Uit het Iene Miene Media-flitsonderzoek blijkt dat jonge kinderen (0 t/m 6 jaar) gemiddeld 2,5 uur besteden aan beeldschermmedia sinds de coronacrisis, bijna een uur meer dan normaal. Vooral het kijken van filmpjes is toegenomen, van 84 naar 114 minuten per dag, en het spelen van online spelletjes, van 29 naar 40 minuten gemiddeld. Daarnaast zijn ouders minder streng als het gaat om mediagebruik, zo blijkt uit aanvullend onderzoek onder het Landelijk Ouderpanel.

In de ‘normale situatie’ besteden kinderen gemiddeld een uur en drie kwartier als schermtijd, zo bleek uit het eerder door Netwerk Mediawijsheid gepubliceerde Iene Miene Media-onderzoek 2020, hét jaarlijkse onderzoek over mediagebruik onder kinderen van 0 t/m 6 jaar. Vanwege de thuisblijf-maatregelen rondom het coronavirus is er een aanvullend flitsonderzoek gedaan, om vast te stellen in hoeverre het mediagebruik in gezinnen nu anders is. Kinderen zijn meer thuis, en een groot deel van de ouders ook. Zo blijkt ook uit het flitsonderzoek dat zeven op de tien ouders thuiswerken en tegelijkertijd op hun kind moeten letten. Verder geeft 84% van alle ouders aan blij te zijn dat ze media kunnen inzetten om hun kind bezig te houden.

Huiswerk speelt grote rol in toename mediagebruik onder 5- tot 6-jarigen

Uit het flitsonderzoek blijkt dat vooral het mediagebruik onder 5- tot 6-jarigen een toename kent: dit steeg met bijna anderhalfuur per dag (van gemiddeld 117 naar 202 minuten). Schoolwerk lijkt hierin een grote rol te spelen, want 87% van de 5- tot 6-jarigen krijgt (verplichte dan wel vrijwillige) opdrachten vanuit school die op een scherm moeten worden uitgevoerd. Bij bijna vier op de tien huishoudens met 5- tot 6-jarigen zijn er belemmeringen om media optimaal te gebruiken, vooral door verouderde en onvoldoende computers.

Ouders zijn minder streng in het mediagebruik van hun kind

Naast het Iene Miene Media-flitsonderzoek, is er vanuit Opvoedinformatie Nederland en Ouders & Onderwijs een Landelijk Ouderpanel uitgezet onder meer dan 1000 ouders van kinderen van 0-18 jaar. Hieruit blijkt dat 70% van de ouders in deze tijd minder streng is wat mediagebruik betreft. Slechts 30% van de ouders zegt even streng te zijn als anders. “Ik denk dat ik zelfs strenger ben. Het belang van een gezonde routine is nu groter dan ooit”, zegt een ouder. Een andere respondent geeft aan: “Ik probeer streng te zijn, maar het is moeilijk. Normaal heb je hier in het weekend onenigheid over, nu elke dag als je niet oppast”.

Uit het Landelijk Ouderpanel blijkt ook dat het voor ouders die thuiswerken een behoorlijke uitdaging is om hun kind bezig te houden en tegelijkertijd te letten op het mediagebruik. ”Ik moet fulltime werken en ben alleenstaande ouder. Ik heb twee kinderen in huis die ook nog huiswerk moeten maken. Het is een onmogelijk opgave”, zegt een van de ouders als het gaat om mediagebruik beperken. Een andere ouder geeft als reden voor het toegenomen mediagebruik aan: “Anders red ik het qua werk niet. Mijn kind is enig kind”.

7 herkenbare vragen over opvoeden en media

Om ouders hiermee te helpen in deze ongewone tijd, maar ook als alles weer terugkeert naar de normale situatie, geven we tijdens de Media Ukkie Dagen (27 maart tot en met 3 april 2020) betrouwbare tips en adviezen over mediaopvoeding. Tijdens de campagne worden zeven herkenbare opvoedvragen uitgelicht en beantwoord. Die zijn samengesteld met de kennis van Nji.nl, Mediaopvoeding.nl, de GroeiGids en het Iene Miene Media-onderzoek 2020 van Netwerk Mediawijsheid.

Uitdaging ligt in het weer aanpassen naar het normale ritme

Justine Pardoen, hoofdredacteur van Mediaopvoeding.nl, reageert:

“Natuurlijk is een grote groep kinderen (net als volwassenen zelf) meer met beeldschermen bezig; dat is heel begrijpelijk. Voor school, maar ook voor ontspanning en contact met vrienden en familie. Pas je regels aan als dat nodig is.” Volgens Pardoen is de uitdaging straks om, als de scholen weer beginnen, ons opnieuw aan te passen. “Ik heb er vertrouwen in dat gezinnen dat kunnen. Een tip tot slot: probeer met kinderen te blijven praten over hun media-ervaringen. En probeer ook iets samen te doen. Van luisterboek tot gamen, filmpjes kijken of foto’s maken: door samen te genieten van de mogelijkheden maak je er een minder passieve, loze tijd van.”

Belangrijke rol weggelegd voor professionals en gemeenten

Prof. dr. Peter Nikken, lector Jeugd en Media aan Hogeschool Windesheim:

“Veel ouders kunnen hulp bij de mediaopvoeding van hun kinderen goed gebruiken. Sociaal werkers van bijvoorbeeld consultatiebureaus of de GGD of medewerkers van de bibliotheek kunnen die hulp bieden. Gemeenten kunnen daarin een rol pakken door er voor te zorgen dat deze professionals samen op afstand ouders goede informatie kunnen geven over media en jonge kinderen.”

Voor meer betrouwbare informatie over mediaopvoeding tijdens coronatijd biedt het Nederlands Jeugdinstituut een speciale pagina [red. niet meer beschikbaar] met concrete tips voor ouders.

Over de onderzoeken

Het Iene Miene Media-flitsonderzoek
Het Iene Miene Media-flitsonderzoek is een uitbreiding op het Iene Miene Media-onderzoek 2020 waarmee specifiek is onderzocht in hoeverre de inzichten verschillen sinds de invoering van de maatregelen vanwege het coronavirus. Het onderzoek is gehouden onder een representatieve steekproef van 613 ouders van kinderen tussen de 0 t/m 6 jaar in Nederland. Het flitsonderzoek is uitgevoerd in opdracht van Netwerk Mediawijsheid door prof. dr. Peter Nikken, lector Jeugd en Media aan Hogeschool Windesheim, en onderzoeksbureau Choice Insights & Strategy.

Het Iene Miene Media-onderzoek 2020
Iene Miene Media is een online onderzoek naar het mediagebruik in gezinnen met jonge kinderen van 0 t/m 6 jaar. Het onderzoek wordt jaarlijks gepubliceerd bij de start van de Media Ukkie Dagen (dit jaar van 27 maart t/m 3 april). De data zijn verzameld in februari 2020 toen er nog geen bijzondere maatregelen vanwege het coronavirus waren. Het onderzoek is gehouden onder een representatieve steekproef van 1.010 ouders van kinderen in de leeftijd van 0 t/m 6 jaar in Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Netwerk Mediawijsheid door prof. dr. Peter Nikken, lector Jeugd en Media aan Hogeschool Windesheim, en onderzoeksbureau Choice Insights & Strategy.

Het Landelijk Ouderpanel
Aan het onderzoek deden 1115 ouders mee van kinderen tussen de 4-18 jaar, waarvan 8% vaders en 92% moeders. De ouders zijn voornamelijk hoogopgeleid ^[1] (93%) en hebben een Nederlandse achtergrond (91%). Het Landelijk Ouderpanel is een initiatief van Opvoedinformatie Nederland en Ouders & Onderwijs. Via het Landelijk Ouderpanel geven ouders via online onderzoeken aan hoe zij denken over opvoeden en onderwijs, welke informatie zij nodig hebben en wat hun ervaringen zijn. Op die manier kunnen de initiatiefnemers de beschikbare informatie over opvoeden en onderwijs verbeteren. Ook nemen zij de mening van ouders mee in gesprekken en contacten met professionals, overheid en politiek. Het Landelijk Ouderpanel telt op dit moment 5161 ouders. Voortaan meedoen aan onderzoeken? Meld je dan aan via deze link.

^[1] Doctoraal, wo, hbo of mbo 2, 3, 4 geschoold.