Klassieke socialisatietheorie stelt dat kinderen leren van hun ouders, en dat kinderen dus ook van hun ouders leren hoe ze nieuws tot zich kunnen nemen. Kinderen groeien op in een media-omgeving gemaakt door de ouders: als zij altijd Het Journaal aan hebben staan, krijgen kinderen dat met de spreekwoordelijke paplepel ingegoten. Oud onderzoek uit de jaren ’70 laat dat duidelijk zien, maar gaat het ook op voor moderne media? Het geluid van radio en televisie kan een hele woonkamer vullen, maar nieuws kijken op mobiel is immers veel meer een individuele aangelegenheid. Bovendien vindt mediagebruik nu niet meer hoofdzakelijk thuis plaats.

In een recente studie [abstract] onderzochten communicatiewetenschappers het nieuwsgebruik van 1505 Amerikaanse jongeren tussen de 12 en 17 jaar oud en dat van hun ouders. De vragenlijst werd afgenomen in 2014. Het onderzoek laat een aantal opmerkelijke resultaten zien. Allereerst dat jongeren het meeste nieuws binnenkrijgen via de televisie, terwijl dat voor hun ouders de computer is. Hoe ouder jongeren worden, hoe meer hun nieuwsconsumptie via mobiel gaat. Verder geldt echter: laten zien heeft meer effect dan aanmoedigen.

Het apparaat doet ertoe

Kinderen die opgroeien in een nieuwsrijke thuisomgeving, zoeken zelf ook meer nieuws op. De sterkste ‘voorspeller’ van televisienieuws kijken onder jongeren is het televisienieuwskijken van ouders. Dat geldt ook voor nieuws via de krant, computer en mobiel: als ouders zelf op die manier nieuws vergaren, voorspelt dat het sterkst of hun kinderen dat ook doen. Voor tablets is het zelfs de enige significante voorspeller. Aanmoediging is niet significant in de modellen. De onderzoekers stellen dat het echt gaat om zien welke apparaten ouders gebruiken:

“General encouragement from parents to follow the news does little to explain the adoption of youth news habits across devices, while the specific news behaviors of parents have much more explanatory power. These results are surprising. Observational learning happens when behaviors are made visible and are positively reinforced. We might expect, given changes to media device usage toward individualized consumption and the rise of the bedroom media culture in the home, that parents’ news consumption would become less important. This is not the case” (p. 14-15).

Volgens de auteurs kan het zijn dat kinderen eerst de apparaten van hun ouders gebruiken, en dus zo in aanraking komen met de apps van hun ouders. Het kan ook zo zijn dat kinderen hun ouders zien (horen) praten over wat ze lezen op hun apparaat. Socialisatie door observatie thuis blijft dus cruciaal.

School en vrienden

Andere vormen van socialisatie doen er minder toe, maar zijn wel van belang. Het gaat dan bijvoorbeeld om het curriculum op school en wat peers doen. Vooral als het goede voorbeeld van ouders ontbreekt, kunnen scholen jongeren aanzetten tot nieuwsconsumptie door ze de juiste vaardigheden en kennis aan te bieden. De invloed van leeftijdsgenoten is moeilijker in kaart te brengen. De onderzoekers legden als stelling voor ‘Among my friends, it’s important to know what’s going on in the world’. Deze variabele is van belang, maar het is lastig uit te leggen hoe dit mechanisme precies werkt. Online gesprekken tussen jongeren gaan over nieuws, vermaak, school, elkaar. Dit vereist nader onderzoek.

De onderzoekers vatten samen:

“As we have seen in previous studies, socialization researchers should recognize that spheres outside the home have an important role to play in shaping socialization outcomes, but even in our contemporary era, the political and news richness of the home environment remains in most cases the most central site for socialization” (p. 15).

Dit artikel verscheen eerder op Dieponderzoek.nl