Een speelgoedpop die met kinderen praat lijkt op het eerste gezicht misschien heel onschuldig. ‘Wat is je lievelingssmaak ijs?’, of ‘Wat is de hoofdstad van Spanje?’ zijn niet meteen vragen waar de alarmbellen bij af gaan. Het is een opvallende ontwikkeling in de speelomgeving van kinderen: speelgoed dat is verbonden met internet. We spreken ook wel van connected toys. Maar is dit speelgoed wel geheel veilig? Veel in het nieuws de laatste tijd: connected toys zijn gevoelig voor privacylekken, hacks en DDoS-aanvallen. Waar liggen precies de risico’s? En wat kunnen we er tegen doen?

Het Internet of Toys

Connected toys samen worden ook wel het Internet of Toys genoemd; een variant op Internet of Things. Het gaat namelijk om apparaten, en dit geval speelgoed, waarbij er een connectie is met internet. Deze connectie is nodig om het speelgoed te laten functioneren. Dit kan ook via wifi of bluetooth. Zo heb je bijvoorbeeld de pratende Hello Barbie waarmee kinderen via spraakherkenningssoftware gesprekken kunnen voeren met de welbekende pop.

Speelgoed als afluisterapparaat

Connected toys zijn de laatste tijd veel in het nieuws geweest. Vragen over privacy en de veiligheid van het kind speelden hierin de hoofdrol. Want hoe veilig is het digitale speelgoed nou eigenlijk? Recentelijk is in het nieuws verschenen dat het mogelijk is om kinderen af te luisteren via de pratende speelgoedpop My Friend Cayla. Dit blijkt uit een onderzoek van de Noorse Consumentenbond Forbrukerrådet. Op deze manier wordt privacygevoelige informatie onttrokken. Ook blijkt uit het onderzoek dat het mogelijk is om de pop te hacken en via de pop te praten tegen het kind. Het enige dat hiervoor nodig is, is een telefoon met bluetooth in de buurt van het speelgoed. Dat dit mogelijk is, is al langer bekend. Zo liet de BBC eerder zien hoe een hacker de pop hackte.

De ontwikkeling van connected toys

Privacy-issues rondom connected toys zijn dus niet iets nieuws. In 2015 kwam ook de Chinese speelgoedfabrikant VTech (bekend van de kindvriendelijke computers) in opspraak omdat hackers de gegevens van 124.730 Nederlandse kinderen buit hadden gemaakt bij een aanval op het bedrijf. Naam, geboortedatum, foto’s en audiobestanden zouden zijn bemachtigd door de kindvriendelijke computertjes te hacken.

Mary-Jo de Leeuw, oprichter van het platform Internet of Toys, vindt het merkwaardig dat er de afgelopen twee jaar niets is gebeurd rondom connected toys. “Iedereen trekt zijn handen er vanaf, dat vind ik heel zorgelijk”, aldus Mary-Jo. En dit terwijl connected speelgoed zich maar blijft ontwikkelen. Naast pratende speelgoedpoppen en knuffelberen, zijn tegenwoordig ook robots en zelfs drones in opkomst. Wat staat ons nog meer te wachten in de toekomst?

Tweestrijd

Een positieve ontwikkeling is dat het debat rondom connected toys nu lijkt te zijn aangewakkerd. De meningen over connected toys zijn nog wel enigszins verdeeld. Zo zijn er experts die zich bezighouden met issues rondom privacy die vooral onwetendheid bij ouders en gebrekkige regelgeving zien. Deze groep, onder wie de Consumentenbond, adviseert dan ook het connected speelgoed voorlopig niet te kopen. Andere experts zien echter ook mogelijkheden: het speelgoed kan voor een hele nieuwe wereld aan spelmogelijkheden zorgen.

Praktische handvatten

Hoe moet het nu verder met de connected toys? Er is bijvoorbeeld nog geen Europese standaard die de privacy van de kinderen regelt. Het is daarom belangrijk om zelf goed op de hoogte te zijn van de mogelijke gevaren. Al het speelgoed dat is verbonden met internet kan namelijk worden gehackt. Om hiervoor praktische handvatten te bieden, heeft Mediawijzer.net tien belangrijke aandachtspunten samengesteld in een checklist waar rekening mee kan worden gehouden als het gaat om connected speelgoed. De aandachtspunten zijn samengesteld met een aantal experts. Zo wordt aangeraden om het slimme speelgoed altijd uit te zetten als het kind er niet mee speelt. Pas ook, na aanschaf van het speelgoed, het wachtwoord en de gebruikersnaam aan, en let op welke gegevens kinderen via het speelgoed achterlaten.

Heb je aanvullende tips of wil je als professional delen hoe jij ouders en opvoeders bewust maakt van de kansen van en problemen van connected toys? Laat hieronder dan een reactie achter.