In september loopt de campagne ‘Senioren en Veiligheid’ van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Een maand lang wordt er volop aandacht besteed aan vormen van criminaliteit, zoals phishing en hulpvraagfraude. ‘Hoewel ouderen niet vaker slachtoffer zijn dan andere doelgroepen, is elk slachtoffer er een te veel’, zo luidt de boodschap van de campagne. Het doel van de campagne is om ouderen bewust te maken van wat zij kunnen doen om zich weerbaar te maken. Elke week komt een ander thema aan bod en worden concrete tips en filmpjes gedeeld. De komende twee weken staan in het teken van hulpvraagfraude (via bijvoorbeeld WhatsApp) en phishing.

Het belang van de campagne

Steeds meer ouderen zien de voordelen van sociale media en internet, zo blijkt uit het rapport ‘Ouderen in digitaal Nederland’ van Alexander van Deursen (Universiteit Twente), Netwerk Mediawijsheid, SeniorWeb en het Nationaal Ouderenfonds. Ouderen blijven op sociale media makkelijk in contact met vrienden en familie. Daarnaast ervaren ouderen internetbankieren en het digitaal regelen van hun overheidszaken meestal positief.

Ondanks dat ouderen steeds meer het nut inzien, lukt het niet altijd de voordelen van digitale media te benutten. Dit komt mede door de ‘koudwatervrees’ om met media aan de slag te gaan. In het rapport geeft de helft van 55+’ers aan te twijfelen over de eigen digitale vaardigheden en 19% van de ouderen zegt bang te zijn een onherstelbare fout te maken, door bijvoorbeeld op iets verkeerds te klikken. Het belang van de campagne ‘Senioren en Veiligheid’ reikt daarom verder dan het voorkomen van slachtofferschap. Het helpt ouderen om zich zekerder te voelen, door hen te informeren over online criminaliteit en concrete handvatten te bieden om zelf slachtofferschap te voorkomen.

Hulpvraagfraude en phishing

De komende twee weken staan in het teken van hulpvraagfraude en phishing. Van 15 september t/m 21 september staat hulpvraagfraude centraal en van 22 t/m 28 september is dat phishing. Er zijn tips en informatieve video’s te vinden op de website maakhetzeniettemakkelijk.nl. Met deze tips kunnen ouderen voorkomen dat zij slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Daarnaast wordt er ook uitgelegd hoe ze aangifte kunnen doen als zij toch slachtoffer zijn geworden.

Elke dinsdag vindt van 10.30 uur tot 11.15 uur een webinar plaats over het thema van de week, gepresenteerd door Catherine Keyl (deze is ook achteraf terug te kijken). Een panel van experts geeft meer tips en adviezen. Hoe kun je crimineel gedrag herkennen? Wat kun je doen om te voorkomen dat je slachtoffer wordt? Waar kun je terecht als je slachtoffer bent geworden?

Het belang van de omgeving

Wanneer ouderen hulp nodig hebben komt dat vaak vanuit de directe omgeving. Familie en vrienden, maar ook begeleiders en verzorgers, helpen ouderen regelmatig bij het oplossen van praktische problemen. Voor de begeleiders van ouderen is deze campagne dus ook relevant. Zij kunnen helpen de campagne onder de aandacht te brengen van ouderen en hen helpen de criminaliteit te herkennen. Het fijne van de campagne is dat de tips vrij algemeen zijn en makkelijk op te volgen zijn. De video’s laten herkenbare situaties zien waar ouderen zich mee kunnen associëren.

Aan de slag met de campagne

Samen kunnen we ervoor zorgen dat ouderen vormen van online criminaliteit herkennen en voorkomen we dat ze hier slachtoffer van worden. Veel organisaties sluiten aan bij de campagne, waaronder ouderenbonden, politie, Openbaar Ministerie, Fraudehelpdesk, Slachtofferhulp Nederland, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), Veilig internetten, banken (o.a. via veiligbankieren.nl), supermarkten en de telecomsector.

Ook doen meer dan 150 gemeenten mee. Nog steeds kunnen partijen aansluiten en zich aanmelden voor de campagne via: HighImpactCrimes@minjenv.nl.

Op Mediawijsheid.nl vind je een aantal dossiers om met mediawijsheid aan de slag te gaan. Met basisinformatie en relevante partijen die zich inzetten voor deze thema’s:

• In het dossier Grijs en mediawijs staan cursussen die je (samen) kunt volgen en tips hoe je ouderen het beste kunt helpen in het wegwijs worden met media
• Het dossier Veilig op internet biedt uitleg over cybercriminaliteit, met tips hoe je deze kunt herkennen en kunt tegengaan
• In het dossier Phishing wordt uitgelegd hoe je phishing kunt herkennen en wat je kunt doen als je hier slachtoffer van bent geworden