Jongeren maken intensief gebruik van hun smartphone. Of het nu functioneel is, als vrijetijdsbesteding of voor sociale interactie, de smartphone is dag en nacht in hun leven aanwezig. Hoeveel gemak, plezier en contact een mobieltje ook brengt, we zijn ons ook steeds bewuster van de schaduwzijde van altijd en overal online zijn. Dat geldt voor mij persoonlijk maar ook voor mijn collega’s bij Vodafone.

Behoefte aan ondersteuning

In mijn werk krijg ik o.a. te maken met veilig en verantwoord smartphonegebruik. Vooral voor jongeren blijkt het moeilijker om zelf ‘in control’ te zijn over de rol die hun smartphone in hun leven speelt en de impact die online gedrag op hen heeft.

Uit onderzoek dat we hebben gedaan onder jongeren, blijkt dat ze hier meer advies en ondersteuning bij willen. Een derde van de Nederlandse jongeren geeft aan nog nooit advies te hebben gehad over hoe zij zich dienen te gedragen op sociale media of hoe ze stevig en positief (45%) in hun schoenen kunnen blijven staan online. Bijna een kwart (24%) van de tieners geeft aan dat ouders vaker advies en ondersteuning zouden moeten bieden.

Voor het voortgezet onderwijs bleek er nog weinig materiaal beschikbaar om jongeren digitaal weerbaar te maken. Voor ons was dit aanleiding om samen met Veilig Internetten het gratis lespakket Safe & Social voor middelbare scholen beschikbaar te stellen.

Invloed op jezelf en anderen

We hopen dat jongeren door Safe & Social op een positieve en laagdrempelige manier met elkaar in gesprek gaan over wat ze van sociale media profielen vinden, van online filmpjes en selfies en de reacties/likes die ze daarop krijgen. En dat ze zo meer bewust worden van de impact van hun onlinegedrag op henzelf en op anderen.

Het digitale lespakket is te vinden op: www.safeensocial.nl. Het bestaat uit 4 digilessen: Online/offline, Social media, Mijn digitale leven en Be strong online. Ook zijn er e-zines voor de jongeren en ouders met tips en achtergrondinformatie. Leuk om te weten: meer dan 500 (van de 638) vo-instellingen hebben na de vooraankondiging aangegeven het lespakket te willen ontvangen.

Wat vinden jongeren er zelf van?

We hebben onderzoek gedaan in 10 landen onder 5.298 Europese tieners over hun online gedrag en digitale weerbaarheid. Uit dit onderzoek blijkt dat een kwart (24%) van de Nederlandse tieners (13-18 jaar) het internet als een veilige plek ziet. Ik vat de onderzoeksresultaten kort voor je samen.

‘Roasting’ een andere vorm van pesten

Een nieuwe trend op social media is ‘roasten’. Hierbij plaats je een foto of filmpje met de tekst ‘roast me’ waarmee je anderen uitnodigt om jou op ironische wijze te beledigen.  Veel jongeren denken dat ‘roasting’ iemands zelfvertrouwen kan beschadigen (78%) en zien het  dan ook als een andere vorm van pesten. Tegelijkertijd vinden ze dat wanneer je de online verbale misbruik niet aankunt, je er ook niet om moet vragen (76%). Iets meer dan een kwart (28%) denkt dat ‘roasting’ ongevaarlijk en leuk is.

De impact van beledigende opmerkingen online

Hoe ervaren jongeren beledigingen als ze er niet om vragen, zoals bij ‘roasten’?  Er zijn jongeren die weleens iemand geblokkeerd hebben na een beledigende online opmerking (26%), sommigen hebben zelfs hun social media account verwijderd na een vervelende opmerking (7%) en voelden zich depressief na het ontvangen van een beledigende opmerking (7%).

Gebruik van filters

Jongeren willen zich goed presenteren op sociale media en zichzelf van hun beste kant laten zien. Daarom passen jongeren hun foto’s weleens aan voordat ze deze online plaatsen (57%). Ze gebruiken filters om er knapper uit te zien (29%). Zo maken ze zichzelf bijvoorbeeld dunner (6%), verwijderen ze huidvlekjes (25%), veranderen de huidtint (16%) of maken hun tanden witter (7%).

Spijt van plaatsen foto

Sommige jongeren hebben achteraf weleens spijt van een foto die ze hebben gepost van zichzelf (5%). De belangrijkste redenen hiervoor zijn: Er onaantrekkelijk uitzien (49%); kleding dragen die ze niet leuk vinden (34%); te dik of te dun lijken (21%). Andere belangrijke redenen zijn dat er andere mensen op de foto staan die ze niet meer leuk vinden (20%), gedeeltelijk of helemaal naakt zijn (7%) of omdat andere mensen iets negatiefs over de foto hadden gezegd (14%).

Hier lees je meer over het onderzoek.