Op het Antoon Schellenscollege, een onderbouwschool voor het vmbo, bieden wij in een kleinschalige setting gestructureerd onderwijs aan leerlingen die een extra hulpvraag hebben. Van oudsher zitten bij ons op school veel leerlingen met autisme, dyslexie en andere leermoeilijkheden. Vanuit deze context vinden we het belangrijk dat onze leerlingen zelfredzaam zijn en worden, niet alleen offline maar ook vooral online. De expertise die we hebben opgebouwd door de jaren heen zetten we in om materiaal geschikt te maken voor onze leerlingen. Dat doe ik samen met 2 collega’s. Ik vertel je graag meer over hoe wij het aanpakken.

Het online leven van leerlingen

Alle brugklassen hebben 1 lesuur mediawijsheid op het rooster staan. De afgelopen 10 jaar krijgen alle leerlingen les over hoe ze moeten inloggen op de schoolcomputers, hoe ze een bestand in Word het beste kunnen opslaan, waar ze goede informatie kunnen vinden en hoe ze een mailtje moeten sturen. Sinds een aantal jaar vinden we het aspect ‘veilig online’ ook belangrijk worden. Samen met ouderavond.nl hebben we een ‘sociale media’ project vormgegeven. Dit bestaat uit een ouderavond over veilig online, een voorstelling voor leerlingen en een lessenserie over het nut en de gevaren van sociale media.

Ouders ervaren het als erg prettig om informatie te krijgen over wat er nu eigenlijk allemaal speelt in het (online) leven van hun kinderen. Daarnaast biedt de avond ook ruimte om met elkaar in te gesprek te zijn. Het is mooi om te zien hoe open ouders situaties en tips met elkaar delen. De voorstelling die we inzetten voor de leerlingen geeft in 50 minuten een overzichtelijk beeld over de wereld van sociale media. In de lessenserie die volgt gaan leerlingen zelf aan de slag met een campagne voor hun medeleerlingen. Er is een groot verschil tussen de leerlingen; sommige leerlingen zitten niet op sociale media, andere leerlingen zijn al heel wat gekke zaken tegen gekomen.

Het vak informatica (de vaardigheden) hebben we omgedoopt naar mediawijsheid. En dat dekt eigenlijk de lading al niet meer. Het vak mediawijsheid bevat de verschillende onderdelen van het schema digitale geletterdheid:

• Digitale vaardigheden hebben zich ontwikkeld van ‘opmaak en opslaan van bestanden’ naar ‘werken met de iPad in de klas’ en ‘gebruikmaken van de cloud’.
• Mediawijsheid speelt een grote rol door het ‘sociale media’-project maar ook door de actuele lessen van Mediabegrip
• Informatievaardigheden hebben een samenwerking gekregen met verschillende andere vakken zoals biologie en aardrijkskunde
• Computational thinking komt aan bod wanneer we leerlingen kennis laten maken met programmeren, zowel offline als online.

Digitale geletterdheid zou dus eigenlijk een betere naam zijn voor het vak.

Wat speelt er?

Er is een onuitputtelijke bron van materiaal te vinden online. De kunst is voor ons als docenten om onze informatievaardigheden in te zetten: hoe zet ik wat wanneer in? Maar ook vooral om te kijken naar dat wat speelt in de klas en op school. En een beetje standvastigheid is wellicht ook handig. De verleiding is groot om met alle aanbiedingen mee te gaan.

We zijn met 3 docenten aan de slag met het vak mediawijsheid, dat doen we zonder bevoegdheid. Is die er eigenlijk wel? We zijn een beetje arrogant misschien ook wel dat we het wel denken te weten. Overtuig ons als het anders is! Tot die tijd verzamelen en beoordelen we materiaal op basis van ervaringen van de afgelopen jaren. Niet al het materiaal is even geschikt voor onze leerlingen, al is er een groot verschil tussen dat wat de leerlingen kennen, kunnen en van huis uit meenemen. Het vak mediawijsheid geven is een superleuke uitdaging.

Wij hebben er op school tot slot voor gekozen om leerlingen niet te beoordelen met een punt voor hun voortgang bij het vak mediawijsheid. Ze werken aan een portfolio waarin ze laten zien welke vaardigheden ze bezitten. In welke volgorde ze dat doen mogen ze zelf weten. Leerlingen komen met veel plezier naar de lessen en de tweedejaars leerlingen vinden het maar niets dat ze geen mediawijsheid meer krijgen. Dat vinden wij ook!