In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam vond op 27 en 28 juni de Public Spaces-conferentie plaats. Een conferentie die te vergelijken is met de jaarlijkse MNX conferentie van Netwerk Mediawijsheid. Het publiek is een beetje anders, al is er overlap, maar qua onderwerpkeuze is er eigenlijk niet zoveel verschil. Zowel bij Public Spaces als bij de MNX gaat het over ontwikkelingen op het gebied van media en technologie. Vooral binnen het digitale domein.
Hoog tijd dus dat iemand namens Netwerk Mediawijsheid eens gaat kijken bij Public Spaces.
Een waarschuwing vooraf: dit is geen compleet verslag van de conferentie. Mijn verslag is heel subjectief, geschreven door iemand die jaren in het onderwijs heeft gewerkt als mediathecaris en die vrijwel even lang blogt over de verandering die onze samenleving heeft ondergaan door media en technologie. Ben je wel op zoek naar een compleet verslag van de conferentie? Dat is hier te vinden.
De conferentie, dinsdag 27 juni
Hoogleraar Ruha Benjamin (Princeton) trapt de conferentie af met een presentatie. Ze laat overtuigend zien dat technologie de mogelijkheid heeft om discriminatie te verbergen, te versnellen en zelfs te verdiepen. Terwijl diezelfde technologie er neutraal en zelfs welwillend uitziet. Kijk kritisch naar de mensen achter de technologie waar je mee te maken hebt, is haar advies.
Niet alleen heeft het racisme in bijvoorbeeld de VS en India een heel lange (voor-) geschiedenis. De bestrijding ervan heeft dat ook. Ruha Benjamin heeft het in haar verhaal zo vaak over manipulatie door media dat ik denk dat een flinke portie mediawijsheid hier echt op z’n plaats is.
Het dagprogramma wordt voortdurend afgewisseld met sketches en paneldiscussies, bijna te veel om op te noemen. Siri Beerends reflecteert op de staat van de technologie. Dat het internet na de Silicon massasurveillance, datahandel, monopolie-vorming en algoritmische polarisatie kapot is, wisten we al. Daarvoor geven we graag de schuld aan het grote boze Big Tech. Maar wat als het probleem dieper ligt? ‘Als we een andere weg met digitale technologie willen inslaan, moeten we beginnen bij de relatie die wij met technologie zijn aangegaan’. Siri vraagt zich niet zozeer af wat technologie ons aandoet, maar eerder wat wij de technologie aandoen.
Dag twee, woensdag, 28 juni
Roeland Smeets
De eerste presentatie op de woensdag is van Levien Nordeman, docent aan de Hogeschool Utrecht. Hij vertelt hoe data tastbaar kunnen worden.
Hij verwijst in zijn presentatie naar het boek The corporate cultivation of digital resignation van Nora Draper e.a. waarin het onderwerp ‘digitale berusting’ centraal staat, die behelst de toestand die ontstaat wanneer mensen de informatie die digitale entiteiten over hen hebben wel willen controleren, maar zich niet in staat voelen om dit te doen.
Levien had een goed verhaal over het tastbaar maken van data, maar ik denk dat – als je doet alsof die data uit de hemel zijn komen vallen – het een abstract verhaal blijft. Levien heeft binnen het onderwijs volgens mij de plicht om óók te vertellen waar die data vandaan komen. Het boek Turings Cathedral, over hoe de eerste computers tot stand kwamen tijdens- en na de Tweede Wereldoorlog, is een goede bron.
Prompt Battle en PubHubs
In de middag was er een ‘Prompt Battle’. Hoe kun je met woorden een beeld creëren dat je zojuist gezien hebt? Een leuk gezelschapsspel met de juiste software, in dit geval Midjourney. Ook was er een paneldiscussie over de informatiehuishouding van de overheid. Met een moeilijk te beantwoorden vraag: wie, in Nederland, heeft écht geld nodig?
Daarna was het tijd voor PubHubs, een afkorting van Public Hubs. Een veilige en vertrouwde online omgeving beheerd door publieke organisaties en hun eindgebruikers. Een stakeholdernetwerk voor publieke organisaties.
José van Dijck, hoogleraar Media en Digitale Samenleving aan de Universiteit Utrecht, deed de presentatie en presenteerde dit omvangrijke project. Samen met Prof. Bart Jacobs, computerbeveiliging en privacy-vriendelijke systemen, geeft zij leiding aan PubHubs. Die verschillende achtergronden van beide hoogleraren geven goed aan welke kennis er nodig is om digitale ontwikkelingen te begeleiden.
(De vorderingen op het gebied van-) De sociale ontwikkeling van Pubhubs werd belicht door Mathilde Sanders. Zij noemde vier waarden (criteria) waaraan de digitale versies van organisaties zouden moeten voldoen: gebruiksvriendelijk, (respect voor) privacy, inclusiviteit en veiligheid. Samengewerkt wordt er ook met grote patiëntenorganisaties die al veel ervaring hebben met bijvoorbeeld moderatie.
(En de vorderingen op het gebied van-) De technische ontwikkeling werd gepresenteerd door Harm van Stekelenburg en Jan den Besten van de Radboud Universiteit Nijmegen. Het is het tweede jaar dat zij actief zijn en zij vertelden onder andere dat een nieuwe vraag aan hen was om een open (voor iedereen toegankelijk) en een gesloten deel van Pubhubs te realiseren.
The Filter Bubble
De openbare bibliotheken en een organisatie als de VPRO zijn ook vertegenwoordigd. In feite kan iedere organisatie die dat wil een plek krijgen in PubHubs. Het wordt wel gewaardeerd als je iets van het technologisch beheer op je wil nemen. En moderatie is op zich een vrij kostbare aangelegenheid. Maar als organisatie hebben je leden er wat aan dat ze niet met hun gegevens op straat komen te liggen.
De afsluiting werd verzorgd door Eli Pariser, schrijver van The Filter Bubble. Titel van zijn verhaal: ‘The Future of Digital Spaces and democracy’. Want ‘Digital Spaces hebben we nodig, bijvoorbeeld om na te denken over de vraag hoe we kunnen komen tot een democratie, die wél werkt en iedereen kansen geeft.’
Conclusie
Mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om actief, kritisch en bewust deel te nemen aan onze mediasamenleving. Dit is een, bijgewerkte, definitie van Mediawijsheid. die te vinden is op Mediawijsheid.nl.
Tijdens een interview met Marleen Stikker zegt Audrey Tang, minister van digitale zaken in Taiwan: ‘In 2019 hebben we ons basisonderwijs aangepast om het begrip literacy te vervangen door competentie. Want literacy is wanneer je consumeert en competentie is wanneer je maakt.’
De Waag, de organisatie achter Public Spaces, heeft onder andere als doel om het digitale domein te verbeteren en presenteert hier spectaculaire projecten als Pubhubs. Netwerk Mediawijsheid timmert wat kortere tijd aan de weg, maar heeft bewezen een groot bereik te hebben, met name met MediaMasters in het basisonderwijs.
Het was zeker een goed idee om eens langs te gaan bij Digital Spaces; volgende keer ga ik graag weer want het digitale domein gaat ons allemaal aan.
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.