Cinekid is natuurlijk een geweldig festival waar je met je kind naartoe kan om de mooiste kinderfilms en kindermedia-toepassingen te zien. Ik mocht echter aanschuiven aan de rondetafels voor professionals tijdens het Cinekid Industry Forum, waarvan Netwerk Mediawijsheid co-host was. Daar ging het onder meer over ‘ongemakkelijke’ onderwerpen in jongerenpodcasts, 3D- en VR-kunst en de vrijheid die media kinderen kunnen bieden.

Uit de rondetafelgesprekken bleek dat kinderen (volwassenen ook trouwens) verhalen nodig hebben. Met de komst van Walt Disney veranderde daar iets in voor kinderen. Filmverhalen werden door Walt Disney specifiek voor kinderen gemaakt. Wat in de loop van de geschiedenis telkens terugkomt is dat het thema familie echt belangrijk is voor kinderen. Ik denk zelf even aan Oliver Twist, de eerste kinderfilm, die een onuitwisbare indruk op mij heeft gemaakt. Deze film gaat natuurlijk bij uitstek over familie. Nu ik erover nadenk, heeft deze film misschien wel meer sturing aan mijn keuzes gegeven dan ik had gedacht. En als ik daarover nadenk wordt het belang van goede kinderfilms me steeds helderder. Het voorleven in films en kindermedia is mediaopvoeding. Van groot belang dus, dat je als ouder weet wat je kind ziet en dat je je realiseert wat de impact is.

Een kind kan de was doen

Ik schoof bij een kunstenaar die volwassen kinderverhalen maakt die altijd goed aflopen. Hij gebruikt een app om zijn tekeningen driedimensionaal te maken. En zo maakt hij van platte kindertekeningen een VR storybook. En dan zegt hij iets belangrijks: verberg je niet achter een vaardigheid. Hoe simpeler hoe beter. Ook zegt hij: hoe simpeler de tekening is, de hoofdfiguur, hoe beter je je daar mee kunt identificeren. Want iedereen past daarin.

Daar moest ik even over nadenken. Ik dacht aan alle perfectie die op jongeren afkomt en aan steeds jongere kinderen. Aan de zogenaamde YouTube-generatie. Wat een heerlijk en bevrijdend idee vind ik dit. En wat nog fijner is: een kind kan de was doen… Dat wil zeggen, hier is direct mee te werken in de klas en thuis. Je tekent zelf een verhaal, en met behulp van de app wordt het 3D. Struin maar eens rond in de App Store, er zijn genoeg opties, en kies dan de simpelste.

Eigen fantasie ontwikkelen & familiepodcasts

En toen schoof ik aan bij mijn idolen: Juliëtte van Paridon van Dokter Corrie, en Astrid Cornelisse van Parel Radio. Het ging bij deze tafel niet over de televisie-uitzendingen, maar over de podcasts die gemaakt zijn met jongeren voor jongeren. Jongeren praten over de eerste keer zoenen, masturberen en alle ingewikkelde onderwerpen die ook in de welbekende televisie-uitzendingen voor het basisonderwijs besproken werden. Met een bomvolle tafel luisterden we hoe een jongere ons meenam naar de plek waar ze voor het eerst gezoend had. We hoorden het beekje stromen, een zuchtje wind en zij vertelde haar verhaal. Integer, intiem en naar het echte leven. Het voordeel van een podcast voor jongeren is dat ze van audio houden en hun eigen fantasie kunnen ontwikkelen. En de podcast van Dokter Corrie is echt heel fijn. Alleen… er wordt heel weinig naar podcasts geluisterd door jongeren. Veel minder dan in bijvoorbeeld de VS.

In de VS luisteren kinderen onderweg naar school naar podcasts, dat is veel meer met hun dagelijkse bezigheden verweven. En wat heel belangrijk is, ouders leren het hun kinderen: er zijn daar volop podcasts voor familie en die luisteren ouders en kinderen dan samen in de auto. Daarnaast, en dat moet gezegd worden, is de vindplaats van podcasts nog niet overal doorgesijpeld. Want waar en hoe vind je de juiste podcast? Enfin, ik kan alleen maar hopen dat ouders en het onderwijs dit oppakken. Wel één advies: deze podcast luister je niet mét je kind, want dat is echt awkward!

Media = vrijheid

Na de pauze sprak veelzijdig kunstenaar en verteller Baloji (Tshiani), je kunt hem googlen op zijn naam. Zijn naam betekent duivel, en dat heeft nogal wat impact op hem gehad. Maar uiteindelijk heeft de naam hem juist vrijheid gegeven, omdat niemand echt iets van hem verwachtte. Het gevolg daarvan is dat hij een alleskunner is geworden die multimediaal op hoog niveau prachtige dingen maakt, waarin hij de volledige vrijheid pakt en geen angst lijkt te hebben om grenzen te overschrijden van wat we gewend zijn te zien/ervaren.

Weer denk ik aan de huidige opgroeiende generatie, die te kampen heeft met hoge verwachtingen van hun omgeving en zichzelf: er wordt een hoge mate van perfectie nagestreefd. Het willen voldoen aan maatstaven.

Ook weigert Baloji rollen te vervullen, die enkel over zijn culturele achtergrond gaan: “Being black is not my job.” Toch speelde hij uiteindelijk samen met zijn dochter in een film die juist over zijn culturele achtergrond gaat, op verzoek van de dochter. De film gaat over een meisje dat vluchteling is, dat meisje zegt: “I am not illegal: I have 5000 followers.”

En zo is het. Media = vrijheid, of dat zou het tenminste moeten kunnen zijn voor kinderen.

Baloji zei nog een aantal bevrijdende dingen, die ik jullie niet wil onthouden en waarvan ik hoop dat je ze onthoudt: “If you do not grow up with people who love you, you will not be able to raise in love yourself: that is complete bullshit.” Zijn ervaring is natuurlijk bij uitstek de relativering voor de curlingouders.

En:

Vrij & verbonden

Paloma Dawkins uit Montreal ontwikkelde het ‘Museum of Symmetry’. Je kunt deze game gratis downloaden op Steam. Haar inspiratie heeft Paloma gehaald uit haar eigen museumervaringen. Door musea te bezoeken, voelde zij zich als kind vrij en verbonden met de wereld, juist deze vrijheidservaring heeft zij in de game proberen te vangen. De kostuums van de avatars zijn gebaseerd op Chagall en de avatars zelf zijn afgeleid van de sterrenbeelden. En je vindt ook nog gedichten in de game. Hoe educatief kun je het hebben! Al zou je dat aan de looks niet direct zeggen: het ziet er heerlijk seventies uit.

Ik sloot af bij de tafel die over de Kijkwijzer ging. En interessant genoeg werd hier gezegd, dat hoe realistischer een film is, hoe enger het voor een kind kan zijn. Aan deze tafel werd gevraagd of leeftijdscategorieën een begrenzing of juist een fundamenteel kinderrecht zijn.

Laat ik de dag hiermee samenvatten: begrenzing/bescherming kan heel goed zijn, de Kijkwijzer is een mooie, objectieve en onafhankelijke richtlijn die je in je mediaopvoeding kunt gebruiken. Beeld is geweldig en vaak prachtig en het kan enorm veel impact op de ontwikkeling van je kind hebben. Daartegenover staat vrijheid en expressie. Vind vooral de balans die bij jullie past. Kijk goed naar je kind én naar het beeldmateriaal. Geen straf met al het moois dat er is. En samen kijken: een van de leukste dingen van opvoeden, daar word je zelf ook weer een beetje kind en vrij van.

Een kleine foto-impressie van de dag (onderstaande foto’s zijn gemaakt door Corinne de Korver):

Meer over de waarde van kindermedia:

» Interview: Gouden Guppy-winnaar Luqo wil onderwijs leuker maken
» Verdwaald in de mediajungle? Zo creëer je waarde voor kinderen