45% van de ouders denkt dat het leerzaam is wanneer hun kind zelfstandig filmpjes kijkt op de smartphone of tablet, terwijl dat niet zo is. Dit blijkt uit het jaarlijkse Iene Miene Media 2018 onderzoek* dat bij de start van de Media Ukkie Dagen 2018 is gepresenteerd. Jonge kinderen komen steeds eerder in aanraking met tablets en smartphones. Dreumesen, peuters en kleuters kijken hier vooral filmpjes op en doen dat vaak in hun eentje. “Daar leert je kind niet van,” zegt opvoedexpert Krista Okma. “Je kind leert pas van filmpjes kijken wanneer je met je kind het gesprek aangaat over wat er op het scherm te zien is. Vraag bijvoorbeeld: ‘Wie heeft ook een kat, net zoals in het filmpje?’”. Om ouders te ondersteunen bij de mediaopvoeding introduceert Mediawijzer.net het Digi ABCD met concrete mediaopvoedtips waarmee ouders direct het verschil kunnen maken.

» Directe download Iene Miene Media 2018

De Media Ukkie Dagen vonden plaats van 6 tot en met 13 april met als thema ‘Dreumesen, peuters en kleuters mediawijs?’. In heel het land vonden activiteiten voor ukkies, ouders en (professionele) opvoeders plaats over de mediaopvoeding van jonge kinderen.

Kinderen van 0 tot en met 6 jaar hebben nog veel hulp nodig bij het gebruiken van media. Zij kunnen wel al gericht ‘swipen’ op een touchscreen en een irritante pop-up wegklikken, maar die vaardigheden maken kinderen nog niet mediawijs. Ruim vier op de tien ouders (44%) denken dat hun kind reclame op het scherm herkent. Ook verwacht een derde van de ouders (31%) dat hun kind begrijpt dat filmpjes niet altijd echt zijn. Dat is niet het geval: het verschil tussen echt en nep begrijpt een kind pas na het zevende jaar. Dat is ook de leeftijd waarop kinderen voor het eerst beseffen hoe mensen elkaar beïnvloeden en verleiden. Daarom herkennen kinderen tot die leeftijd reclame ook niet.

Ouders overschatten het begrip en de vaardigheden van hun kroost. Jonge kinderen hebben nog moeite te begrijpen wat ze op een scherm zien. Okma: “0- tot 6-jarigen kunnen het onderscheid tussen echt en nep niet maken. Daarom is het belangrijk samen met je kind naar filmpjes te kijken. Je kunt dan bijvoorbeeld uitleggen wat goed en slecht gedrag is en je kind direct geruststellen bij enge beelden. Dat is belangrijk voor de ontwikkeling van je kind.”

Uit het onderzoek blijkt dat vlak voor het eten veel jonge kinderen (46%) televisiekijken, filmpjes afspelen en apps gebruiken. Okma: “Het is voor ouders handig om tijdens het koken hun kind door media te laten vermaken. Met een simpele tip zorg je ervoor dat je kind goede content ziet. Maak voor het kookmoment een mapje aan met filmpjes en apps aan die jullie al vaker hebben bekeken. Je kunt je kind met die content prima alleen laten. Van herhaling leert je kind namelijk de structuur van een verhaal herkennen en nieuwe dingen ontdekken. Herhaling lijkt saai, maar is juist goed voor de ontwikkeling van je kind.”

Ouders hebben veel vragen

Uit het Iene Miene Media 2018 onderzoek blijkt dat ouders nog steeds veel vragen hebben over de mediaopvoeding van hun kinderen. Zo willen ruim 4 op de 10 ouders graag weten hoe zij voor de online veiligheid van hun kind kunnen zorgen, hoe ze hun kinderen het beste kunnen helpen bij het gebruiken van media en hoe zij het gebruik van beeldschermmedia in de hand kunnen houden.

Om ouders te ondersteunen bij de mediaopvoeding van hun kinderen, heeft Mediawijzer.net in samenwerking met opvoedexperts het Digi ABCD voor ukkies ontwikkeld dat is gelanceerd tijdens de Media Ukkie Dagen. Het Digi ABCD geeft ouders tips over hoe zij hun kinderen in de digitale wereld goed kunnen begeleiden. Voor het Digi ABCD voor ukkies is het Mediawijsheid Competentiemodel en de MediaDiamant: Wegwijs in mediaopvoeding als bron gebruikt. Okma: “Het zijn heel concrete tips, waarmee we de belangrijkste vragen van ouders beantwoorden en direct de misverstanden wegnemen. Zo kun je je kind aanleren dat hij zelf kan stoppen met media. Daarbij heeft je kind jouw sturing hard nodig. Een kookwekker of alarm op je telefoon helpt jou en je kind de tijd in de gaten te houden. Gaat het wekkertje? Time’s up!” Okma sluit af: “Laten we niet vergeten dat ouders de mediaopvoeding van hun kinderen al steeds beter aanpakken. Met enkele kleine aanpassingen, kunnen ouders veel winst behalen. Met het Digi ABCD willen we hen daarbij helpen.”

Digi ABCD voor ukkies

1. Kies herkenbaar materiaal dat aansluit
2. Veel herhaling is goed
3. Stel filters in
4. Leer je kind jou erbij te roepen
5. Laat je kind vertellen
6. Stel je kind gerust
7. Zorg voor een goede balans
8. Leer je kind dat hij zelf kan stoppen

» Kijk hier voor meer informatie + download

Andere interessante uitkomsten

• Verreweg het meeste mediagebruik vindt plaats rondom het avondeten. Dat was ook de afgelopen jaren het geval. De verhouding tussen vóór het eten en ná het eten is wel omgedraaid: dit jaar is het voor het eerst dat meer media voor (46%) het avondeten worden gebruikt dan erna (35%). 23% van de kinderen gebruikt nog media vlak voor bedtijd. Dit is ook het moment dat het voor ouders het moeilijkst is om grenzen te stellen.
• Jonge kinderen komen steeds eerder in aanraking met tablets en smartphones. Bijna 6 op de 10 kinderen van 0 tot en met 2 jaar spelen al met deze mobiele apparaten. Dit is een toename van 7% in vergelijking met 2017.
• Op de meeste tablets die kinderen gebruiken staan weinig apps voor hen. De helft van de ouders heeft er maximaal drie opgezet.
• 1 op de 6 kinderen tot en met 6 jaar heeft een televisie op de slaapkamer. In grote steden ligt het aantal zelfs nog hoger met een televisie in een kwart van de kinderkamers.
• Ouders met een migratieachtergrond vinden vaker dat ouders moeten meekijken bij het kijken naar televisie en filmpjes (46% vs. 34%) en uitleg geven wanneer dat nodig is (62% vs. 47%) dan ouders zonder migratieachtergrond. Ouders met een migratieachtergrond zijn dus beter voorbereid op het begeleiden van hun kind bij mediagebruik.
• In 82% van de gezinnen met jonge kinderen worden boekjes voorgelezen. Voor de taalontwikkeling van een kind is voorlezen heel belangrijk.
• 60% van de ouders geeft de voorkeur aan gewoon speelgoed, maar ziet tegelijkertijd in dat media voor kinderen onmisbaar zijn om goed voorbereid de toekomst in te gaan (eveneens 60%). Vooral hoogopgeleide ouders (67%) zijn zich hiervan bewust.

*Over het onderzoek

Het Iene Miene Media onderzoek is een jaarlijks terugkerend onderzoek van Mediawijzer.net naar de laatste ontwikkelingen in mediagebruik binnen gezinnen met jonge kinderen. Het onderzoek onder 1.026 ouders van kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 6 jaar in Nederland vond plaats in februari en maart 2018. Het is uitgevoerd door The Choice Marktonderzoek & Advies in opdracht van Mediawijzer.net.

» Download onderzoek Iene Miene Media 2018

» Digiskills rapport Iene Miene Media 2018 (extra onderzoek uitgevoerd in het kader van het onderzoek Iene Miene Media)

» Belang vaardigheden Iene Miene Media 2018 (extra toelichting op het belang van vaardigheden binnen het Iene Miene Media onderzoek 2018)

Media Ukkie Dagen 2018: activiteiten in het hele land

Tijdens de Media Ukkie Dagen organiseren netwerkpartners van Mediawijzer.net in heel het land activiteiten voor jonge kinderen, hun (groot)ouders en (professionele) opvoeders over mediaopvoeding. Zo organiseren bibliotheken, mediacoaches, Centra voor Jeugd en Gezin en kinderdagverblijven activiteiten als het Media Ukkie App Café, de Workshop Digitale Speeltuin en informatiebijeenkomsten voor ouders. Kijk voor meer informatie op www.mediaukkies.nl.