Het einde van het jaar is in zicht. Daarom blikken we in dit artikel graag terug op alles wat we in 2024 met elkaar hebben bereikt, ontdekt en geleerd op het gebied van mediawijsheid.

Een nieuwe koers

Klik op de afbeelding om de interactieve koersplaat te bekijken

In mei presenteerde Netwerk Mediawijsheid haar nieuwe meerjarenplan. Langs de lijn van een aantal grote, maatschappelijke opgaven blijft het netwerk zich inzetten voor een Nederland waarin iedereen mediawijs is, of bezig is dat te worden. Bij een nieuw meerjarenplan hoort ook een nieuwe koersplaat, dus deze werd later in het jaar gepresenteerd.

» Lees alles over het nieuwe meerjarenplan 2024-2028 in dit artikel van Mary Berkhout-Nio
» Bekijk de nieuwe, interactieve koersplaat: Samen wijs op het ijs

Media Ukkie Dagen

Ontspannen met media: die boodschap stond centraal tijdens de Media Ukkie Dagen 2024. Uit het Iene Miene Media-onderzoek bleek dat een overgrote meerderheid van ouders (91%) weleens digitale media inzet om tijd voor zichzelf te creëren, maar veel ouders (50%) zien ook dat deze media niet altijd even ontspannend werken voor hun ukkie.

Dit relevante thema leidde tot een succesvolle campagneweek, waarin talloze partners, (groot)ouders, opvoeders én kinderen samen aan de slag gingen.

» Hier lees je het verslag van de Media Ukkie Dagen 2024
» Ga direct aan de slag met de tien tips
» Download het Iene Miene Media-onderzoek
» Meld je aan voor de Media Ukkie Dagen kick-off op 30 januari

Ook in 2025 zijn er uiteraard weer Media Ukkie Dagen. Noteer 4 tot en met 11 april 2025 vast in je agenda en save the date.

De Mediawijsheid Kennisdag: Hét mediawijsheid-event voor het netwerk

Hét mediawijsheid-event voor het netwerk, de Mediawijsheid Kennisdag, was een dag vol kennis en wijsheid, uitdagingen én oplossingen. Nieuwe en oudgediende professionals uit het netwerk konden elkaar ontmoeten en in deelsessies met uiteenlopende onderwerpen aan de slag. Zo dachten en praatten we met z’n allen over de grote mediawijze kwesties van vandaag.

» Geniet na of laat je (opnieuw) inspireren met het verslag van deze mooie dag en lees het verslag van de Mediawijsheid Kennisdag
» Bekijk alle foto’s van de Kennisdag op Flickr
» Ook in 2025 is er natuurlijk weer een Mediawijsheid Kennisdag. Save the date

Week van de Mediawijsheid: Gezond schermgebruik

De Week van de Mediawijsheid (8 t/m 15 november), dé bewustwordingscampagne over mediawijsheid, stond dit jaar in het teken van digitale balans. Want hoe fijn is het niet als jouw mediagebruik je helpt je lekker te voelen? Je hebt meer grip op je schermgebruik en op je dag. Je kunt de beste keuzes maken voor jou en zoveel mogelijk van media genieten en profiteren. Helemaal stoppen met digitale schermen is moeilijk en bovendien helemaal niet nodig. Als je af en toe bewust keuzes maakt die helpen gezonder om te gaan met je  scherm, dan ben je al beter bezig.

» Hier lees je het uitgebreide verslag van de #WvdM 2024
» Download ook de whitepaper en het onderzoek

Doe jij volgend jaar (opnieuw) mee met de Week van de Mediawijsheid? Noteer dan vast 7 t/m 14 november 2025 in je agenda! Het thema van de komende editie is een vervolg op Gezond schermgebruik.

Recordaantal leerlingen MediaMasters

De serious game MediaMasters, vast onderdeel van de Week van de Mediawijsheid, werd dit jaar door maar liefst ruim 11.000 klassen in groep 7 en 8 gespeeld. Ook deden dit jaar voor het eerst leerlingen uit groep 5 en 6 mee, voor een totaal aantal van 260.000 leerlingen. Dat is meer dan de helft van alle klassen van Nederland – een recordaantal!

Groep 8 van IKC St. Vitus uit Winschoten ging er dit jaar met de winst vandoor en mag zich een jaar lang de meest mediawijze klas van Nederland noemen. Gefeliciteerd!

MediaMasters werd ook gespeeld in het gespecialiseerd (basis)onderwijs. Klas M7/8b van Kindcentrum de Marel uit Goes werd verkozen tot landelijke winnaar in de competitie voor gespecialiseerd (basis)onderwijs. Ook gefeliciteerd!

» Hier lees je meer over deze editie van MediaMasters en de winnaars van dit jaar

Kennis- en expertsessies

In 2024 organiseerde Netwerk Mediawijsheid een flink aantal inspirerende sessies voor (en met) het netwerk. In deze sessies spraken we met experts over actuele of prangende thema’s binnen verschillende sectoren binnen het netwerk. Lees de verslagen van de kennissessies:

» Gezond schermgebruik stimuleren? Zo maken we er werk van
» Leuker online met een verstandelijke beperking
» Van prikkels tot rust: adviezen voor ontspannen mediaopvoeding
» AI-wijsheid in het onderwijs? Do’s en don’ts met generatieve AI

Lees ook de verslagen van de expertsessies:

» Implementatie kerndoelen digitale geletterdheid
» Effectief mediawijsheidaanbod met kennis uit wetenschap én praktijk

Omgaan met desinformatie op isdatechtzo.nl

De redactie van isdatechtzo.nl, onze site over de werking van nepnieuws en desinformatie, is in 2023 ook hard aan het werk geweest met nieuwe publicaties, onder andere als reactie op de snelle ontwikkeling van AI:

» Lees alle publicaties over polarisatie & wij-zij-denken
» Bekijk ook de nieuwe animatie Wij tegen zij? Zo vergroten sociale media polarisatie
» Op de toolkitpagina vind je de nieuwe toolkit Polarisatie, met allerhande materialen

Wetenschappelijke kennis in de Bitefiles

Ook in 2024 zette Bitescience weer het meest recente en relevante wetenschappelijke onderzoek naar mediawijsheid-thema’s voor ons op een rij. Lees de nieuwste (en nieuwst geüpdatete) Bitefiles hier:

» Wat weten we over de impact van sociale media op het welzijn van jongeren?
» Weerbaarder tegen desinformatie? Dit weten we over vaccineren, nudgen en factchecken

Tips voor in de kerstvakantie

We vroegen ons team om hun beste tips voor in de kerstvakantie. Dit zijn ze:

• Stagiair Joëlle tipt deze aflevering van de podcast A Bit Fruity, waarin host Matt Bernstein spreekt met Derek Beres, auteur van het boek ‘Conspirituality’ over influencers en de gevaarlijke fuik van die begint bij spiritualiteit en eindigt bij extreemrechts
• Sarah, inhoudelijk producent MediaMasters tipt ook een podcast. Heeft een chatbot de dood van een 14-jarige jongen veroorzaakt? In deze aflevering van de podcast On interviewt Kara Swisher een moeder die Character.AI en Google aanklaagt voor de zelfmoord van haar zoon
• AI kan ook heel leuk zijn: Sarah raadt ook twee spelletjes van Google Arts & Culture aan. Ontdek welk kunstwerk de inspiratie vormde voor met AI gegenereerde muziek met deze geinige quiz of laat deze blobs kerstliedjes zingen door middel van machine learning
• Voor wie nieuwsgierig is naar nieuwe verhaalvormen en AI, raadt projectleider en redacteur Babette DRIFT aan. In dit immersieve verhaal wordt vertelt over een toekomstig Nederlands landschap waar mensen, flora en fauna in een nieuwe techno-fluïde balans samenleven
• Relatiemanager Floortje geeft als tip het dossier Druk! van KRO-NCRV, over de impact van sociale media op de mentale gezondheid van jongeren. In de bijbehorende miniserie Schermstrijd zie je hoe verslaafd we kunnen zijn aan onze telefoons – en hoe dit voor sommigen uit de hand kan lopen
• Stagiair Marisa tipt een demo van een videogame: Deltarune. De eerste twee hoofdstukken van het spel zijn gratis te spelen. Duik in een mysterieuze wereld met een diep verhaal dat zowel spannend als grappig kan zijn. Deltarune bewijst dat videogames niet louter gewelddadig hoeven te zijn
• Redacteur Geert tipt Rewind, de nieuwe online videoreeks van Human, waarin ze op zoek gaan naar de mensen achter het populaire Instagram-account Cestmocro. Dit account weet jongeren wél te bereiken, terwijl dat traditionele media maar moeilijk lukt. Hoe kan dat en wat zit er verder achter?
• Heb je genoeg van je beeldscherm? Dan heeft Geert nog een offline tip voor je: Ga de boeken Beschermtijd en Digitale Opvoeding lezen tijdens de vakantie. Lees ons dubbelinterview met de auteurs!
• Benieuwd wat jongeren denken over onderwerpen zoals online pesten, influencers en schermtijd? Anne geeft als tip de jongerenvideo’s op HoeZoMediawijs. Deze korte video’s geven een goed inzicht in waar jongeren het met elkaar over eens zijn – en wat ze juist anders doen
• Denk je dat de spanningen hoog op zullen lopen tijdens het kerstdiner met je familie? Lianne geeft je de gesprekstips van Diversion mee over wat polarisatie doet en hoe je op de juiste manier een open gesprek kan starten.
• Redacteur Tommy tipt Designing Friction, een interessant manifest (in het Engels), van de hand van kunstenaarsduo Luna Maurer en Roel Wouters, over het belang van frictie in interactie met digitale media

Op naar 2025!

Wat organiseert of ontwikkelt jouw organisatie in 2025 om Nederland mediawijzer te maken? Deze tips helpen je bij het maken van nieuwe plannen:

• Bekijk de agenda voor campagnes en events in 2025. Staat die van jou er al tussen?
• Abonneer je op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit het netwerk
• Ook in 2025 gaan we door met het thema digitale balans

Tijdens de kerstvakantie (23 december t/m 3 januari) is het programmabureau van Netwerk Mediawijsheid gesloten. Vanaf maandag 6 januari zijn we weer te bereiken.

We wensen je fijne feestdagen en kijken uit naar een mooi, mediawijs 2025!