Woedende demonstranten die meerdere keren een minister thuis opzoeken. Een Kamerlid dat thuisblijft nadat er boze boeren op de stoep stonden. En een bergingsbedrijf waar honderde doodsbedreigingen binnenkomen nadat het heeft geholpen bij het wegslepen van een tractor.
Het zijn allemaal directe gevolgen van doxing. Het fenomeen waarbij iemands privégegevens online worden verspreid met als doel diegene te intimideren. Ook tijdens de recente boerenprotesten wordt deze tactiek weer toegepast. En dat is bepaald niet voor het eerst.
In het recente (corona)verleden hebben we namelijk meer, bekende, gevallen van doxing voorbij zien komen. Zo werd het adres van Sigrid Kaag online verspreid en kreeg de bekende Vlaamse viroloog Marc van Ranst een ongewenst huisbezoek. Maar ook agenten die bij rellen onopvallend moeten opereren, zogenaamde Romeo’s, activisten en opiniemakers zijn regelmatig slachtoffer van deze intimidatietactiek.
Of doxing de afgelopen jaren vaker voorkomt is moeilijk te zeggen. Wetenschappelijk onderzoek naar het fenomeen, laat staan naar de situatie in Nederland, ontbreekt, zo concludeert het Rathenau Instituut in het rapport Online Ontspoord. Wel stelt het rapport dat het fenomeen ‘tijdens de coronapandemie een stuk zichtbaarder is geworden’.
Wat is doxing precies?
Doxing is een afkorting voor het Engelse ‘dropping dox’, waarbij ‘dox’ staat voor ‘docs’, oftewel ‘documents‘. Het komt neer op het ongewild delen van iemands persoonlijke informatie op het internet.
Deze informatie kan uit allerlei (openbare) bronnen komen. Bij doxing onthullen de daders persoonlijke of vertrouwelijke gegevens niet zomaar. Vaak gebeurt dat met een vooropgezet plan. Intimidatie van het slachtoffer is daar een voorbeeld van. Door bijvoorbeeld het privéadres van iemand bekend te maken, wil de dader zijn doelwit angst aanjagen. ‘Ik weet waar je woont, dus pas op je woorden’.
Lees meer over doxing in dit uitgebreide artikel van netwerkpartner VPNgids.nl
Grote maatschappelijke gevolgen
De impact van doxing kan enorm zijn. Het is niet moeilijk voor te stellen hoe beangstigend de dreiging dat er ieder moment iemand op je stoep kan staan is. “Iemand die bedreigd wordt, kan het gevoel hebben de controle over zijn eigen leven verliezen. Ze voelen zich vaak machteloos en dat kan zich omzetten in angst en lamlendigheid,” vertelt Franck Wagemakers, psychosociaal adviseur van Slachtofferhulp aan, hierover aan LindaNieuws.
Maar denk ook aan de gevolgen voor familieleden, of buurtbewoners. Aan het feit dat politici in sommige gevallen belemmerd worden in hun werk en aan de persvrijheid, die steeds verder onder druk komt te staan.
Ook journalisten vaak slachtoffer
Want ook de media en individuele journalisten zijn steeds vaker slachtoffer van doxing en andere bedreigingsvormen. Het aantal meldingen van Nederlandse journalisten die zich bedreigd voelden of die met fysiek geweld te maken kregen, is in 2021 meer dan verdubbeld. In dit jaar werden er 272 meldingen gemaakt. Dertien keer werd een journalist thuis opgezocht.
Dat er in de journalistiek veel freelancers actief zijn, van wie adresgegevens makkelijk via de Kamer van Koophandel te achterhalen zijn, helpt niet. De Autoriteit Persoonsgegevens riep de overheid dan ook vorig jaar al op hiertegen op te treden. Iets wat overigens nog dit jaar lijkt te gaan gebeuren.
Extra maatregelen (voor meer persvrijheid)
Maar er wordt meer gedaan om doxing te bestrijden en daarmee de persvrijheid te waarborgen of te vergroten. Het kabinet is al ver met een wettelijk verbod op doxing en kondigde recent verschillende aanvullende maatregelen aan die de persvrijheid in Nederland ten goede moeten komen.
Zo wordt de steun aan het initiatief PersVeilig verlengd, wil het kabinet ‘zorgen voor een goed functionerend systeem om meldingen van online intimidatie van journalisten tegen te gaan’. En komt er onderzoek naar specifieke doelgroepen binnen de journalistiek die vaker met doxing te maken krijgen. Zoals vrouwelijke journalisten en journalisten met een niet-westerse achtergrond.
Tot slot gaat staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) samen met Netwerk Mediawijsheid een aanpak ontwikkelen om Nederlanders bewust te maken van hoe media en journalistiek werken, hoe de journalistiek de macht controleert en hoe een democratie niet kan bestaan zonder een vrije, kritische en onafhankelijke pers.
Vier tips om doxing tegen te gaan
Met de volgende tips van VPNgids.nl verklein je de kans om slachtoffer te worden van doxing:
- Bescherm je wachtwoorden
- Blijf anoniem op het internet
- Stel je privacyinstellingen op sociale media in
- Deel zo min mogelijk persoonlijke informatie online
Lees ook:
- Verdiep je in online privacy met dit dossier
- Hier lees je meer over online veiligheid
Reacties 1
Als journalist die scams bestudeert, maak ik me zorgen dat een wet tegen doxing ook gebruikt gaat worden door oplichters en dubieuze dienstverleners die niet willen dat hun activiteiten aan het daglicht blootgesteld worden.
Eerder is al vastgesteld dat het Fraudemeldpunt niet langer gegevens mag opslaan van scams en oplichting als daar een persoonsgegevens bij verwerkt worden. Dat mogen alleen instanties met een opsporingsbevoegdheid.
Ook de AVG kent een uitzondering voor journalisten, maar elke blogger kan zich journalist noemen.
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.