‘Jongeren die veel sociale media gebruiken vinden uiterlijk belangrijker.’ Dr. Dian de Vries is één van de sprekers op het Symposium Mediaopvoeding van Hogeschool Windesheim. Zij vertelt over de invloed van media op kinderen en jongeren. Ook 3FM-dj en ZappLive presentatrice Saskia Weerstand, blogger Chris Schoonens en schrijfster Marlies Slegers weten de zaal te boeien met hun presentaties. Ook deze middag wordt het weer duidelijk dat de professionals in de zaal op zoek zijn naar manieren om de kansen die media bieden in te zetten in hun werk met kinderen en jongeren.

Rond één uur loopt het auditorium op Windesheim snel vol. Hogeschool Windesheim organiseert samen met de Schatkamer Zwolle Het Symposium Mediaopvoeding. Heide Goris, relatiemanager bij Mediawijzer.net, trapt de middag af. Zij vertelt vol enthousiasme over de initiatieven van Mediawijzer.net in de Week van de Mediawijsheid. Ruim 150.000 leerlingen in groep 7 en 8 scholen hebben zich dit jaar ingeschreven voor de Mediamasters Game. Het My Comment Festival is een succes en duizenden ouders hebben al de Ouder & Kind Quiz gespeeld en zijn zo met hun kinderen in gesprek gegaan over media.

Zelf het goede voorbeeld geven

Prof. Peter Nikken van Hogeschool Windesheim introduceert de eerste spreker van de dag: Saskia Weerstand. Zij vertelt hoe zij met haar team bij ZappLive media maakt voor kinderen. Sociale media spelen hierin een onmisbare rol. Kinderen reageren via Instagram, Snapchat of YouTube tijdens de live-uitzendingen van dit programma. Soms zijn de reacties van kinderen vervelend. Scheldpartijen en vloeken worden verwijderd en deze kinderen krijgen ook altijd een persoonlijk bericht. Hierin ziet de redactie van het programma een duidelijke taak. ‘Je moet zelf het goede voorbeeld geven op sociale media’ zo vertelt Saskia. ‘Ik post bijvoorbeeld nooit foto’s met drank of rokende mensen omdat ik weet dat heel veel kinderen mij volgen. We hebben ook een aflevering over pesten gemaakt. Die leverde ontzettend veel mooie reacties van kinderen op!’ Eén ding weet Saskia zeker: alleen media maken voor kinderen via een traditioneel kanaal als tv is ondenkbaar. Sociale media horen hier gewoon bij.

‘Leer kinderen sociale media bewust in te zetten’

Tweedejaars hbo-student Chris Schoonens begon zelf pas laat met het gebruiken van sociale media. Die achterstand heeft hij al lang goedgemaakt. Chris komt gelijk tot de kern. ‘Jongeren worden continu geconfronteerd met de vraag ‘wat moet ik wel en niet delen?’. Het delen levert enorm veel data op. Chris merkt dat jongeren zich hier niet altijd van bewust zijn. ‘Ik geef les aan brugklassers en laat ze altijd zichzelf googelen. Zo worden ze zich ervan bewust wat mensen over hen kunnen vinden en hoe ze zichzelf presenteren online. Online presence is onmisbaar.’ Chris bespreekt ook instant Gratification. ‘De meldingen die je krijgt zijn als een shot. Je wilt altijd gelijk kijken en soms leidt dit tot socialbesitas’. Chris geeft duidelijk aan dat hij hierin een taak ziet voor docenten. Zij moeten hier meer les in moeten geven en kinderen leren hoe ze sociale media bewust in kunnen zetten.

Je kiest zelf wie je volgt

Dian de Vries, onderzoeker aan de universiteit van Utrecht, vertelt wat kinderen en jongeren op sociale media doen; lurken en posten. Jongeren kijken rond op sociale media accounts van anderen en reageren hier op. De informatie die ze verzamelen betrekken ze op zichzelf. Ze vergelijken zichzelf met anderen. ‘Jongeren krijgen het idee dat je leuker bent als je er goed uit ziet. Jongeren die veel sociale media gebruiken vinden uiterlijk dan ook belangrijker.’ Jongeren die veel sociale media gebruiken zijn vaak meer ontevreden over hun eigen leven en lichaam. Aan de andere kant kunnen jongeren zich via sociale media ook positief presenteren. Als je een positieve indruk maakt op anderen wordt je weer meer tevreden over jezelf. Dian geeft tot slot nog een belangrijke tip. ‘Wees je ervan bewust dat jij zelf kiest wie je volgt. Soms kan het goed zijn om ervoor te kiezen iemand niet meer te volgen.’

Maak sexting bespreekbaar

Als laatste komt Marlies Slegers op het podium. Zij schreef verschillende boeken over kinderen en media. Haar indrukwekkende verhaal over de naaktfoto van haar dochter die viral ging zorgt ervoor dat de zaal ademloos luistert. Hierover schreef ze het boek ‘Onder mijn huid.’ ‘Kinderen versturen op steeds jongere leeftijd naaktfoto’s. Ik kom op basisscholen waar dit in groep 7 al gebeurt. Ouders denken vaak dat hun kind dit niet doet. Dat dacht ik ook.’ Marlies maakt duidelijk hoe meisjes gebrandmerkt worden door deze foto’s en hoe gering de gevolgen voor de daders vaak zijn. Ieder kind is tegenwoordig een individueel merk. Naaktfoto’s maken hier op een heftige manier inbreuk op. Ook heeft ze een hoopvolle boodschap. ‘Sociale media zijn geweldig. Sexting lijkt een enorm probleem als het gebeurt. Maar het is maar een foto. Ook al is het heftig, over een tijd heeft niemand het er meer over. Het gaat voorbij.’ Ook zij wijst op de rol van docenten. ‘Bespreek sexting in de klas. Vraag aan leerlingen waarom het gebeurt en laat ze tegenargumenten verzinnen.’

Kennis in de praktijk brengen

Na de pauze verdelen de aanwezigen zich in verschillende groepen en wordt er gediscussieerd over de stellingen: ‘Sociale media spelen een te grote rol in het leven van kinderen en jongeren’ en ‘Volwassenen en professionals zijn niet in staat te begrijpen op welke manier kinderen beïnvloed worden door online media.’ In de verschillende groepen wordt duidelijk dat het moeilijk is om te volgen wat kinderen online doen. De media die ze gebruiken veranderen ook telkens weer. Oprechte interesse hebben in de activiteiten van je kind biedt je de mogelijkheid om op een positieve manier het gesprek aan te gaan. Ook moeten scholen hun rol hierin oppakken. ‘Het is niet meer van deze tijd dat scholen weigeren hun taak in mediaopvoeding op te pakken’ geeft een van de aanwezigen aan. Zij kunnen ouders bewust maken van het belang van mediaopvoeding en de weerbaarheid van kinderen stimuleren. Professionals in de zaal geven aan dat het soms wel allemaal heel makkelijk lijkt om de informatie die beschikbaar is te gebruiken. Het toepassen van deze kennis in de praktijk is vaak nog erg moeilijk.

Bekijk ook mijn vlog:

Was je ook aanwezig bij het symposium? Wat nam jij eruit mee? Laat hieronder een reactie achter!

Download de presentaties:

• Chris Schoonens
• Marlies Slegers
• Dian de Vries