan kritischer naar kijken.”
Publieksprogramma op 9 december
Tijdens het publieksprogramma op donderdag 9 december gaat Waag in gesprek met techontwikkelaars, ontwerpers, ouders en partijen die keuzes maken over technologie voor kinderen. We praten over de huidige dilemma’s in het ontwerpen van (de juiste) technologie voor kinderen. Maar ook gaan we gezamenlijk op zoek naar oplossingen aan de hand van de Code voor Kinderrechten.
Dit artikel verscheen eerder op het blog van Waag
Lees meer over Week van de Mediawijsheid:
» Mediamasters | Serious game
» Onderzoek | Ergernissen over online omgangsvormen
» Kwart van de basisschool kinderen zien pesten in groepsapps
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.