Op het afsluitende feestje van het tienjarige jubileum van Mediawijzer.net, stond de presentatie van het nieuwe meerjarenplan van Mediawijzer.net centraal. Met een klein aantal genodigden keken we terug op een succesvolle Week van de Mediawijsheid, waarin we met het netwerk opnieuw hebben gezorgd voor nóg meer bekendheid en aandacht voor mediawijsheid. Met deze week sluiten we vol trots het tienjarig jubileum af. Nu is het tijd om niet achteruit, maar vooruit te kijken. Er ligt een nieuw meerjarenplan voor de komende vijf jaar, waarin we ons gaan richten op de gehele Nederlandse bevolking, waarin een wetenschappelijke raad gaat zorgen voor meer inzicht en kennis én waarin we met trots een nieuwe kernpartner verwelkomen.

Nieuwe missie: Nederland mediawijs

In de eerste tien jaar van Mediawijzer.net hebben we samen een stevige weg gebouwd voor een mediawijze jeugd van 0 tot 18 jaar. Zodra digitale geletterdheid onderdeel van het curriculum wordt, vervalt de laatste drempel en komt de weg vrij voor alle kinderen en jongeren om op school meer te leren over mediawijsheid. Maar tot dat zover is blijft de jeugd al onze aandacht nodig hebben. Ondertussen wordt de roep om ook volwassenen mediawijzer te maken steeds groter. De missie van Mediawijzer.net voor de komende jaren is daarom om iedereen mediawijs te maken. Om dat te bereiken gaan we de komende jaren samen met het netwerk bouwen aan nieuwe wegen.

Op deze Koersplaat is het meerjarenplan gevisualiseerd. De plaat laat zien via welke wegen we de komende jaren naar het uiteindelijke doel toewerken: Iedereen mediawijs. Op de wegen zien we vrolijk vliegende mensen op weg naar mediawijsheid. Verspreid over de plaat zie je mensen met helmpjes die allemaal op hun eigen manier bijdragen aan de weg naar mediawijsheid. Dit staat symbool voor het netwerk en de vele netwerkpartners (> 1300) die inmiddels zijn aangesloten.

Een brede weg voor volwassenen

In het afgelopen jaar is belangrijk onderzoek gedaan naar de mediawijsheid van volwassenen. Uit het onderzoek ‘Hoe mediawijs is Nederland?’ (Kantar Public) blijkt dat 42 procent van de Nederlandse volwassenen onvoldoende mediawijs is. Hierbij gaat het niet alleen om mensen die iets wel of niet kunnen, maar ook om hoe men zichzelf inschat en wat de houding is ten opzichte van media. Er is een grote groep voorlopers (30 procent) en een grote groep achterblijvers (27 procent). Maar de groep met de meeste potentie ligt hiertussen: we noemen hen de afwachtenden en de actieven. De eerste groep ‘gelooft het wel’ en dreigt af te haken, en de tweede groep wil graag maar maakt nog onvoldoende gebruik van alle mogelijkheden.

Uit het onderzoek ‘Digitale ongelijkheid anno 2018’ (Alexander van Deursen, Universiteit Twente) blijkt dat mensen die het meest kunnen profiteren van digitale media, dat het minste doen. Nieuwe ontwikkelingen op technologisch gebied gaan snel en een grote groep is gebaat bij een klein zetje of wat hulp om vervolgens op eigen kracht verder te komen in de samenleving. Bij hen kan nog veel gewonnen worden op gebied van mediawijsheid. Daar gaan we de komende jaren hard aan de weg timmeren.

Maatwerk voor kwetsbaren

De tweede nieuwe weg die we gaan opbouwen is gericht op de kwetsbaren in de samenleving. Dit is niet één groep maar een verzameling van een groot aantal verschillende groepen mensen die om uiteenlopende redenen extra kwetsbaar zijn. Denk aan mensen met licht verstandelijke beperking, een fysieke beperking, mensen die in grote armoede leven of eenzaamheidsproblematiek bij senioren. Voor deze mensen gaat een brede aanpak niet werken; hier is maatwerk nodig. Dit zal gerealiseerd worden met de begeleiders van deze mensen en door aan te sluiten op bestaande programma’s die al gericht zijn op de problematieken binnen deze groepen.

Omroep Human als nieuwe kernpartner

Vanuit de verkeerstoren werken we als netwerk samen om zoveel mogelijk mensen te helpen met mediawijsheid. Aan de basis van de toren staan vier kernpartners: ECP, Kennisnet, Koninklijke Bibliotheek en Beeld en Geluid. Vanaf 1 januari verwelkomen we met veel plezier omroep Human daar bij als nieuwe kernpartner en opvolger van NTR/NPO. Hiermee wordt de band met de omroepen verstevigd en ontstaan er kansen voor nieuwe samenwerkingen.

“Ik vind het eervol om nieuwe kernpartner te zijn. Omroep Human is intrinsiek gemotiveerd op gebied van mediawijsheid. Het is mooi om te zien wat er de afgelopen tien jaar binnen Mediawijzer.net is gebeurd. Het is gebleken dat het netwerk werkt.” – Willemien van Aalst, bestuurder en hoofdredacteur van Human

Oprichting Mediawijsheid Wetenschappelijke Raad

Een belangrijk onderdeel van de toekomstplannen is de oprichting van een wetenschappelijke raad. Op de koersplaat weergegeven als de drone rechtsboven. Onder voorzitterschap van Jeroen Jansz gaat deze raad mediawijsheidkennis bij elkaar brengen, bepalen waar nog hiaten liggen en welke nieuwe kennis nodig is.

“Ik vind het bijzonder en spannend dat we dit met elkaar gaan doen. Ik popel om snel met elkaar samen te zitten, om het netwerk iets te kunnen laten zien van de eerste stappen die we gaan zetten. Ik ben er klaar voor.” – Prof. dr. Jeroen Janzs, Erasmus Universiteit Rotterdam

Netwerk Mediawijsheid

Al deze stappen richting een mediawijze toekomst zullen we samen met het netwerk gaan bedenken en uitvoeren. Dat zullen we vanaf 1 januari 2019 doen onder een andere naam: Netwerk Mediawijsheid. Ik wil alle netwerkpartners hartelijk bedanken voor alles wat we hebben bereikt in de afgelopen tien jaar. Samen gaan we bouwen aan een mediawijs Nederland.

Eindejaarsbijeenkomst 2018. Foto: Jorrit Lousberg

Meer lezen over de doelgroepen uit het meerjarenplan?

» Jongeren met LVB online extra kwetsbaar door gebrek aan begeleiding in mediawijsheid
» Digitale ongelijkheid: achterblijvers verder gemarginaliseerd
» Meerderheid jongeren heeft mediagebruik niet onder de duim
» 5 miljoen Nederlandse volwassenen zijn niet mediawijs