Digitale media inspireren, verbinden en vermaken. Maar het is niet altijd alleen maar leuk. De constante strijd om onze aandacht en vermoeidheid na lange schermtijd kan overweldigend zijn. Daarom is het tijd om zelf de controle te nemen. Tijdens de Week van de Mediawijsheid 2025 van 7 tot en met 14 november draait alles dan ook om die bewuste mediakeuzes. Zodat je van schermtijd weer jóuw tijd maakt.

Wil je de kick-off terugkijken? Dat kan hier!

In aanloop naar de campagne organiseert Netwerk Mediawijsheid op donderdag 26 juni vast een digitale kick-off. Professionals uit bibliotheeksector, onderwijs, kinderopvang, gezondheidszorg, sociaal werk, gemeenten en onderzoekswereld sluiten aan.

Floortje Jansen, relatiemanager bij Netwerk Mediawijsheid, licht de inhoud van de sessie kort toe: “De Week van de Mediawijsheid is een initiatief van Netwerk Mediawijsheid. Bij onze netwerkorganisatie zijn meer dan 1.300 partijen aangesloten. Die verschillen van elkaar, maar delen de missie ‘iedereen mediawijs’. Vandaag vertellen we je meer over het onderwerp van de campagne. Laat je inspireren door de professionals die delen hoe zij zich voorbereiden.”

Gezond schermgebruik

Projectleider Lotte van Aerle benadrukt het belang van de campagne, Tommy de Bruijn gaat dieper in op de inhoud. Lotte: “Het is alweer de zestiende editie van de Week van de Mediawijsheid. We willen partners en professionals inspireren én ondersteunen om hun achterban te verrijken en helpen met kennis, tools en activiteiten rondom mediawijsheid. Samen kunnen we écht impact maken.”

Om voldoende aandacht voor de campagne te genereren, wordt de pers opgezocht en probeert Netwerk Mediawijsheid burgers te bereiken. En we enthousiasmeren partners om mee te doen. “Vorig jaar bereikten we 66 miljoen keer mensen via landelijke, regionale en lokale media. Er waren 160 aangemelde activiteiten. En in totaal werden de tips, reflectievragen en inspiratiegidsen duizenden keren gedownload. Dat laat de urgentie zien”, besluit Lotte.

Digitale balans vinden is een maatschappelijke opgave. Tommy: “Daarom kozen we er vorig jaar voor om het thema ‘gezond schermgebruik’ drie jaar lang op de agenda te zetten. In 2024 lag de nadruk op bewustwording. Nu draait het om de bereidheid tot actie: wat kun je zelf doen om je schermtijd in balans te houden?”

In 2024 lag de nadruk op bewustwording. Nu draait het om de bereidheid tot actie: wat kun je zelf doen om je schermtijd in balans te houden?

Als partner kun je bijdragen, vertelt hij. “Door activiteiten te organiseren, tips, tools en kennis te delen, materialen te ontwikkelen en aandacht te vragen voor de campagne. Via de campagnepagina op mediawijsheid.nl vind je een toolkit vol materialen, zoals voorbeeldteksten en posters, die daarbij kunnen helpen. Daar staan ook professionalspagina’s, met tips en tools voor diverse werkvelden. En je vindt er tips voor gezond schermgebruik. Deze zijn nu beschikbaar in het Nederlands en binnenkort ook in het Engels, Arabisch, Turks, Oekraïens en Frans. Meld ook activiteiten aan voor de activiteitenkaart, zodat we een landelijk overzicht hebben van alle georganiseerde activiteiten.”

Samen in balans

Het woord is aan de zes verschillende netwerkpartners, die vertellen hoe zij zich voorbereiden op de Week van de Mediawijsheid. Matheus Sales de Moura, van Stichting Meer liefde en Jongerencentrum Pitstop, deelt hoe jongerenwerk kan bijdragen. “Jongerenwerkers zijn actief in de online leefwereld van jongeren, een wereld vol kansen en risico’s.” Tijdens coronatijd begon hij met gamen met jongeren en experimenteerde hij met methodes, zoals de presentiebenadering en vervangingstheorie, om digitaal contact te leggen. “Jongeren organiseren zich bijvoorbeeld via Telegram, waar je in een paar kliks bij drugs of wapens uitkomt. Ik wilde kijken of ik een positieve invloed kon uitoefenen.”

Jongeren organiseren zich bijvoorbeeld via Telegram, waar je in een paar kliks bij drugs of wapens uitkomt. Ik wilde kijken of ik een positieve invloed kon uitoefenen

Het gesprek aangaan is volgens hem heel belangrijk. Daarom ontwikkelde hij gastlessen over sociale media en werkte hij samen met interne begeleiders om online signalen te duiden. “Jongerenwerkers vervullen een versterkende rol, ook richting ouders en de wijk. Met bibliotheken organiseren we ouderavonden en maken we gezamenlijke content. Tijdens de Week van de Mediawijsheid willen we zichtbaar zijn, gesprekken aanjagen en jongeren weerbaar maken.”

Heb je een vraag voor Matheus? Mail naar Matheus@meerliefdein.nl

Een wijzende vinger

Marcel Schouwenaar, van ScrollScrollScroll en SpaceTeen, vertelt over zijn werk rondom gezond schermgebruik. “We richten ons vaak op kinderen en jongeren, maar ook volwassenen worstelen met balans in schermgebruik”, zegt hij. “In voorlichting zeggen we vaak tegen ouders: ga in gesprek met je kind over mediagebruik. Maar een wijzende vinger zorgt juist voor wrijving en conflict. Het is beter om het te zien als een uitdaging voor iedereen.”

Een wijzende vinger zorgt juist voor wrijving en conflict. Het is beter om het te zien als een uitdaging voor iedereen

In samenwerking met Gemeente Amsterdam ontwikkelde hij de interventie ‘Blijf jij de baas’, gericht op gezinnen met kinderen in de bovenbouw en brugklas. Met challenges en scorekaarten ontstaat er een gelijkwaardig gesprek over mediagebruik. “Kinderen vinden het leuk dat ouders ook met de billen bloot moeten. Samen met GGD, universiteiten, gemeenten én jongeren blijven we nieuwe gedragsveranderingsinterventies ontwikkelen om overmatig gebruik aan te pakken. We zoeken constant naar wat wél werkt en nodigen iedereen uit om met ons mee te denken.”

Heb je een vraag voor Marcel? Mail naar info@marcelschouwenaar.nl

Mediawijsheid laten leven

Brigitte Ramakers en Anouk Moonen werken vanuit GGD Zuid-Limburg en JOGG aan een gezondere leefomgeving voor jongeren. Mediawijsheid is daarin een belangrijk thema. Anouk: “In onze regio werken zestien JOGG-gemeenten samen. JOGG-regisseurs zetten zich in op thema’s als voeding, beweging en schermgebruik.” Tijdens de Week van de Mediawijsheid organiseren ze een webinar voor ouders over het stimuleren van beweging én is er de theatervoorstelling ‘Joehoe, contact’ over verbinding in een digitale wereld. Brigitte: “Via een breed netwerk van CJG’s, welzijnsorganisaties, zorgprofessionals en scholen wordt het aanbod breed gecommuniceerd. We sluiten aan bij het landelijke thema en zorgen dat het echt bij ouders terechtkomt.”

Heb je een vraag voor Anouk en Brigitte? Mail naar anouk.moonen@ggdzl.nl / brigitte.ramakers@ggdzl.nl.

Ilse Meursinge vertelt namens de bibliotheeksector dat zij al veel materialen hebben ontwikkeld in de voorbereiding op de Week van de Mediawijsheid. “We stelden een compleet basispakket samen met praktische handvatten en inspiratie. Zoals zes titellijsten van boeken die thema’s als digitale balans, gaming, mediaopvoeding, nieuwswijsheid, online veiligheid en digitale media behandelen. Je kunt ze gebruiken om thematafels of boekenkasten mee te vullen en voor klasbezoeken of activiteiten. Ook ontwikkelden we zes biebmissies: interactieve online en offline boekenzoektochten voor kinderen in de klas of bibliotheek. Die stimuleren kinderen om boeken te ontdekken via fragmenten die nieuwsgierig maken. Zo willen we lezen en mediawijsheid verbinden.”

Gebruik je netwerk en werk samen met lokale partners om mediawijsheid echt te laten leven, in de bieb én in de klas

Ilse roept bibliotheken en leesmediaconsulenten op om verschillende activiteiten te organiseren. “Maak displays met mediawijze boeken, nodig een expert uit voor een lezing of workshop, organiseer een voorleesmoment, breng digitale balans de klas in. Gebruik je netwerk en werk samen met lokale partners om mediawijsheid echt te laten leven, in de bieb én in de klas.”

Heb je een vraag voor de KB? Mail naar digitaalburgerschap@KB.nl.

Kracht van samenwerken

Denise Bontje van Mediasmarties benadrukt tot slot de kracht van samenwerking om ouders – en hun kinderen – te helpen met gezond schermgebruik. “We werken het hele jaar door samen met bibliotheken, maar tijdens de Week van de Mediawijsheid intensiveren we dat”, vertelt ze. In 2024 leidde de samenwerking met 35 bibliotheken en Mediamasters tot ruim 3600 inschrijvingen voor een gratis webinar voor ouders van kinderen van negen tot twaalf jaar. “Op 10 november 2025 volgt een nieuwe editie, dit keer voor ouders met kinderen van zes tot twaalf jaar.”

Als we samenwerken krijgen we veel voor elkaar en kunnen we heel veel ouders en kinderen bereiken

“Daarnaast organiseert Mediasmarties in september inspiratiesessies voor leerkrachten en pedagogisch professionals. Er komen ook twee nieuwe wegwijzers, boordevol verhalen, tips en materialen voor kinderen van zes tot acht en van negen tot twaalf jaar. Daarmee kunnen professionals én ouders in gesprek gaan met hun kinderen over schermgebruik. Ook komen er mediatips en lees-, kijk- en luistertips voor ouders en professionals zelf. Als we samenwerken krijgen we veel voor elkaar en kunnen we heel veel ouders en kinderen bereiken.”

Heb je een vraag voor Denise? Mail naar info@mediasmarties.nl.

Meer informatie

Daarmee komt er een eind aan de kick-off. Wil je op de hoogte blijven van de Week van de Mediawijsheid? Kijk op de campagnepagina of meld je aan voor de nieuwsbrief. Online meepraten? Gebruik #WvdM. Meld hier een activiteit aan of stel je vragen direct via info@mediawijzer.net.