Een hologramtelefoon. Projectiegamen in een kamer die reageert op je beweging. Een blindegeleiden-drone, een pratende auto, een boek voor kinderen met dyslexie dat werkt met augmented reality om woorden extra uit te leggen. Dit zijn slechts een aantal ideeën over onze media van de toekomst, bedacht door de kinderen uit groep 7 en 8 van OBS De Wissel in Uitgeest. Hoe zien zij de toekomst voor zich? En wat kunnen wij als mediamakers met deze informatie doen?

Samen met zo’n 30 vrijwilligers uit het vak, werken we bij Dromenkroon aan het bedenken van de toekomst met kinderen. Sinds 2011 hebben wij dit samen met ongeveer 1800 kinderen gedaan. Onderwerpen variëren van apps en games tot toekomstdromen en uitvindingen. In de maand januari van 2015 hebben wij ons speciaal voor het congres Safer Internet Day gericht op workshops rondom het onderwerp ‘media van de toekomst’, in samenwerking met ECP.

De uitkomsten van de workshops zijn te bewonderen via het Digital Messageboard, zelf door kinderen gecreëerd en geprogrammeerd.

Waarom en wat is media eigenlijk nog?

Internet speelt een zeer bepalende rol in het mediagedrag van kinderen. Eigenlijk kun je bijna zeggen dat vrijwel alle media een link hebben met internet of hierdoor worden gedreven. Kinderen zijn zich hier niet altijd even van bewust, maar wat ze wel door hebben is dat media veel dingen mogelijk maken die voorheen niet bestonden.

Media is een ongrijpbaar begrip geworden.

Vroeger spraken we over de krant, de tv, de radio. Iets om naar te luisteren of kijken. Maar het begrip is enorm verbreed. Als we hierover met kinderen praten, merk je dat meteen. Zij kunnen het niet ‘pinpointen’. En eigenlijk hoeft dat ook niet. Het belangrijkste is dat we teruggaan naar hun behoeften. De rol die media en internet in hun leven spelen.

Media als:

• Vermaak – als doel op zich, zowel passief als interactief
• Interface –  manier om dingen aan te sturen
• Tool – om zelf iets mee te maken
• Communicatie of ’transport’ – sociaal, netwerk
• Educatie – om iets van te leren
• Zelfs transport – teleporteren

Wat verwachten kinderen in de toekomst?

Op korte termijn verwachten kinderen:

En op de langere termijn verwachtingen kinderen:

Niet alleen de rollen zijn uitgebreid. Er gebeurt veel meer in de maatschappij en in het medialandschap wat invloed heeft op het gebruik en de mogelijkheden. Wat was, komt niet meer terug. We gaan vooruit en komen terecht in een combinatie van het oude en het nieuwe.

Wat verandert er dan allemaal?

• Versnippering: we zijn van een tijdperk van massamedia langzaam aan het verschuiven naar focus op mensen en merken. Van de push aanpak van massamedia naar een pull aanpak.
• De ‘gewone’ mens heeft meer macht gekregen: als gebruiker heb je veel meer invloed op wat er op de markt komt (Kickstarter, Indiegogo), wat we zien (on demand kijken), welke content er wel of niet boven komt drijven (content curation) en zelf bepalen wat je wel of niet te zien krijgt (on demand).
• Nieuwe vormen en combinaties: technisch gezien is er veel meer mogelijk. Hologrammen, virtual reality, digitaal en fysiek gecombineerd. Het duurt niet lang meer tot we deze dingen in de mediamix opgenomen hebben. Het is belangrijk om nu alvast te bedenken waar en op welke manier dit toegevoegde waarde kan hebben.
• Reality check: ’terug naar het echte’. Er kan zo veel, we kunnen altijd online zijn en er komt elke dag enorm veel informatie op ons af. De mogelijkheden van de toekomst liggen voor ons. Maar tegelijkertijd groeit aan alle kanten de roep om meer bevredigende bezigheden en producten en content die dat faciliteren. We zien dat ambachten terugkomen en mensen zoeken naar meer zingeving.

Ook kinderen zoeken naar zingeving van digitaal, de zoektocht naar het ‘echte’.

We merken in de workshops met kinderen ook een groeiend kritisch geluid. Is het wel gezond, zo veel digitaal en internet in de toekomst? En is het wel overal nuttig voor?

Digitaal en bewegen is een thema dat vaak ter sprake komt in onze projecten. Net als het digtale tastbaar maken, iets echt in je handen kunnen houden (digital tactility). Ook blijkt dat kinderen het prettig vinden om digitaal een duidelijke rol kunnen geven in het ‘echte’ leven, zoals een interactive wallpaper of hologrammen. Tot slot hebben ze veel vragen over privacy. Vragen die we horen zijn:

• Hoe echt zijn de vrienden die je online tegen komt?
• Kun je die vertrouwen?
• Doen we het wel goed, zo schermgericht bezig?
• Hoe kunnen we digitaal inzetten voor gezondheid? Meer buiten spelen?
• En wat als iemand een hologram hackt of kopieert?
• Alles digitaal kost veel energie, hoe kunnen we dat beter doen?
• Soms is digitaal zelfs een beperking: een boek op een iPad verstoort fantasie en is afleiding.

Aan de slag

In een tijd waarin mediagebruik versnippert, het lastiger wordt kinderen en hun ouders te bereiken en de kritiek op digital groeit, is onze belangrijkste boodschap dan ook:

Ga uit van de behoefte van kinderen. Ga uit van de kracht van je eigen merk.

Plak niet zomaar plaatjes op je merk, in de hoop dat het meer verkoopt. Dat tijdperk is echt voorbij. De merken die de juiste mensen aan zich weten te verbinden zullen overleven. Zij hebben een sterke oorsprong en een duidelijk doel. Die stappen durven nemen om te anticiperen op de veranderingen van vandaag en de ontwikkelingen van de toekomst. Want kinderen kunnen dat niet helemaal alleen.

Beginnen is simpel:

1. Werk vanuit de behoefte van kinderen (en hun ouders). Dit is hét vertrekpunt.
2. Neem je merk onder de loep. Is het sterk genoeg voor de komende tijd?
3. Verdiep je in trends en ontwikkelingen en bepaal je positie hierin. Wat past wel en niet bij jou? Maak geen app om een app, ga niet op sociale media omdat het hoort. Onzin!
4. Ga het gewoon doen. Blijf proberen. Durf fouten te maken en onderzoek wat wel en niet werkt. De toekomst is geen exacte wetenschap, maar samen zullen we een nieuwe wereld maken die past.
5. Praat veel vaker met kinderen. Werk samen met ze aan de toekomst! Kinderen kunnen het niet exact voor je bedenken, maar laat je inspireren en bouw je toekomstige projecten op hun inzicht.

Laten we hier beginnen. Samen maken we de toekomst! Doe je mee?