Hoe bereik je kwetsbare gezinnen met informatie over mediawijsheid? En hoe verklein je de kloof tussen de online belevingswereld van ouder en kind? Vier expertcoaches in mediaopvoeding zagen de digitale kloof steeds groter worden en bedachten een speelse manier om deze te verkleinen. Zij bedachten de MediaChallenge: met laagdrempelige uitdagingen en informatie kunnen gezinnen zelf aan de slag met mediawijsheid.

In oktober 2019 kreeg het team van MEE, Pluryn en Bibliotheek Eindhoven een stimuleringsbijdrage vanuit de Challenge Nederland Mediawijs 2019 met hun idee voor de MediaChallenge. Netwerk Mediawijsheid daagde partners uit om een speelse en effectieve toepassing van de MediaDiamant te ontwikkelen, speciaal voor volwassenen of (ondersteuners van) kwetsbare volwassenen en kinderen.

Update: tijdens de Week van de Mediawijsheid 2020 is de MediaChallenge gelanceerd. Kijk op doedemediachallenge.nl of bekijk de video onderaan dit artikel. 

Hoe ziet het meedoen aan de MediaChallenge eruit?

“Met de MediaChallenge krijgen gezinnen, waarvan een of meer gezinsleden een verstandelijke beperking heeft, opdrachten rondom de vijf pijlers van de MediaDiamant (inhoud, veilig, plezier, samen en balans). De MediaChallenge biedt fysieke middelen voor thuis – een toolkit met o.a. een poster – en online omgeving met extra informatie. Daarmee worden gezinnen uitgedaagd om challenges aan te gaan die te maken hebben met mediagebruik. Ze kunnen vragen beantwoorden en krijgen ze extra informatie rondom mediawijsheid.

Het competitie-element van een challenge blijkt effectief voor educatieve doeleinden. Gezinnen vergroten al doende hun mediawijsheid. Ouders en kinderen krijgen een inkijkje in elkaars online wereld, raken in gesprek en krijgen meer wederzijds begrip.”

Hoe komt de MediaDiamant terug in de challenge?

“Alle challenges die gespeeld worden, vragen die gesteld worden en informatie die gegeven wordt zijn opgebouwd aan de hand van de vijf pijlers van de MediaDiamant. De MediaChallenge biedt laagdrempelige uitdagingen rondom mediawijsheid. Gezinnen kunnen zelf kiezen met welke activiteiten en vragen ze aan de slag gaan. En ze bedenken zelf een gezinsbeloning, voor als de Challenge volbracht is.

We zorgen ervoor dat de uitdagingen en de informatie begrijpelijk zijn. Voor veel ouders en kinderen met een LVB is de hoeveelheid informatie te omslachtig en vooral vaak te snel, te veel. Ook heeft niet iedereen de beschikking over de nieuwste apparatuur. De uitdagingen zijn daarom zo bedacht dat eigenlijk iedereen mee kan doen. Op zijn of haar niveau. Of je nu veel weet over sociale media of juist weinig. Of je ‘handig’ bent met je mobiele telefoon, tablet en computer, of juist niet.”

Hoe bereiken jullie de doelgroep? En hoe is dat anders tijdens de pandemie?

“We grijpen juist deze tijd – waarin kinderen, maar ook ouders meer achter hun beeldscherm zitten – aan om meer van ons te laten horen. Via onze sociale mediakanalen (Instagram en LinkedIn) doen we iedere week een suggestie voor een gezins-challenge. We roepen op om foto’s, filmpjes en ervaringen te delen. Door op deze manier al een inkijkje te geven in hoe de mediachallange eruit gaat zien, verzamelen we input van onze doelgroep, bijvoorbeeld nieuwe ideeën voor challenges.

Door de brede samenstelling van ons team en ons netwerk kunnen we gezinnen bereiken via onder andere de zorg en bibliotheken. Zorgprofessionals zoals begeleiders en consulenten bij MEE en Pluryn hebben contact met gezinnen. En via bibliotheken zullen scholen en ouders geïnformeerd worden.”

Hoe is het idee voor de MediaChallenge ontstaan? En wie waren daarbij betrokken?

“Ons kernteam bestaat uit vier afgestudeerde expertcoaches Mediaopvoeding aan Windesheim. Met onze uiteenlopende achtergronden (bibliotheek, zorg en welzijn en politie) vullen we elkaar goed aan en is er ruime kennis over de doelgroep met een LVB.

Zo weten we dat het opleidingsniveau van de jongere de mate van mediawijsheid beïnvloedt, maar ook het opleidingsniveau en inkomen van de ouders. Kwetsbare jongeren lopen hierdoor extra risico als het gaat om veilig online kunnen bewegen; ze stellen zich een stuk passiever en meer consumptief op. Dit geldt nog meer wanneer er sprake is van een licht verstandelijke beperking. Deze mensen kunnen minder makkelijk profiteren van de voordelen van media. Te weinig begrip van media, overmatig gebruik en ongewenst gedrag is wat professionals in de praktijk tegenkomen (dit blijkt ook uit onderzoek van NJi uit 2018).

Voor het onderwijs en voorlichtingsavonden zijn er genoeg methoden om ouders en kinderen actief te informeren over dit mediawijsheid. Maar een tool om gezinnen zelf te laten leren ontbrak. Daarom hebben we vanuit MEE, Pluryn en Bibliotheek Eindhoven de handen ineen geslagen.

Aanvullend is contact gezocht met Beam It Up. Een organisatie die veel ervaring heeft met Educatie en technologie. Beam it up ontwerpt, met de input van het team, een toepasbaar instrument dat op een laagdrempelige manier in gezinnen te gebruiken is. Daarnaast is er vanuit Hogeschool Windesheim een projectgroep van vier studenten van de minor Child & media die informatie verzamelt (gebaseerd op de MediaDiamant) om ouders en verzorgers te informeren.”

Welke uitdagingen zijn jullie tegengekomen en waar staat het project nu?

“De uitdaging zit hem vooral in de factor tijd. Omdat voor projectleden de tijd die we hierin steken niet hun ‘reguliere’ werk is, moeten we ervoor waken elkaar voldoende te ontmoeten en te blijven ontwikkelen. Momenteel zijn we bezig met de ontwikkeling van het prototype. Deze is in een afrondende fase. Dit prototype laten we toetsen door de doelgroep zelf (ervaringsdeskundigen) en eventueel via scholen. Zodra die bevindingen teruggekoppeld zijn, wordt het prototype omgezet naar een definitief product.

Het eindproduct willen we lanceren tijdens de Week van de mediawijsheid (6 t/m 13 november 2020). MEE zal tijdens ouderavonden op speciaal onderwijs-scholen een aftrap geven. Daarbij stimuleren we ouders om de gouden enveloppe met daarin een challenge mee te nemen, om thuis de uitdaging aan te gaan. Ook willen we bibliotheken activeren om de MediaChallenge in te zetten tijdens voorlichtingen en scholen te informeren over het initiatief.”

Waar kan het netwerk jullie bij helpen?

“Het netwerk kan helpen door straks als de tool beschikbaar is, dit zoveel mogelijk kenbaar te maken. Zo kunnen we zoveel mogelijk gezinnen bereiken. Ook zouden we het fijn vinden als er mensen en gezinnen zijn die het prototype willen testen.” Heb je suggesties, vragen of ideeën? Meedenkers mogen mailen naar [email protected] of plaats een reactie onder dit artikel.

Update: tijdens de Week van de Mediawijsheid 2020 is de MediaChallenge gelanceerd. Kijk op doedemediachallenge.nl of bekijk de video hieronder. 

Meer lezen over Challenge #NLMediawijs?

Challenge #NLmediawijs: deze 6 initiatieven maken mensen mediawijzer in én na coronatijd
Challenge #NLmediawijs: 3 tips voor het vormen van jouw droomteam