Met elkaar in gesprek over mediagebruik en vaardigheden, leren van elkaar en zo sámen mediawijzer worden. Dat is waar de achtste Week van de Mediawijsheid dit jaar om draaide. Van 17 t/m 24 november gingen bibliotheken, scholen, organisaties en anderen aan de slag met het thema ‘Generatie Media: samen mediawijs’. Met onder andere het nieuwe Mediawijsheid Debat, meer dan 165.000 aangemelde leerlingen voor de MediaMasters Game en zo’n 130 activiteiten in het land kijken we in dit artikel terug op een geslaagde campagne.
Nieuwe onderzoeken: digitale generatie heeft nog veel hulp nodig
Jongeren zijn minder digitaal vaardig dan ze zelf denken en hebben bijvoorbeeld moeite met het inschatten van betrouwbare informatie. Dat blijkt uit twee complementaire onderzoeken die bij de start van de Week van de Mediawijsheid werden gelanceerd: de ‘Monitor Jeugd en Media 2017’ van Kennisnet en ‘Vanzelf Mediawijs? 2017’ van Mediawijzer.net. Ook blijkt hieruit dat school nu slechts een kleine rol speelt in het bijbrengen van digitale vaardigheden en dat jongeren hun vaardigheden vooral in hun vrije tijd opdoen en daarbij weinig uitdaging ervaren.
» Lees hier meer over de onderzoeksresultaten
Mediawijsheid Debat met vmbo-leerlingen, docenten en bekende juryleden
Bij de start van de #WvdM17 organiseerden Mediawijzer.net, Beeld en Geluid, VodafoneZiggo en het Nederlands Debat Instituut het Mediawijsheid Debat. Jongeren, docenten en mediamakers gingen met elkaar in gesprek over privacy, het verspreiden van gevoelige informatie, omgaan met nepnieuws, de rol van professionele media, wat kunnen we van elkaar leren en nog veel meer. De jury bestond uit Bart Ongering van Meester Bart, 3FM-DJ Domien Verschuuren, YouTubers Jiami Jongejan en Nesim Najih van het kanaal Supergaande en Ivo Duijsings van NOS Mashup.
» De uitzending is hier terug te kijken, of kijk de trailer hieronder
Het Mediawijsheid Debat is een discussiestarter voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Wat kunnen leerlingen en docenten van elkaar leren? Ga in 1, 2, 3 of 4 lesuren het gesprek in de klas aan over media en mediawijsheid aan de hand van vier stellingen die met video’s – mét Sociale Medialoog Fake Vonk – worden ingeleid.
» Ook na de campagne kan het voortgezet onderwijs aan de slag met het debat in de klas aan de hand van spraakmakende stellingen en filmpjes
In het land & online
De hele week stond het thema ‘Generatie Media: samen mediawijs’ bij veel scholen, bibliotheken en andere organisaties bovenaan de agenda. Een aantal highlights:
- Op IDFA vond de première van de webserie Netiquette plaats over de ongeschreven regels online.
- Op het MediaLab Festival van Cubiss was een interactieve en digitale speeltuin waarin leerlingen kennis konden maken met techniek, ICT en mediawijsheid door diverse mini workshops.
- Samen met Jouw Medialab organiseerde Bibliotheek Rotterdam het Generatie Mediadebat om het gesprek tussen jongeren en opvoeders aan te jagen over de voor- en nadelen van onze nieuwe leefwereld.
- Bibliotheek Noordwest Veluwe organiseerde een fotowedstrijd met als onderwerp: ‘Kijk, mijn digitale wereld’.
- Bibliotheek Den Haag bood een vullend mediawijsheidprogramma ‘Ben jij wel mediawijs?!’ met elke dag een ander thema en bekende aanwezige. Thema’s waren fake news, I love robots, catfish, YouTube en de jeugd van tegenwoordig over sociale media.
- VodafoneZiggo liet 20.000 jongeren kennismaken met het lesprogramma Online Masters om digitale vaardigheden te bevorderen.
- Een grote groep YouTubers lanceerde de ‘Social Code: YouTube’. In deze code hebben de YouTubers in samenwerking met het Commissariaat voor de Media afspraken vastgelegd die moeten zorgen voor meer transparantie over reclame in hun video’s.
- 3FM riep tijdens de Week van de Mediawijsheid samen met FunX, NPO3, Club HUB en NOS #onwijs in het leven, om de wereld van moderne media te begrijpen, doorgronden en te beheersen. Met o.a. de Hoe-Goedgelovig-Ben-Jij Quiz.
- Op 19 november was bij Zapp op NPO 3 de Denktank aflevering ‘Lekker zeggen wat je wilt’ te zien over vrijheid van meningsuiting (op internet).
- Ook Schooltv bood tijdens de Week mediawijze tips en materiaal voor zowel basis- als voortgezet onderwijs. Deze zijn verzameld op de Onderwijspagina op weekvandemediawijsheid.nl.
- Op 17 november zond Het Klokhuis een aflevering uit over verborgen reclame op YouTube.
- Hoe word je beroemd en hoe is dat? En kan mediawijsheid, waaronder auteursrecht, daarbij helpen? KlasseTV lanceerde een nieuw gratis lespakket hierover. Nieuwsbegrip bood daarnaast een extra les over auteursrecht. Beide zijn mogelijk gemaakt door de Federatie Auteursrechtbelangen.
- Tumult stuurde twee lesbrieven uit: ‘Wie ben jij volgens internet?’ en ‘Social media? DENK NA’.
- Het in de Week van de Mediawijsheid gelanceerde jeugdboek ‘WWW.wat?’ geeft een kijkje in hoe het internet is ontstaan, de mogelijkheden, maar ook online gedrag en waar kinderen voor moeten oppassen.
- NPO Focus schreef een achtergrondartikel over o.a. privacy, online liefde en beïnvloeding.
- Waarom is aandacht voor mediawijsheid ook in het mbo zo belangrijk, voor zowel student als docent? Het Practoraat Mediawijsheid riep in een video op om van je te laten horen op mbomediawijs.nl.
Bekijk voor een impressie ook de vele tweets die tijdens de campagne geplaatst werden via #WvdM17 en #MediaMasters.
Onder de naam #Onwijs deden @NOS, @3FM, @FunX en @NPO3 mee aan de Week van de Mediawijsheid. Namens de NOS maakte ik deze video over de etiquette van die interwebs. #wvdm17 #report #mashup https://t.co/DusxDbUvPC
— Danny Simons (@dannysimons) 26 november 2017
Afgelopen zaterdag werd de Burgemeester geïnterviewd door kinderen in de bibliotheek Schilderswijk. Het interview is vanavond tussen 18:00 – 19:00 uur te beluisteren op @DenHaagFM . Je bent welkom op de eerste verdieping in de CB. https://t.co/4LZFV1j8Vy #WvdM17 #PaulineKrikke pic.twitter.com/2HsuGqdVgD
— Bibliotheek Den Haag (@bieb070) 20 november 2017
De #WvdM17 in Denemarken! Lessen en excursies met studenten vd minor Kinderen en Media van @Windesheiminfo over het inzetten van media en stimuleren van creativiteit bij kinderen. pic.twitter.com/3wnSpMGlwo
— Helprich ten Heuw (@Collegehth) 22 november 2017
In 24 uur verandert Elise’s telefoon van beste vriend in haar ergste vijand. De indringende korte film #tagged is 21 en 22 november te zien bij @BeeldenGeluid in de Week van de Mediawijsheid! #WvdM17 @VertovMedia @Mediawijzer https://t.co/g8OMHaIbP6 pic.twitter.com/yygrnpd726
— Beeld en Geluid (@BeeldenGeluid) 18 november 2017
Start onderzoek naar interculturele mediawijsheid #WvdM17: Lector Joke Hermes @InhAdamDiemen: “Hoe maken we kinderen en jongeren op een goede manier mediawijs in een etnisch en cultureel diverse samenleving? Welke ‘tools’ hebben professionals dan nodig?” https://t.co/ixNkGSaemc pic.twitter.com/EwpKZRgbKx
— Hogeschool Inholland (@Inholland) 24 november 2017
Onderwijsconferentie over digitale geletterdheid
Hoe kunnen we kinderen een hoopvol perspectief bieden in een gedigitaliseerde wereld die niet zonder zorgen is? En welke digitale vaardigheden brengen we ze bij waarmee ze zelf hun toekomst kunnen vormen, in plaats van dat technologie dat voor ze doet? Als afsluiter van de campagne vond in Beeld en Geluid de Onderwijsconferentie Digitale Geletterdheid van Kennisnet plaats, in samenwerking met SLO, Beeld en Geluid en Mediawijzer.net. Tot de sprekers behoorden pedagoog Joop Berding, filosoof Hans Schnitzler, ondernemer Jim Stolze, Hans de Vries (SLO), Lyanca ten Donkelaar (AOC Oost), Berry Nieskens (Cartesius 2), Nadia Demaret en Jeroen Gommers (Vrijeschool Widar) en Remco Pijpers (Kennisnet). Als klapper op de vuurpijl werd deze middag het Handboek Digitale Geletterdheid van Kennisnet gepresenteerd.
» Lees het inhoudelijke verslag van Remco Pijpers
» John Leek schreef een persoonlijk sfeerverslag
MediaMasters Game
Het was weer een spannende competitie: meer dan 165.000 leerlingen in groep 7 en 8 waren dit jaar aangemeld voor de MediaMasters Game. De winnaars werden maandag 27 november bekendgemaakt en zij gaan ervandoor met mooie prijzen. Daarnaast ontving elke leerling die de Game had uitgespeeld een MediaMasters-diploma en de titel ‘MediaMaster’.
Groep 8 van Basisschool Statenkwartier uit Den Haag mag zich de ‘meest mediawijze klas van Nederland’ noemen en mag met de hele klas naar Beeld en Geluid en de studio van The Voice Of Holland. Juf Vivian: “Het was ontzettend leuk om mee te doen aan de Game en te zien hoe betrokken en gemotiveerd de leerlingen waren. Sociale media, vloggen en gamen zijn hot topics in de klas en het was mooi om er op deze manier over te discussiëren en te leren.”
Wat is #mediamasters toch een supervet, gaaf en leerzaam programma voor de kids hier op school! Dank weer voor de leuke dag! #happy #onderwijs
— Maurice van Esch (@mcmauser) 21 november 2017
#WvdM17 @mediawijsNL vandaag ALLE Jokers binnengehaald door de 8 bovenbouwers van DeWegwijzerAsch. Trots op mijn groep!! Op naar de finale van Mediamasters2017 op vrijdag 24-11 pic.twitter.com/5IXRcrsDxR
— Manja Verbeek (@ManjaVerbeek) 23 november 2017
De MediaMasters Game is ook beschikbaar voor kinderen tussen de 10 en 12 jaar oud in het speciaal onderwijs. Groep 8 van De Sterrenkijker uit Uden werd de winnaar van het klassement speciaal onderwijs. Nicole Ranke, leerkracht van groep 8: “In de klas weten we dat kinderen met autisme het vaak lastig vinden om naar elkaar te luisteren, of met elkaar te overleggen. Afgelopen week ging dit echter fantastisch, leerlingen gingen met elkaar in discussie en herkenden situaties die we tijdens het project behandelden direct op het schoolplein. Het was ook opvallend dat kinderen die normaal gesproken moeite hebben om motivatie te vinden voor school door het spel in hun kracht werden gezet en wij als leerkrachten de kinderen konden complimenteren voor hun inzet.”
In het nieuws
De media-aandacht voor de Week van de Mediawijsheid 2017 was groter dan ooit. De highlights:
- Interview met inhoudelijk producent en eindredacteur van MediaMasters Sarah Hijmans (Den Haag FM)
- Interview met inhoudelijk producent en eindredacteur van MediaMasters Sarah Hijmans (radio Omroep Zeeland, niet online)
- Jongeren zijn nog niet mediawijs genoeg (Innovatie in het onderwijs, bijlage bij het Financieel Dagblad)
- ‘Jongeren overschatten hun digitale vaardigheden’ (RTL Nieuws) [red. dit nieuwsbericht is offline]
- Jeugd is de hele dag online maar kan informatie moeilijk beoordelen (NPO Radio 1)
- Dit moet je weten op vrijdagochtend 17 november (Metro)
- Jongeren overschatten zichzelf digitaal (Telegraaf) [red. dit nieuwsbericht is offline]
- Digitale skills van jongeren vallen vies tegen (AD)
- Meer les maakt je niet ‘mediawijzer’ (NRC)
- Opgegroeid met internet: hoe goed doen we het? (Metro)
- Week van de Mediawijsheid van start op NPO 3, NPO 3FM en FunX (NPO)
- Echt of nep? Jongeren zien online soms niet het verschil (NOS)
- Politici tegen nepnieuws (Dag6) [dit nieuwsbericht is niet meer beschikbaar]
- Onderzoek: als jij je kind niet mediawijs maakt, doet niemand het (Dutchcowboys)
- 150.000 leerlingen strijden om titel ‘Meest mediawijze klas van Nederland’ (Nationale Onderwijsgids)
- De naakfoto’s van Britt werden online verspreid: “Ik ontspoorde volledig” (FunX)
- Gamen in de les: kinderen leren over online gevaren (NH Nieuws)
- Strijd om de ‘Meest mediawijze klas van Drenthe’ barst weer los (RTV Drenthe)
- De Horizon in Rilland heeft op drie na mediawijste klas van Nederland (PZC)
- Basisschoolkinderen moeten programmeren: ‘Je leert creatief nadenken’ (AT5)
- Echt of nep? Kinderen zien online moeilijk het verschil (NOS Jeugdjournaal)
- ‘Wij zitten op Facebook, de kinderen op Instagram’ (AD)
- Jeugdjournaal – Winnaars MediaMasters Game (vanaf 6:40)
Bedankt!
Alle (netwerk)partners, deelnemers en andere betrokkenen: heel hartelijk dank! Noteer alvast in de agenda: de volgende Week van de Mediawijsheid is van 16 t/m 23 november 2018. Heb je vragen of wil je weten hoe je als netwerkpartner kunt aanhaken? Neem contact op via info@mediawijzer.net. Nog geen netwerkpartner? Aanmelden kan hier.
Noot van de redactie: mediawijsheiddebat.nl is opgeheven en kan niet meer worden bezocht.
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.