De persvrijheid en persveiligheid in Nederland komt steeds verder onder druk te staan. En dit is iets waar we ons allemaal zorgen om moeten maken. Want zonder vrije pers, die veilig z’n werk kan doen, komt de democratie zélf in gevaar.

De bedreiging voor persvrijheid en -veiligheid is een veelkoppig monster. Een waaier aan oorzaken, denk aan geweld, polarisatie, asociaal online gedrag en desinformatie, zorgt ervoor dat Nederland in 2022 naar de 28e plaats zakte op de ranglijst van persvrijheid van Reporters Without Borders. De laagste notering ooit. In 2023 klom Nederland weliswaar weer 22 plaatsen naar plek 6, maar de zorgen om veiligheid van journalisten blijven bestaan.  

Werk aan de winkel dus. Voor de overheid, die komt met maatregelen tegen bijvoorbeeld doxing en strengere straffen bij (online) bedreiging. Voor de journalistiek, die met investeringen op regionaal en lokaal niveau de banden met het publiek wil versterken. Maar ook voor de burger. Want pas als burgers goed doorhebben welke bedreigingen er zijn, hoe belangrijk vrije journalistiek is en hoe ze (online) bij kunnen dragen aan de bescherming van vrije journalistiek, ontstaat er een klimaat waarin de pers vrij en veilig kan opereren.

Image

Een mediawijs antwoord op een ingewikkeld probleem

Hoewel dit probleem vraagt om meer dan één oplossing, is mediawijsheid in elk geval een deel van het antwoord. Er zijn mediawijze vaardigheden nodig om actief bij te kunnen dragen aan het creëren van een omgeving waarin persvrijheid en persveiligheid worden gewaarborgd en de democratie kan floreren. Denk aan (kennis over) online omgangsvormen, begrijpen hoe sociale media werken, maar ook een kritische blik op de rol van (nieuws)media in onze samenleving. 

DichterBijNieuws moet mediawijsheid en persvrijheid samenbrengen. Het helpt burgers, om bewust te worden van de uitdagingen rondom persvrijheid en persveiligheid en stimuleert hen om actief bij te dragen aan een positieve verandering. 

Maar hoe zorgen we ervoor dat burgers in actie komen? Hoe zorgen we ervoor dat de vaardigheden en bewustwording ontstaan om de afstand tussen burgers en media kleiner te maken? Die vraag is door het ministerie van OCW in 2022 aan Netwerk Mediawijsheid gesteld. Samen met een aantal partners probeert Netwerk Mediawijsheid nu met het project DichterBijNieuws een antwoord te vinden op die vraag.


Een belangrijke rol voor partners

Binnen dit project wil Netwerk Mediawijsheid maximale impact realiseren door middel van de ‘Mediawijsheid Netwerk aanpak’. Dit houdt in dat de ontwikkeling en uitvoering van alle activiteiten samen met een aantal partners wordt gedaan die specifieke kennis, expertise en een groot netwerk bezitten. Netwerk Mediawijsheid speelt een verbindende, versnellende en versterkende rol van (bestaande) initiatieven met als doel de lange termijn impact te vergroten.

De partners binnen dit project zijn in ieder geval:


    Beeld & Geluid: B&G is kennispartner in nieuwswijsheid, persvrijheid en desinformatie, B&G legt de verbinding met de beide publieksdoelgroepen, het onderwijs en de journalistieke sector. 

    HUMAN: HUMAN is kennispartner nieuwsmedia en legt de verbinding met (onderzoeks)journalistiek en het Nederlandse omroepbestel. 

    Koninklijke Bibliotheek: De KB is kennispartner digitaal burgerschap, onderzoek, onderwijs en publieksdoelgroepen. De KB legt de verbinding met het landelijke netwerk van bibliotheken.  

    RPO: De RPO is kennispartner regionale journalistiek en de volwassenen doelgroep, de RPO kan de verbinding leggen met de regionale en lokale media. 

    Commissariaat voor de Media: Het CvdM maakt onderdeel uit van een breed netwerk van Europese toezichthouders en speelt een adviserende rol in het publieke debat met speciale aandacht voor het beschermen van de vrije meningsvorming van burgers.

    Nieuws in de Klas: Nieuws in de klas wil jonge mensen stimuleren om mediabewuste burgers te worden. De organisatie laat hen via het onderwijs actief gebruik maken van journalistieke media. 

    NLPO: De Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO) ondersteunt lokale publieke omroepen in Nederland. Zowel in uitvoering, belangenbehartiging en verdere professionalisering van de sector.

    Kennisnet: Kennisnet is de publieke organisatie voor onderwijs en ict. Ze zorgen voor een landelijke ict-basisinfrastructuur, adviseren sectoren in het onderwijs en delen kennis met het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.


    Vragen? Neem contact met ons op!

    Via updates op deze pagina, sociale media en publicaties op Netwerkmediawijsheid.nl houden we je de komende jaren graag op de hoogte van de voortgang van DichterBijNieuws.

    Zo houden we het samen sociaal online:

    Save the date: Week van de Mediawijsheid 2022

    10 tips: Zo stimuleer je upstandergedag

    Hoe kunnen we als upstander in actie komen? Waarom is dat belangrijk? En wat kun jij doen om upstandergedrag bij jezelf en anderen te stimuleren?

    Bitescience dook in het wetenschappelijke onderzoek naar deze vragen en komt met tien bewezen tips in een overzichtelijke Bitefile.

    Lees 'm hier

    Onderzoek: Van omstander naar 'upstander'

    Nederlanders komen nauwelijks voor elkaar op als het mis gaat online. Dat terwijl een overgrote meerderheid vindt dat we anders met elkaar om moeten gaan online.

    Dat blijkt uit het onderzoek dat Netwerk Mediawijsheid liet uitvoeren in het kader van de Week van de Mediawijsheid 2022.

    Download het onderzoek

    Tips voor media-professionals

    Redacteuren van (nieuws)redacties, influencers of communitymanagers krijgen dagelijks te maken met verschillende vormen van online haat en ander onwenselijk gedrag.

    Hoe ga je hiermee om? Moet je hier überhaupt mee aan de slag? En zo ja; hoe dan? We verzamelden tips voor professionals.

    Lees de tips
    Week van de Mediawijsheid 2021

    Zo houden we het samen sociaal online

    Op deze speciale pagina vind je meer informatie over het thema Samen Sociaal Online, waar Netwerk Mediawijsheid sinds de Week van de Mediawijsheid 2021 mee bezig is.

    Je vindt hier tips om met jouw organisatie aan de slag te gaan met het thema, relevante dossiers, onderzoeken en meer artikelen over dit thema.

    Naar de pagina