Gelukkig zijn steeds meer leerkrachten mediawijs. In het inspiratieboek ‘Mediawijsheid op de basisschool‘ laten 21 leerkrachten zien hoe zij hun leerlingen mediawijs maken. Maar mediawijze scholen, hebben we die ook? En wat is dat eigenlijk, een mediawijze school? Een bevlogen leerkracht die aandacht besteedt aan het mediawijs maken van de leerlingen maakt nog geen mediawijze school. Maar wat dan wel?

“Een school is mediawijs als niet alleen de leerlingen, maar ook alle betrokkenen wijs leren omgaan met media. Dus ook leraren, ander personeel en ouders. Binnen een mediawijze school worden media ingezet op basis van bewuste keuzes die gemaakt zijn vanuit de eigen visie op onderwijs.”

Deze omschrijving komt uit de nieuwe publicatie ‘Mediawijsheid voor bestuurders‘ van Kennisnet. Dit betekent niet alleen mediawijze leraren, maar ook de schoolleider en bestuurders zijn mediawijs én hebben hier een visie op. Dat klinkt misschien makkelijker dan het is. Vaak wordt mediawijsheid opgepakt door één enthousiaste leerkracht die er mee aan de slag gaat. Hij of zij weet meestal enkele collega’s te enthousiasmeren die het nog wel spannend vinden, maar het alleen aandurven met een ervaren collega aan hun zijde. Een eventueel vertrek van de kartrekker leidt dan ook vaak tot het einde van de mediawijsheidlessen. Dit hoeft echter niet, hier speelt de directie een rol in.

“Het werk van zo’n pionier is belangrijk en moet worden gezien en gewaardeerd door de directie. Als zij de pionier ruimte geven om zij of haar expertise over te dragen wordt het gemeengoed.” – Koen Steeman, leerkracht basisschool ’t Startblok in Cuijk

De rollen binnen een mediawijze school
Er is niet één juiste manier om een mediawijze school te zijn. Elke school kan het op een andere manier aanpakken. Van belang is wel dat iedereen bewust is van de rol die men heeft. Van leraar tot bestuurder: de leraar geeft richting aan de leerlingen, de schoolleider stimuleert het team en de bestuurder bepaalt de visie op onderwijs, de identiteit van de school en de toekomstplannen.

“Het is belangrijk dat voor alle scholen binnen een bestuur een raamwerk is waaraan scholen moeten denken met betrekking tot mediawijsheid. De invulling kan voor iedere school anders zijn.” – Michel Boer, leerkracht basisschool Theo Thijssenschool in Waddinxveen

Opstellen van een mediawijsheidbeleid
Leraren maken zelf de keuze op welke wijze zij hun leerlingen mediawijs maken. Er is echter wel behoefte aan kaders en een visie op bestuursniveau. Dat vraagt nogal wat van het bestuur: welke afspraken moeten gemaakt worden en welke ruimte krijgen scholen nog om zelf in te vullen? Welke stappen moeten genomen worden? Een mediawijsheidbeleid is leidend voor de keuzes met betrekking tot het inzetten van media en de plek die het krijgt binnen het curriculum. Ook moet het passen bij de visie van de school. Het een-op-een overnemen van protocollen van andere scholen heeft dus geen nut. Het hoeft ook niet meteen een definitief beleid te zijn, met alle ontwikkelingen op het gebied van mediawijsheid is het juist logisch als het bijgeschaafd wordt na een bepaald leermoment of na het afsluiten van projecten.

De publicatie voor bestuurders bevat een stappenplan die laat zien hoe scholen mediawijs worden en hoe zij media kunnen inzetten in het onderwijs.
» Download hier de publicatie Mediawijsheid voor bestuurders.

Hoe denken jullie over het opstellen van een mediawijsheidbeleid binnen scholen? Had bijvoorbeeld een protocol voor pesten of sociale media de verspreiding van het filmpje van de mishandelde leerlinge uit Apeldoorn kunnen voorkomen?