In Frankrijk is het nieuwe schooljaar gestart zonder mobieltjes in de klas. Deze wet laat ook in de Nederlandse media weer ruimte voor de discussie over een algeheel smartphoneverbod; een goed idee of niet? Wij hebben een smartphonevrije school en daar ben ik heel blij mee. Ook van leerlingen en ouders krijgen we positieve reacties. Zo hebben wij het aangepakt.

Wij vinden veiligheid op onze school belangrijk, we willen niet dat leerlingen beeldmateriaal van elkaar maken waardoor er gedoe ontstaat op allerlei online platforms waar leerlingen na school te vinden zijn. Wij vinden sociale vaardigheden heel belangrijk; we willen graag dat leerlingen met elkaar praten in de pauzes en tussen de lessen door, zonder schermpje ertussen. Wij hebben vanaf het moment dat leerlingen een mobieltje mee gingen nemen naar school aangegeven dat dit tijdens de lesdag in hun kluisje moet liggen. Dit hebben we al vanaf het begin gedaan, waardoor er nooit discussie over is geweest. Omdat we met alle docenten achter deze regel staan is er ook nooit discussie over met de leerlingen. Onze school is van oudsher een school met leerlingen die een grote ondersteuningsbehoefte hebben. Vroeger waren we een VSO-LOM school, nu een gewone VMBO school. De kennis hebben we nog steeds in huis en dus weten we dat prikkels van buitenaf (zoals piepjes en andere geluidjes) op onze leerlingen veel impact hebben. We wilden geen onrust in de klas door piepjes of geluidjes, dus hebben we preventief de telefoon verboden. Voor docenten geeft het ook rust om gewoon bezig te kunnen zijn met de lesstof.

Technologie kan in het onderwijs ook meerwaarde hebben, en die zien wij ook. Daarom hebben de leerlingen tijdens de lessen allemaal hun persoonlijke iPad. Die is eigendom van de school en is ook door school ingericht. Geen sociale media, geen games en geen onzinnig rondneuzen op zoek naar de nieuwste memes. Wel interactie tijdens instructie, wel online samenwerken, wel aan de slag met programmeren en wel kennis creëren met een van de ontelbare mogelijkheden die de iPad biedt.

Wat vinden leerlingen en ouders?

Leerlingen begrijpen onze keuze voor een smartphoneverbod en vinden het goed. Ze zijn soms echt verbaasd wat ze aan het einde van de dag van hun vrienden allemaal op Snapchat of Insta ontvangen hebben. Ja, wij vinden het ook heel belangrijk om de leerlingen te leren omgaan met de verleidingen die smartphones te bieden hebben. We besteden daarom in de lessen mediawijsheid ook uitgebreid aandacht aan het smartphonegebruik van de leerlingen. We gaan met ze in gesprek over gezond gebruikmaken van je mobieltje, over verslaving en de positieve en negatieve kanten van het hebben van een smartphone.

Ouders zijn meer dan tevreden over de regel die we hanteren en ze waarderen de regel het meeste om de gezellige pauzes, wanneer leerlingen echt contact met elkaar hebben.

Laat betrokkenen aan het woord

Nee, ik ben niet voor een algeheel smartphoneverbod. Als niet iedere leerling een device zoals een laptop of iPad heeft, dan kan de telefoon juist meerwaarde bieden. Het is zonde om hier geen gebruik van te maken.

Op welke manier een kind gebruikmaakt van de smartphone komt ook voort uit de voorbeelden die hij of zij meekrijgt. Dus ook hoe ouders omgaan met hun telefoon. School kan zeker een rol spelen in de bewustwording rond het gebruik van een smartphone maar een groot deel van de opvoedtaak ligt thuis bij de ouders.

De belangrijkste randvoorwaarde: het is een schoolbesluit, dus zorg dat erover gesproken wordt met alle betrokkenen. Op verschillende scholen waar ik kom, zijn de meningen sterk verdeeld, dat is niet echt een fijn fundament om je beleid op te baseren. Ook ouders hebben het volste recht om hier hun mening over te geven. We hebben al verschillende telefoontjes gehad van ouders van andere scholen die dit ook graag willen invoeren maar niet weten hoe. In gesprek gaan met elkaar is altijd het startpunt. Wat ervaren ouders/docenten/leerlingen als voordelen en nadelen? Er zijn genoeg bronnen die informatie geven over het gebruik van mobiele telefoons en wat dat met je doet. Al zullen zowel voorstanders als tegenstanders bewijs vinden voor hun argumenten. Wat wil je dan als school bereiken? Ga op zoek naar die verbinding zodat je die als startpunt kunt nemen. Bijvoorbeeld: ‘we gunnen onze kinderen/leerlingen een onderwijsleerklimaat dat aansluit bij de huidige mogelijkheden’. Een onafhankelijke gespreksleider kan helpen.

Wat goed is om in de gaten te blijven houden: practise what you preach. Dus docenten: ook in de pauze je mobieltje weg, en geen werkmail op je mobiele telefoon!