Op de Mediawijsheid Kennisdag in mei presenteerde Netwerk Mediawijsheid haar nieuwe meerjarenplan. Langs de lijn van een aantal grote, maatschappelijke opgaven blijft het netwerk zich inzetten voor een Nederland waarin iedereen mediawijs is, of bezig is dat te worden. Programmadirecteur Mary Berkhout-Nio licht in dit artikel de koers toe aan de hand van de tevens gloednieuwe koersplaat.

Voorop staat dat het netwerk van meer dan 1200 partners, aangestuurd door de vijf kernpartners, zich dagelijks blijft inzetten om mensen te helpen plezier, grip en profijt te hebben bij hun leven in media, en mensen te helpen zich vrij en veilig online te kunnen laten bewegen.

En dat is hoognodig. Want uit twee onderzoeken van Kantar, een in 2018 en een in 2023, blijkt dat de mediawijsheid van mensen volgens de criteria in 2018 is toegenomen, maar aangelegd tegen de criteria van 2023 juist enorm is gedaald. De wereld van digitale media is in die vijf jaar een stuk complexer geworden en mensen kunnen ontwikkelingen zoals generatieve AI nog maar moeilijk bijbenen. Werk aan de winkel dus!

“We richten ons niet alleen meer op het mediawijzer maken van mensen.”

Hier gaan we als netwerk de komende jaren vol mee aan de slag, samen met overheden, media en maatschappelijke initiatieven met hetzelfde doel. Het netwerk kan hierbij bouwen op een stevig fundament. Sinds de oprichting in 2008 heeft het netwerk een enorme hoeveelheid kennis en expertise opgedaan en inmiddels een enorm bereik en impact. De door DSP-groep uitgevoerde evaluatie over de periode 2019 – 2023 laat zien dat voor de periode 2028 drastische koerswijzigingen niet nodig zijn.

Goed nieuws
Goed nieuws, natuurlijk. Wel wil Netwerk Mediawijsheid de impact en effectiviteit verder vergroten, door vier mediawijze opgaven centraal te zetten en de netwerkaanpak verder door te ontwikkelen. We richten ons niet alleen meer op het mediawijzer maken van mensen, maar ook op het mediawijzer inrichten van de online omgeving. Waarbij digitale balans, een socialer online omgeving en het tegengaan van de schadelijke impact van desinformatie belangrijke thema’s zijn.

Schaatsend de toekomst tegemoet
De nieuwe koersplaat illustreert deze thema’s en de steeds drukkere mediasamenleving. Deze zou je kunnen vergelijken met een ijsbaan: media maken het ijs, mensen moeten erop leren schaatsen. Dat is voor de één makkelijker dan de ander, gaat gepaard met vallen en opstaan en geeft soms het gevoel dat je je op glad ijs begeeft.

> Bekijk de Koersplaat hier op volledig scherm

Samen wijs op het ijs
Vanuit onze missie en op basis van de inzichten die we opgedaan hebben als netwerk, zet Netwerk Mediawijsheid tot 2028 in op vier grote, direct aan mediawijsheid gerelateerde opgaven:

1. Plezier, grip en profijt – In de eerste plaats ligt er een grote maatschappelijke opgave om ervoor te zorgen dat mensen op individueel niveau plezier, profijt en grip op hun leven kunnen houden, een leven dat zich grotendeels in media afspeelt. We willen dat mensen wijs om kunnen gaan met media en dat is nogal wat. Wat wijsheid is in een bepaalde situatie is sterk persoons- en context-afhankelijk en niet zomaar aan te leren of toe te passen. De eerste maatschappelijke opgave is daarom om alle mensen in Nederland, van jong tot oud, meer wijsheid bij te brengen in de omgang met media.
2. Digitale balans – Evenwichtig gebruik van digitale media leidt tot een betere fysieke, sociale en mentale gezondheid van mensen. Hier zetten we ook vol op in met het thema van de Week van de Mediawijsheid 2024: Gezonde schermtijd.
3. Samen sociaal online – Het verbeteren van het online klimaat zodat mensen vrijer, plezieriger, veiliger en beschermder gebruik kunnen maken van media.
4. Weerbaarheid desinformatie – Het beperken van de negatieve invloed van desinformatie op de samenleving en op de vrije meningsvorming in onze democratie.

Bij elke opgave staan we voor complexe veranderingen die zowel in het gedrag van mensen, als in de online omgeving, als de omringende ecosystemen daaromheen plaats zullen moeten vinden. Dit vraagt om een gezamenlijke, netwerkgebaseerde aanpak waarbij alle perspectieven meegenomen worden om te komen tot oplossingen en aanpak. Op elke opgave ontwikkelen we samen een visie en een aanpak.

Op naar de toekomst
Als we vooruitblikken naar de komende jaren, is het duidelijk dat de uitdagingen rondom mediawijsheid blijven evolueren. Het netwerk zal zich blijven inzetten voor meer plezier, grip en profijt in de mediasamenleving voor iedereen en uitdagingen rondom desinformatie, digitale balans en sociale omgangsvormen nog effectiever aanpakken.

Het wordt een spannende reis en samen kunnen we een groot verschil maken. Ik wil dan ook alle netwerkpartners hartelijk bedanken voor alles wat we hebben bereikt in de afgelopen vijftien jaar, samen met hen de toekomst tegemoet treden en blijven bouwen aan een mediawijs Nederland.