Als mediawijsheidprofessional weet je als geen ander hoe groot de invloed van media op het leven van mensen kan zijn. En ook hoe bepalend de mate van mediawijsheid is voor een waardevol bestaan. Mediawijsheid blijkt belangrijker dan ooit om onze menselijke waarden, onze persoonlijke waarden én onze publieke waarden te bewaken en opnieuw vorm te geven.

Tijdens de MNX, het jaarlijkse mediawijsheid netwerkevent, nemen we maatschappelijke waarden en de waarde van mediawijsheid onder de loep tijdens een verdiepend en prikkelend programma. In aanloop naar de MNX zetten we je graag alvast aan het denken over het thema ‘de waarde(n) van mediawijsheid’. Vandaag lees je deel 3: hoe borgen we onze menselijke waarden in de digitale samenleving?

Lees ook deel 1 over persoonlijke waarden en deel 2 over publieke waarden

Onze menselijke waarden staan onder druk

Respect, eerlijkheid en fatsoen, rechtvaardigheid: menselijke waarden krijgen vorm in de interactie met elkaar. Hoe veranderen deze waarden, nu we voor een groot deel online met elkaar omgaan? Wat doet het met een mens als je je medemens niet in de ogen kunt kijken wanneer je elkaar spreekt? En welke impact heeft digitale technologie, zoals kunstmatige intelligentie, op onze menselijkheid?

Er zijn grote zorgen over normvervaging door bijvoorbeeld extreme denkbeelden die op internet worden bevestigd. Nepnieuws, filterbubbels en echo-chambers lijken de maatschappij te verharden en polarisatie te vergroten. Waar pesten vroeger ophield buiten het schoolplein, gaat dat nu online verder. En de politie waarschuwde afgelopen jaar voor het grote aantal meldingen van shame sexting. Hoe borgen we onze menselijke waarden in deze gemedialiseerde samenleving?

De waarde van mediawijsheid

Menselijke waarden kunnen vaak niet in wetgeving en beleid worden afgedwongen, in tegenstelling tot publieke waarden. Investering in mediawijsheid lijkt hiervoor een belangrijke sleutel. Sta stil bij wat je wel of niet deelt, leer nettiquette en begrijp hoe digitale technieken je interactie vormgeven. Als we begrijpen hoe digitale technieken werken en hoe die onze leefwereld beïnvloeden, kunnen we onze menselijke waarden online beter vormgeven. En kunnen we bewust kiezen om digitale media wel of juist niet te gebruiken.

Om onze menselijke waarden vorm te geven in de gemedialiseerde samenleving, moeten we eerst het gesprek openen over welke waarden we belangrijk vinden. Misschien moeten onze menselijke waarden wel opnieuw gewogen worden: Is menselijk contact nog wel nodig als we online vrienden kunnen maken? Of een stapje breder: als zorgrobots onze verplegers kunnen vervangen? Is online seksualiteit zoals sexting iets wat we moeten omarmen, of juist moeten tegengaan? En moet er ingegrepen worden op platforms waar mensen met extreme gedachten elkaar vinden?

Tijdens de MNX op 21 mei stellen we je graag voor de vraag: moeten we onze menselijke waarden heroverwegen? Er zijn nog enkele plekken – meld je hier aan.