Op 23 juni a.s. vindt het Mediawijzer.Netwerk Experience plaats, een evenement met als thema ‘ontdek de toekomst van mediawijsheid’. In aanloop naar die dag beantwoorden een aantal bekende en minder bekende professionals op het gebied van mediawijs 5 vragen  over de toekomst.

Het woord is aan… Roeland Smeets, mediathecaris op het Barlaeusgymnasium in Amsterdam en auteur van de blogreeks ‘De Netwerkmaatschappij‘ op Mediawijzer.net.

1. Wat wordt het belangrijkste mediawijze thema van het komende decennium?

Maatschappijleer: kennis van de maatschappij en hoe die door de stormachtige ontwikkelingen op media- en informatiegebied zo snel aan het veranderen is. Dat betekent, gek genoeg, ook achterom kijken. We moeten de ontwikkelingen in de geschiedenis kunnen plaatsen. Ik merk dat leerlingen het heel interessant vinden te horen hoe de computer haar plaats heeft gevonden in onze cultuur. Anders gezegd: ik vind dat we té toekomstgericht bezig zijn op mediawijsheid gebied, te gefixeerd op het nu. Lees in dat kader ook eens het boek Present shock van Douglas Rushkoff.

Ik vind dat we het begrip mediawijsheid in de toekomst met meer diepgang moeten belichten. Geef cursussen mediawijsheid met behulp van psychologen, filosofen, historici want hun disciplines zijn allemaal nodig om het begrip mediawijsheid – dat inmiddels totaal verweven is met de maatschappij waarin we leven – volledig tot haar recht te laten komen. Die lessen  mediawijsheid zouden tot doel moeten hebben jonge mensen de ruimte te geven hun eigen mediawijsheid vorm te geven want pas als  dat gebeurt, gaat het begrip echt leven.

Die lessen zijn wellicht moeilijk te organiseren op scholen, maar ze kunnen ook in de vorm van cursussen gegeven worden in de Openbare Bibliotheken, want die begeven zich de laatste tijd steeds meer – met succes – op het gebied van het onderwijs. In Amsterdam wordt bijvoorbeeld in de OBA een cursus programmeren gegeven. Ik denk dat het cruciaal is dat jonge mensen zichzelf aanmelden voor die cursussen, dan krijg je gemotiveerde, van onderaf georganiseerde, groepen.

2. En welke invloed zal dat hebben op de samenleving?

Dat is het hem juist: samenleving en media/informatie raken steeds meer verstrengeld. Je kunt ze niet meer los zien van elkaar. De digitale versie van de Netwerkmaatschappij verandert langzamerhand in een ecosysteem met een paar grote spelers als Facebook en Google (en heel veel kleine spelers) waar Big Data het bloed is dat door de aderen stroomt. Dat laatste is een quote uit “The culture of connectivity” van Jose van Dijck.

Het wordt tijd dat we bij ons eigen bloed kunnen, en vooral dat we jonge mensen duidelijk maken dat zij baas moeten worden van hun eigen data.

• Onze eigen Big Data liggen nou eenmaal opgeslagen bij Google en Facebook en bij talloze andere bedrijven en overheden. Maar we kunnen ook zélf iets dergelijks  organiseren: een mega-database waarbij we zelf uitmaken welke eigen gegevens we aanbieden. Als genoeg mensen dat doen ontstaat er een grote database met Big Data die bruikbaar is voor de wetenschap en ten goede komt aan de hele samenleving.
• Eén van de principes van de nieuwe stichting die een en ander zou moeten regelen is dat de aangeboden data niet verhandeld morgen worden. Een goede, aansprekende beschermheer heer of -vrouw vinden hoort er ook bij: Neelie Smit-Kroes en als het eenmaal hard gaat Obama of Paul McCartney. Klein beginnen in Nederland en dan steeds groter worden, waar maken dat je de toekomst ook zelf kan vorm geven.
• En aan die terechte kritiek op Facebook zouden we iets kunnen doen door een Europees sociaal medium van de grond te krijgen dat wél respect heeft voor onze data

3. Welke competenties moeten kinderen dan hebben?

Kritisch, creatief en bewust, zowel in zijn als in handelen. Veel van die zaken krijg je al of niet met de opvoeding mee. Achtergrondkennis opdoen door het lezen van dikke boeken of het zien van goede films. In ieder geval door moeite te doen. Met achterover leunen kom je nergens. Een vak als filosofie is heel belangrijk. Een apart vak mediawijsheid, daar geloof ik niet in. Mediawijsheid duikt overal vanzelf wel op.

4. Hoe ga jij, als professional, daarop inspelen?

Door verhalen, met beelden, te vertellen aan de leerlingen: de ontwikkelingen in de tijd te plaatsen. De afgelopen weken heb ik een verhaal van anderhalf uur gehouden over Mens en Robot en een van een uur over Online. Beide zijn heel goed ontvangen door 5e en 6e klas leerlingen. Ik zou willen dat ik die verhalen ook elders kan vertellen.

En natuurlijk door mijn serie over de Netwerkmaatschappij. Ik hoop heel erg dat die informatie bij jonge mensen terecht komt.

» Lees hier de reeks over de Netwerkmaatschappij

5. Moeten we ons zorgen maken als alles in de toekomst via internet met elkaar is verbonden?

Nee, zorgen maken heeft niet zoveel zin. Het is gewoon een gegeven dat alles en iedereen met elkaar verbonden raakt. Wat we moeten zien te regelen is dat die ontwikkeling ten goede komt aan alle mensen.

Kom ook naar het Mediawijzer.Netwerk Experience!

Ontdek zelf de toekomst van mediawijsheid! Het Mediawijzer.Netwerk Experience belooft een dynamisch en actief event te worden.

Heb je je nog niet ingeschreven?

» Meer informatie over het programma en de sprekers

Lees ook in het kader van de MNX:
» Mijn dag als razende Periscope-reporter op de MNX
» #MNX15 in beeld: tweets, foto’s en mediawijs video-nieuws
» MNX15: de toekomst van mediawijsheid ligt zowel in verdieping als verbreding van het vakgebied
» De toekomst? Van mediabewust naar mediawijs
» De mediacoach van de toekomst
» “Netwerkpartners willen verrast worden, dat gaan we tijdens #MNX15 doen”

Lees ook de toekomst van mediawijsheid volgens:
» Erno Mijland
» Aefke ten Hagen
» Karin Winters
» Marianne de Valck
» Jeroen de Boer en Mirjan Albers