Kinderen moeten creatief, goed geïnformeerd en zonder angst gebruik kunnen maken van digitale technologieën, vindt de organisatie van iRights. Dit Britse burgerinitiatief stelt vijf concrete rechten voor kinderen op om deze doelstelling te behalen. Een mooie en zeer welkome campagne rond een thema dat ook in Nederland bovenaan de agenda staat. Voor welke rechten komt iRights op?

iRights in een notendop

De vijf rechten van iRights moeten ervoor zorgen dat kinderen optimaal gebruik kunnen maken van media, zonder de risico’s uit het oog te verliezen. Het gebeurt bijvoorbeeld nogal eens dat kinderen online op dingen stuiten die ze niet willen zien, of dat ze niet goed begrijpen wat de consequenties zijn van hun internetgedrag. Om hen hiermee te helpen, roept iRights op tot het in acht nemen van de volgende rechten:

• Het recht om te verwijderen.
  Het moet voor kinderen mogelijk zijn om content die zij online geplaatst hebben ook gemakkelijk weer te verwijderen. Zo worden ze later niet achtervolgd door keuzes die zij op jongere leeftijd gemaakt hebben. Iedereen maakt fouten!
• Het recht om te weten.
  Kinderen krijgen steeds vaker te maken met organisaties die hun gegevens opslaan, zonder dat voor hen duidelijk is wat daarmee gedaan wordt. Algemene voorwaarden zijn vaak erg ingewikkeld. Het moet voor hen makkelijker worden om een doordachte beslissing te maken over het weggeven van hun persoonlijke informatie.
• Het recht op veiligheid en begeleiding.
  Kinderen moeten er vanuit kunnen gaan dat ze veilig op het internet kunnen bewegen en dat ze steun krijgen wanneer ze iets vervelends meemaken. Natuurlijk is 100% bescherming niet mogelijk – stel kinderen daarom ook in staat om zélf risico’s in te schatten en zo nodig stappen te ondernemen.
• Het recht om doordachte en bewuste keuzes te maken.
  Om volwaardig digitale burgers te zijn, is het nodig dat kinderen niet beperkt worden in hun creativiteit. Maar alle mogelijkheden van het internet slokken al snel al hun aandacht op. Software en sites moeten hierin een balans vinden, zodat kinderen ook makkelijk weer kunnen afkoppelen.
• Het recht op digitale geletterdheid.
  Het internet heeft enorm veel moois te bieden, maar kinderen moeten wel de vaardigheden bezitten om het te gebruiken, creëren en bekritiseren. De digitale wereld wordt door kinderen immers overal voor gebruikt: leren, spelen, ontdekken, communiceren enzovoort.

Ook in Nederland moet je vergeten kunnen worden

Ook in Nederland heeft het oude Kinderrechtenverdrag een opfrisbeurt gehad. In november 2014 werd het manifest ‘Recht op mediawijsheid’ door kinderen en experts aangeboden aan Kinderombudsman Marc Dullaert. Dit manifest heeft enkele duidelijke raakvlakken met het iRights-initiatief. Zo wordt ook hierin aandacht geschonken aan veiligheid om hen onbezorgd te laten surfen, privacy om hun informatie te beschermen, en mediawijze opvoeding en onderwijs om kinderen met de juiste vaardigheden het web op te laten gaan.

Kinderen over het recht op mediawijsheid tijdens kinderpersconferentie in Week van de Mediawijsheid 2014

Daarnaast gaat ook het Nederlandse manifest uitgebreid in op het recht op vergetelheid. Door fouten te maken, leer je. Dat geldt ook online. Helaas wis je een foutje, van jou of van iemand anders, niet zomaar van het internet. Kinderen willen daarom zelf de controle over wat er over hen online staat en wie dat kan zien. Zowel door iRights als in het Nederlandse manifest wordt de online geschiedenis vergeleken met een strafblad dat gewist moet kunnen worden. En waar iRights aangeeft dat het niet wenselijk is dat een derde partij de macht heeft over iemands content, wordt in het manifest aangeraden om te zorgen dat een kind altijd eigenaar is van de content die hij of zij online plaatst.

Reactie van Dekker op de tien mediawijze kinderrechten

Het manifest Recht op mediawijsheid is pasgeleden door staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onder de aandacht gebracht in de Tweede Kamer. Hij benadrukt in zijn Kamerbrief het grote belang van mediawijsheid en hoe het netwerk hierin samenwerkt, elkaar versterkt en stimuleert in het gezamenlijk doel: “het mediawijzer maken van kinderen en jongeren, het helpen vormen van een mediawijze samenleving”. Maar hoe pakken we dit aan?

Stap voor stap naar een kindervriendelijk internet

Wat kunnen organisaties en individuen doen om te zorgen dat kinderen creatief, met de juiste kennis en zonder zorgen het web op kunnen? iRights geeft enkele tips om de website van je organisatie of van jezelf kindvriendelijker te maken, bijvoorbeeld door kinderen in begrijpelijke taal uit te leggen wat er met hun persoonlijke gegevens gebeurt wanneer ze je site bezoeken.

iRights komt met een mooie campagne waarvan de doelstelling ook in Nederland hoog op de agenda staat en doet een eerste aanzet tot implementatie. Wat vinden jullie van de campagne?

Lees ook:

» ‘Kinderen en experts formuleren tien mediawijze kinderrechten in manifest ‘Recht op mediawijsheid’
» Onderzoek kinderen: “Bescherm ons bij het internetten”
» Staatssecretaris Dekker informeert de Tweede Kamer over het manifest Recht op mediawijsheid