Wat ‘internet’ is en hoe het werkt is voor veel volwassenen al moeilijk om te begrijpen, laat staan voor kinderen. Hoe maak je dit abstracte begrip dan toch voor deze doelgroep toegankelijk op een aansprekende manier? Met WWW.wat?, een jeugdboek dat in de Week van de Mediawijsheid verschijnt, gaat kinderboekenuitgeverij De Vier Windstreken de uitdaging aan. Het boek werd oorspronkelijk in Duitsland uitgegeven, en de Nederlandse versie is inhoudelijk aangevuld door Mediawijzer.net.

Over WWW.wat?

De ondertitel  ‘Alles wat je altijd al over internet wilde weten’ is niet voor niets gekozen. Het boek is namelijk gevuld met 70 vragen van kinderen over internet, waar door experts een antwoord op is gegeven. Je vindt er vragen als: wie is de baas van internet? Kan internet kapotgaan? Ben ik op internet een ander mens? Door kinderen te laten formuleren wat zij zouden willen weten over internet, zit je zo dicht bij hun interessegebied en belevingswereld als maar kan.

Het boek geeft een kijkje in hoe het internet is ontstaan, de ontelbare mogelijkheden ervan, maar ook waar kinderen voor moeten oppassen en hoe ze zich er zouden moeten gedragen. Dit neemt een aanzienlijk deel van de inhoud in beslag, waardoor het boek sterk bijdraagt aan het bevorderen van mediawijsheid bij kinderen.

Waarom moest dit boek er komen?

Volgens De Vier Windstreken is WWW.wat? onmisbaar, omdat er nog geen jeugdboek bestond dat ‘internet’ in de breedte behandelt, waardoor kinderen een basisniveau van mediawijsheid krijgen. Dit boek kan door hen thuis worden gelezen, omdat het vol staat met interessante feiten. Daarnaast kan het op school worden ingezet om mediawijsheid te bevorderen.

Ook kunnen ouders het gebruiken om met hun kinderen in gesprek te gaan over bijvoorbeeld het soort filmpjes dat zij kijken of de sites die zij bezoeken en wat voor soort contact er met hen wordt gelegd via internet. Zo krijgen ouders inzicht in het online gedrag van hun kinderen. Doordat het boek steeds 1 vraag met een relatief kort antwoord behandelt, kunnen ouders en kinderen steeds samen een vraag uitzoeken en daar gericht over praten.

Leg uit hoe het écht zit…

Wat WWW.wat? uniek maakt, is de insteek om ingewikkelde stof – waar we immers mee te maken hebben – niet te schuwen. Ter illustratie: op de vraag ‘Wat betekent .com?’ wordt dit antwoord gegeven:

De meeste domeinnamen op internet eindigen met .com. Het is de afkorting voor ‘commercial’, wat ‘zakelijk’ betekent. Net als op een envelop staat het webadres op een vaste plek. Dat adres wordt ook wel URL genoemd: ‘uniform resource locator’. Het betekent zoiets als ‘unieke bestandslocatie’. Het webadres informeert je van voor naar achter over het protocol (regels voor hoe de computer zich moet gedragen), de naam en meestal ook over het land of de achtergrond van de site.

Natuurlijk zullen veel kinderen dit een moeilijke beschrijving vinden. Maar er zullen ook kinderen zijn die geprikkeld worden door deze uitleg, en er meer over te weten willen komen. Het is belangrijk dit bij hen te kunnen triggeren. En voor die kinderen voor wie deze beschrijving wat lastiger was, komen we bij het volgende punt.

…en help kinderen het te begrijpen

Na de beschrijving van hoe iets werkelijk zit, helpt WWW.wat? de lezers door voorbeelden te gebruiken die dichtbij hun belevingswereld liggen. Bijvoorbeeld door de computer tot leven te wekken. Zo wordt direct na het vorige citaat vermeld:

Een voorbeeld: http://www.kinderinternetsite.nl/dieren

http staat voor ‘Hypertext Transfer Protocol’. Dit protocol legt heel precies vast hoe de browser en de server waarop de website is aangesloten met elkaar ‘praten’, elkaar opdrachten geven. Dat gaatongeveer zo:

“Hé, server, ik wil graag ‘/dieren’ van jou!”
“Oké, krijg je van me.”

De twee schuine strepen hebben trouwens geen betekenis. De bedenker ervan, Tim Berners-Lee, vond ze grappig, maar heeft er later sorry voor gezegd, omdat ze nergens voor nodig zijn.

Regelmatig krijgen lezers tips voor websites om te bekijken en achterin is een overzicht van handige sites te vinden, voor zowel kinderen als ouders en leerkrachten. En extra handig: in de lopende tekst staan woorden cursief, die kinderen misschien niet kennen of moeilijk vinden. Deze woorden zijn terug te vinden in de uitgebreide begrippenlijst achterin het boek. Een greep hieruit: administrator, browser, colofon, filter bubble, piraterij, cyberpesten, versleutelen en World wide web.

Prikkelende en verhelderende beelden

Dat Jan von Holleben de foto’s voor dit boek heeft gemaakt, maakt het plaatje compleet. Von Holleben maakte de foto’s samen met kinderen, die hij in felgekleurde settings plaatste vol speelgoed, sportartikelen, snoep en natuurlijk computeronderdelen. Zoals de fotograaf zelf over zijn werkwijze uitlegt: ‘I don’t take pictures of people or fashion or cars or weddings or animals. I play with them.’ En dat resulteert in dit soort beelden, over interconnected networks, het uren onderweg zijn van de allereerste e-mails ooit en over de vraag of je je computer kunt inenten tegen virussen:

Dit boek is aanbevolen door Mediawijzer.net. Hier vind je meer informatie over WWW.wat?.