Hoe maken we Nederland samen mediawijzer? Dat is waar het om draait tijdens de Week van de Mediawijsheid 2021 (5 t/m 12 november 2021). Netwerk Mediawijsheid trapte ‘m dinsdagochtend 13 juli alvast af tijdens een online kick-off voor netwerkpartners. Heb je het gemist? In dit verslag zetten we op een rij waar de campagne om draait en hoe ook jouw organisatie in actie kan komen. Eén ding is zeker: er is volop inspiratie om je als netwerkpartner in te zetten voor het thema van dit jaar: Samen Sociaal Online.

Ruim 90 enthousiaste netwerkpartners uit heel Nederland waren afgelopen dinsdag (digitaal) aanwezig bij de kick-off. Zij hadden de primeur, want het was de allereerste keer dat de campagneweek op deze manier afgetrapt werd. Floortje Jansen, Mimi van Dun en Anne Everloo, van Netwerk Mediawijsheid, praten de deelnemers in een uur bij over de Week van de Mediawijsheid en de mogelijkheden voor hun organisatie. Ook deelden verschillende netwerkpartners hun ervaring en plannen voor dit jaar.

Thema Week van de Mediawijsheid 2021: samen sociaal online

Dit jaar vindt de Week van de Mediawijsheid plaats van vrijdag 5 tot en met vrijdag 12 november. De campagne staat volledig in het teken van Samen Sociaal Online. “Een thema dat actueel en urgent is”, aldus programmamanager Mimi van Dun. “Het afgelopen jaar bleek meer dan ooit dat we elkaar online kunnen vinden, dingen kunnen delen. Maar tegelijkertijd zagen we online ook meer wantrouwen, meer polarisatie en een groeiende hoeveelheid desinformatie. Met het thema Samen Sociaal Online willen we stilstaan bij wat we écht belangrijk vinden in de online wereld en zorgen dat de online omgeving voor iedereen een fijne plek blijft. We maken ruimte om hierover met elkaar in gesprek te gaan. En om jezelf of een ander mediawijzer te maken – en daarmee weerbaarder en digitaal vaardiger.”

Zo belangrijk is samen sociaal online

Als íemand weet waarom het belangrijk is om samen sociaal online te zijn, is het Dr. Mariëtte van Huijstee, coördinator bij het Rathenau Instituut. Onlangs publiceerde het instituut een verkennend onderzoek, Online ontspoord, over schadelijk en immoreel gedrag online. De noodzaak voor samen sociaal online wordt hierin pijnlijk duidelijk, vertelt Mariëtte. “Het is voor het eerst dat we online schadelijk en immoreel gedrag in kaart hebben gebracht. Als je alle fenomenen hiervan onder elkaar ziet, schrik je en kun je concluderen: internet is een onveilige omgeving geworden. In het rapport hebben we een strategische agenda met actiepunten voor de rijksoverheid neergelegd. Eén van die punten is het creëren van meer bewustzijn, het aangaan van het gesprek over normen en waarden online. Daar past het campagnethema natuurlijk perfect bij.”

Hoe creëren we samen impact?

De Week van de Mediawijsheid is een jaarlijkse campagne van Netwerk Mediawijsheid met als doel om iedereen in Nederland, jong en oud, mediawijzer te maken. “Dat doen we door online én offline aandacht te vragen voor bewust en positief mediagebruik”, vertelt Mimi. “Bijvoorbeeld met workshops, lezingen, lesprogramma’s en de Special Media Awards. De Week van de Mediawijsheid is ieder jaar weer succesvol – vorig jaar bereikte de campagne ruim 22,5 miljoen mensen.”

“Wat doet Netwerk Mediawijsheid dit jaar om weer een succes van de campagneweek te maken?”

Onder andere door de inzet van basisscholen, bibliotheken, buurthuizen, non-profitorganisaties en musea heeft de Week van de Mediawijsheid bewezen dat we, door kennis en oplossingen aan te dragen en door de discussie op gang te brengen, samen veel impact kunnen creëren.

Wat doet Netwerk Mediawijsheid dit jaar om weer een succes van de campagneweek te maken?

• Nieuw onderzoek (laten) uitvoeren naar sociale normen online. Deze onderzoeksresultaten worden gebruikt voor de persstrategie, en netwerkpartners kunnen de kennis gebruiken voor eigen activiteiten.
• Een nieuwe online campagne lanceren. Hiermee stimuleren we mensen om na te denken over het thema, onder andere met vox pop-filmpjes, feitjes en ficties en met cactusdilemma’s.
• Expertmeetings organiseren. Samen met wetenschap, politiek, techbedrijven, opiniemakers en experts uit het netwerk delen we kennis over het creëren van een fijne online omgeving.
• Activiteiten van netwerkpartners verbinden en promoten.

Zo doen andere netwerkpartners het

Het succes van de campagneweek valt of staat met de inzet van netwerkpartners. Hoe doen andere organisaties dat? Maurits Wijmer, videomaker en trainer bij TMI academy, ontwikkelde vorig jaar met zijn team de harde schijf van 5. “Een poster met daarop een soort online versie van de schijf van 5”, legt hij uit. “De poster, die gratis te bestellen is via onze website, kan de docent in de klas gebruiken als tool om met leerlingen in gesprek te gaan. Bijvoorbeeld over privacy en nepnieuws. We hebben hier al veel positieve reacties op gekregen.”

TMI academy zit ondertussen niet stil. Er zijn al plannen om tijdens de campagneweek van 2021 het Up to Date festival te organiseren voor een gemêleerde doelgroep, vertelt Maurtis. “Het is bedoeld voor docenten tot bankmedewerkers. Doel is met de netwerken van vier verschillende partijen te leren over data en media en hoe je dat inzet binnen je organisatie.”

Ook de Koninklijke Bibliotheek (KB) draagt als kernpartner bij aan de Week van de Mediawijsheid. Andrea Berkelder, coördinator digitale geletterdheid jeugd bij de KB, vertelt: “Naast activiteiten voor de doelgroep hebben we, samen met Cubiss en Netwerk Mediawijsheid, laagdrempelige activiteiten voor bibliotheken bedacht. Denk aan een inspiratiewebinar op 23 september en twee landelijke webinars voor ouders die bibliotheken gratis kunnen aanbieden in hun werkgebied, een bibliotheken-actiegids en een blueprint: een webpagina over de campagneweek die bibliotheken eenvoudig kunnen gebruiken voor hun eigen website. Met dit pakket hopen we bibliotheken te stimuleren mee te doen aan de Week van de Mediawijsheid.”

Doe ook mee!

Als netwerkpartner kun je dus eenvoudig zélf in actie komen en aandacht vragen voor de Week van de Mediawijsheid. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Anne Everloo, communicatiespecialist bij Netwerk Mediawijsheid, deelt praktische tips:

• Organiseer een activiteit zoals een workshop, lezing of ouderavond voor je doelgroep
• Ontwikkel (les)materiaal, of koppel bestaand (les)materiaal aan de campagne
• Vraag aandacht voor de campagne binnen je organisatie en zet het thema op de agenda
• Verspreid de boodschap via je eigen communicatiekanalen met je doelgroep.
• Download daarvoor de gratis toolkit met posters, afbeeldingen, logo’s en teksten
• Meld je activiteiten aan, zodat wij het op weekvandemediawijsheid.nl en in onze communicatie mee kunnen nemen
• Schrijf je in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief, de algemene mediawijsheid nieuwsbrief krijgt een speciaal WvdM-gedeelte met initiatieven en nieuws rondom de campagne. Tijdens de start van de campagne wordt een extra nieuwsbrief verstuurd geheel in het teken van de campagne.
• Draag bij aan MediaMasters, de spannende serious game over (digitale) media voor leerlingen uit groep 7 en 8, door zelf een vraag of opdracht in te sturen
• Volg #WvdM op sociale media: volg @iedereenmediawijs en @Mediawijzer op Instagram, Twitter en Facebook, en praat zelf mee via #WvdM, #samensociaalonline en vergeet ons niet te taggen zodat wij het kunnen delen, liken, RT’en etc.

Ga naar weekvandemediawijsheid.nl voor meer informatie, ook om te kijken welke inspiratie er is binnen jouw sector.

Uit het netwerk: laat je inspireren

Hieronder volgen enkele initiatieven en oproepen uitgelicht die tijdens de Kick-off werden gedeeld. Wil je reageren, heb je zelf een oproep, een initiatief dat je onder de aandacht wil brengen, vragen of kun je wel wat hulp gebruiken? Neem contact op via [email protected]. We denken graag met je mee en kunnen je koppelen aan andere netwerkpartners.