In 2017 kwamen er op Mediawijzer.net zo’n 130 blogartikelen online. Van privacy tot sexting en van nepnieuws tot digitaal detoxen: vele mediawijze onderwerpen kwamen regelmatig in het nieuws en waren voor het netwerk aan de orde van de dag. Bloggers uit alle uithoeken en werkvelden delen op het blog hun visie, ervaringen en ideeën. In dit artikel vind je de persoonlijke leestips van het Mediawijzer.net team.

Gemma Steeman, sr. (web)redacteur:
Mijn leestip is een artikel over het jeugdboek WWW.wat. De echte leestip is natuurlijk het boek zelf :-)

WWW.wat is een mooi vormgegeven en inhoudelijk sterk kinderboek bomvol belangrijke weetjes over internet en mediawijsheid. Het boek leert kinderen (vanaf 10 jaar) in 70 vragen hoe media werken en hoe ze mediawijzer kunnen worden. Ze krijgen antwoord op vragen als:

• Wie heeft het internet uitgevonden?
• Kunnen alle mensen tegelijkertijd surfen?
• Zijn er boeven op internet?
• Wanneer is je wachtwoord veilig?
• Is alles wat op internet staat waar?
• Kunnen vreemden mij zien via de webcam?
• Zijn hackers gevaarlijk?
• Hoe kan ik me beschermen tegen cyberpesten?

Omdat ik zelf mocht meewerken aan de redactie van dit boek, heb ik het – toen het eenmaal gedrukt was – aan verschillende mensen laten zien. ​Erg leuk om te merken dat niet alleen vakgenoten enthousiast zijn, maar ook vrienden met kinderen heel positief reageren. Zij zijn vooral blij met de concrete antwoorden op vragen waar ze zelf ook niet altijd het antwoord op weten. Mijn echtgenoot heeft zelfs een hele avond met z’n neus in het boek gezeten omdat ie zoveel nieuwe dingen leerde. Ook de grafisch vormgevers in mijn netwerk werden meteen heel blij, want het boek ziet er echt top uit.

Kortom, voor in het klaslokaal, voor op de leestafel bij huiswerkbegeleiding, voor onder de kerstboom, voor een verjaardag of als cadeautje bij het behalen van een zwemdiploma of een moeilijke toets. Ik gun ieder kind in Nederland dit boek, vandaar dat het mijn leestip is voor jullie. Fijne feestdagen voor iedereen en veel offline en languit-op-de-bank leesplezier!

Merel Willebrands, stagiaire webredactie:
Wilma Westenberg schreef het artikel ‘Beyoncé who? YouTubers zijn de nieuwe idolen van jongeren’ aan de hand van een onderzoek dat zij heeft uitgevoerd om de wereld van jongeren en YouTubers in kaart te brengen. Aangezien YouTube een steeds populairder en belangrijk platform wordt onder jongeren denk ik dat het (vooral voor ouders) een zeer leerzaam artikel is. Wilma legt uit wat voor invloed YouTubers hebben op jongeren en wat de gevaren hiervan kunnen zijn. Ook geeft ze een aantal tips voor ouders. Een echte aanrader dus, vooral als je je wilt verdiepen in de interesses van je kind(eren).

Mimi van Dun, programmamanager communicatie:
Een vlot geschreven stuk door een correspondent op locatie: Maakt Trump handig gebruik van ons gebrek aan mediawijsheid?. Een interessant verhaal over oude en hedendaagse propaganda, het handig inzetten van media als een sleutel voor een ‘verdeel en heers’ tactiek, de invloed op wereldpolitiek en het belang van een gevarieerd medialandschap.

De urgentie van het kunnen begrijpen en analyseren van deze media, oftewel de ‘mediawijze burger’, kun je na het lezen van dit stuk alleen maar beamen.

Met als afsluiter een stukje zelfreflectie en een dromerig idee voor het toekomstige medialandschap. Want dromen doen we toch allemaal zo aan de start van een nieuw jaar?

Saskia Kuijl, webredacteur
Een must-read van het afgelopen jaar is wat mij betreft het artikel ‘De bevooroordeelde robot: hoe blijven we die de baas?’ waarin Gijs Boerwinkel in gesprek gaat met Marleen Stikker (beiden Waag Society) over kunstmatige intelligentie. Dit is een onderdeel van hun serie DO worry, be happy! waarin op genuanceerde manier inzicht gegeven wordt in de toekomst van technologie in onze samenleving. En die nuance is soms hard nodig, blijkt ook uit dit artikel. Kunstmatige intelligentie wordt door veel mensen eng gevonden, want wat als het slimmer wordt dan wij zelf? Dit zorgt voor allerlei doemscenario’s, ook in de media. Hoewel hier natuurlijk best wat inzit en we uiteraard mogen en moéten nadenken over onze toekomst met AI, moeten we ons ook realiseren dat er aan veel van de experimenten met AI waar we onze oordelen op baseren best nog wat op te merken valt. Zorgen maken OK, maar we mogen ook gewoon geboeid zijn en die machines eens voor de gek houden. Lezen dus!

Sarah Hijmans, inhoudelijk producent en eindredacteur MediaMasters:
Even gebruik maken van het gratis wifi van dat koffietentje waar je zo graag zit. Iets dat we allemaal maar al te vaak doen zonder er bewust over na te denken. Maar is dat nu wel zo mediawijs?

Sinds ik meer weet over de risico’s van het gebruik van onbeveiligde wifinetwerken is het gebruik van de hotspot van mijn telefoon enorm toegenomen. Want wat ik natuurlijk koste wat kost moet voorkomen is dat de finalevragen van de MediaMasters Game uitlekken…

Belangrijke informatie dus in het artikel Doe jij aan onveilige wifi? Waarschijnlijk wel, en dit kun je eraan doen waarvan iedereen op de hoogte zou moeten zijn, zeker in 2018!

Micky Devente, community manager:
Weet jij wat er wordt bedoeld met ‘on fleek’? En waar tieners online rondhangen? Voor haar afstudeerproject heeft Daisy onderzoek gedaan naar het online leven van tieners tussen de 10 en 18 jaar. En dat niet alleen: ze maakte er ook een reizende expo van. De caravan representeert de tienerkamer waarin die online wereld zich veelal afspeelt (inclusief een ‘shitwall’ in de wc die ingaat op haatcomments en online pesten). Wat mij betreft een superleuke en creatieve manier om deze online wereld, offline zichtbaar te maken. In haar artikel ‘De online wereld van tieners: een kijkje op hun planeet’ lees je meer over haar onderzoek en hoe zij – met behulp van de input van tieners – de reizende installatie op wielen heeft ontworpen. Een leestip voor wie een kijkje wil nemen in de tienerwereld en op zoek is naar creatieve manieren om het gesprek op gang te brengen tussen verschillende leefwerelden.

Bart Jansen, stagiair MediaMasters:
Iedereen hecht waarde aan een beetje privacy, maar we hebben amper door hoe openbaar ons leven in werkelijkheid is. Dit is vooral te danken aan het internet. In de column ‘Wat weet Google eigenlijk over jou?’ wordt duidelijk uitgelegd hoe Google je misschien wel veel beter kent dan dat je zelf doorhebt. Google weet welke ziekteverschijnselen je hebt, weet precies welke route je neemt en weet waar je bent door het gebruik van Google Maps. Hoe ver gaan bedrijven zoals Google? En hoe ver gaan ze in de toekomst? Een leestip voor iedereen die wat meer te weten wil komen over onze privacy op het internet!

Anne Everloo, communicatiespecialist:
Sexting en exposing blijft onder jongeren een hot topic. In het artikel ‘Care, don’t share’ door Jacqueline Kleijer wordt een oproep gedaan om anders te reageren op sexting en op slachtoffers van sexting. Door ouders, leraren en de media wordt vaak gezegd: “Doe het niet, je bent dom als je het doet en het is je eigen schuld.” Dit moet veranderen, de schuld ligt nooit bij het slachtoffer. Ga dan ook in gesprek met je leerlingen, kinderen en vrienden over sexting en exposing. Als je een naaktfoto van iemand ontvangt: wis de foto en stuur de foto niet door.

Heide Goris, relatiemanager:
Offline. Een inmiddels toch echt wel wat belegen term. Maar ik was dit jaar even zonder media toen mijn zoon werd geboren en media voor heel even absoluut geen rol hadden in deze precaire situatie. Dat vacuüm duurde een paar weken, waarna mijn mobiele apparaten weer aan gingen en een rol kregen als medium waarmee ik informatie kon vinden, opvoedvragen kon stellen, mijn verhaal kon doen en via welke ik foto’s kon delen met de geliefden en nieuwsgierigen in onze directe omgeving. Beide situaties (zowel met- als ook even volledig zonder) voelden heel natuurlijk omdat ze pasten bij wat er in mijn leven speelde. Leef ik dan MET media of IN media?

Mark Deuze schreef in zijn blogartikel ‘Mediapaniek is van alle tijden. Op weg naar een goed leven in media’ dat we media kunnen zien als een verlengstuk van onszelf. Het artikel biedt stof tot nadenken over hoe we ons verhouden tot media en wat we in ons leven willen uitbesteden aan media. Leestip voor winterse overdenkingen!

Een mediawijs 2018!

Heb je zelf een blog-idee voor het nieuwe jaar? Mail ons op [email protected] of meld je aan als blogger. Fijne feestdagen!

Het programmabureau van Mediawijzer.net is gesloten van 23 decemer t/m 7 januari.