Overal om mij heen zie ik kinderen, jongeren en volwassenen bezig met hun telefoon. Het lijkt alsof we tegenwoordig niet meer zonder kunnen. We checken onze e-mail, sturen berichten via WhatsApp en snapchatten de leukste foto’s en video’s door. Waarom zouden we dit ook niet doen? De technologie ligt immers in onze handen. Ik ben Johan van Houten en ik ging vorig jaar 366 dagen offline om te ervaren wat dat met mij zou doen.

Niet in een hutje op de hei

Ik voelde dat ik verslaafd was geworden aan mijn telefoon en wilde hier verandering in brengen. Ik wilde ontdekken wat mij deze verslaving kostte en wat het mij opleverde, want met een verslaving win je én verlies je iets.

Om dit te onderzoeken ging ik niet in een hutje op de hei wonen. Nee, ik woonde gewoon in de grote stad Utrecht en ik probeerde mee te doen met de maatschappij. Al snel merkte ik dat het leven zonder smartphone en internet soms best een uitdaging is. Want hoe vind je tegenwoordig nog de weg zonder Google Maps? Of hoe laat je weten dat je te laat op je afspraak komt? In het begin van mijn offline jaar waren dit enkele van de uitdagingen waar ik tegenaan liep.

Spontane rust en creativiteit

De weg vinden deed ik met de papieren wegenkaart en er waren altijd veel mensen die mij wilden helpen om de weg te vinden. En mocht ik een afspraak hebben en de ander was te laat, dan genoot ik van de rust die ik spontaan kreeg. In mijn jaar kreeg ik 250 kaarten en brieven en stuurde ik er zelf meer dan 600. Zo hield ik toch contact met al mijn vrienden en familie.

Ik had de eerste weken wat afkickverschijnselen tijdens het slapen: ik sliep onrustig en droomde dat ik stiekem online ging. Daarnaast voelde ik mijn mobiel in mijn broekzak, terwijl ik hem niet meer bij mij had (phantom vibration syndrome heet dat). Aan het offline leven zaten ook enkele verscholen voordelen. Zo sliep ik na enkele weken een stuk beter en voelde ik mij fitter als ik wakker werd. En na een half jaar vond ik het niet erg om mij te vervelen op de bank. Hierbij merkte ik dat ik creatiever begon te worden.

Mobiele zombies

Nu zie ik om mij heen nog veel jongeren die hele dagen op internet surfen. Het lijkt alsof ze gevangen zitten in de online wereld en mee moeten blijven doen. Ze hebben vaak last van Fear Of Missing Out (FOMO). Ik vind het zonde dat zoveel jong talent uren en uren online zit, terwijl er in de offline wereld ook nog zoveel moois te leren en te doen is. Jongeren (en vaak genoeg ook volwassenen) lijken soms wel mobiele zombies te zijn geworden, vastgekleefd aan hun mobiel.

Jongeren zijn zo gefixeerd op de mobiele telefoon die constant aandacht vraagt, dat ze vaak niet merken dat hun offline relaties en sociale vaardigheden langzaam afnemen. Ik hoop dat jongeren en volwassenen de balans gaan vinden tussen hun online- en offline-wereld. De technologie heeft ons veel te bieden, maar dan moeten wij wel leren hoe we ermee om moeten gaan.

Hoe vind je de balans?

Nu, na een offline jaar, ben ik druk bezig om jongeren en volwassenen bewust te maken van hun online leven. Ik geef mensen inzicht in hun huidige gebruik en hun aangeleerde patronen. Daarnaast help ik de mensen die van hun verslaving af willen komen om een juiste balans te vinden tussen hun online en offline leven.

Hieronder deel ik nog een rijtje met tips die ik in mijn offline jaar heb geleerd.

Tip 1: Neem geen mobiele telefoon je slaapkamer in, dan eindigt en start je de dag niet met een scherm dat je slaapritme stoort.

Uit onderzoek is gebleken dat je minder goed slaapt als je je mobiele telefoon controleert. Dit komt omdat je hersenen deze informatie ook moeten verwerken tijdens je slaap. Ook is gebleken dat kijken naar een scherm in het donker slecht voor je slaapritme is.

Tip 2: Zorg dat je offline momenten in je agenda zet.

Nu ik weer online ben, ga ik zelf ook regelmatig weer even offline. Dan doe ik mijn mobiel uit en heb ik een schermloze dag. Deze momenten geven mij zoveel energie en ik doe dan dingen die ik al een tijdje heb uitgesteld. Zo maak ik leuke filmpjes, ga ik wandelen met vrienden of ga ik naar de wolken staren.

Tip 3: Maak met jezelf (en je gezin of vrienden) een plan hoe jij met je online wereld wilt omgaan.

Ik stel vaak doelen met mensen op over hoe ze anders met het internet, sociale media en hun mobiele telefoon om willen gaan. Het effect is dat iedereen zo zelf weer controle kan krijgen over zijn of haar online en offline leven.

Meer tips deel ik op mijn website www.digiminderen.nl.