Media hebben een grote aantrekkingskracht op jonge kinderen. Denk aan tablets, smartphones en televisie maar ook aan de traditionele (voorlees-)boekjes. De bibliotheek speelt een belangrijke rol bij taal- en mediaopvoeding van het jonge kind. Je vindt er de leukste boekjes en je kan er terecht met vragen, maar de bibliotheek doet nog veel meer. Anneke van Soest, mediacoach en Susanne Lolkema, specialist taal & digitaal jeugd bij Bibliotheek Utrecht vertellen wat de bibliotheek kan betekenen voor opvoeders en wat er te doen is tijdens de Media Ukkie Dagen bij bibliotheek Utrecht.

Tijdens de Media Ukkie Dagen (25 maart t/m 1 april) vonden door het hele land activiteiten plaats. Van groot tot klein en voor ouders en vakprofessionals. In aanloop naar de campagne vertelden verschillende netwerkpartners hoe zij aandacht besteden aan de Media Ukkie Dagen.

Waarom vind je het belangrijk om in te spelen op mediawijsheid/mediaopvoeding?

Anneke: Wanneer je opvoeder bent in deze tijd moet je je verhouden tot media. Je bent als opvoeder hartstikke hard nodig voor duiding, verdieping en verbreding van media-inhoud en natuurlijk ook voor het beperken van risico’s. Ik wil ouders graag meenemen in de kansen en opbrengsten van constructieve mediaopvoeding!

Susanne: De bibliotheek staat voor een leven lang leren. Naast taal en lezen is het belangrijk dat er aandacht is voor digitaal burgerschap en digitale geletterdheid. Kinderen groeien op in een wereld vol digitale media. We kunnen én willen niet meer zonder. Het is wel belangrijk dat ieder kind de kans krijgt zich ook op dit gebied voldoende te ontwikkelen. De bibliotheek wil hier een faciliterende rol in bieden.

Wat motiveert jou persoonlijk om op mediawijsheid/mediaopvoeding in te zetten?

Anneke: Ik kijk vanuit mijn gezondheidsbevordering-achtergrond graag met een preventiebril naar vraagstukken. Zo ook bij mediawijsheid/mediaopvoeding. Mediaopvoeding kan problemen voorkomen en mediawelzijn versterken. Als moeder van drie kinderen tussen de 5 en 9 jaar oud ben ik dagelijks bezig met media-issues en merk ik hoe belangrijk en leuk mediaopvoeding is. Uiteindelijk worden de kinderen er beter van, kun je als opvoeder beter inspelen op de behoeftes van je kind en het komt ten goede aan de gezelligheid in huis. Die inzichten en positieve ‘vibe’ breng ik graag als mediacoach in meerdere huiskamers van Nederland. Maar ook in de klas of op de groep in de kinderopvang.

Susanne: Als specialist digitale geletterdheid vanuit de bibliotheek Utrecht zie en spreek ik ouders en leerkrachten of andere opvoedprofessionals over hoe zij kinderen vaardiger kunnen zijn in de digitale wereld. Dit is vaak nog flink zoeken! Er is zoveel informatie en tegelijkertijd is het soms lastig de juiste informatie te vinden. Daarom zet ik mij graag, samen met partners, in om vraag en aanbod te matchen.

Daarnaast zie je ook een kloof ontstaan tussen kinderen: zij die thuis (meer) aanbod hebben op het gebied van digitale media en begeleiding krijgen van ouders, tegenover kinderen waarbij mediaopvoeding minimaal een rol speelt en er thuis ook regelmatig onvoldoende devices zijn. Het is belangrijk om ook aanbod te hebben voor deze doelgroepen en de kloof te minimaliseren.

Wat gun jij jouw doelgroep op het gebied van mediawijsheid?

Anneke: ik gun ouders en kinderen vooral heel veel verwondering, een open blik, goede/leuke gesprekken en plezier. Het is zo simpel eigenlijk. Door vaker samen media te beleven en er hardop bij te praten en vragen te stellen aan je kind ben je al heel ver!

Susanne: Ik sluit me aan bij het antwoord van Anneke. Op deze manier kun je laagdrempelig en met een positieve insteek aan de slag met media ontdekken. Ik gun ouders ook dat zij niet te streng zijn voor zichzelf. Het is echt een uitdaging in deze tijd in een wereld vol schermen. Veel ouders zoeken naar de juiste manier. Er zijn natuurlijk handvatten en tips, maar kijk vooral naar hoe jouw eigen kind is en ga samen op ontdekkingstocht. Dan kun je het nooit fout doen!

Hoe geef je jouw deelname aan de Media Ukkie Dagen vorm?

Susanne: Bibliotheek Utrecht besteedt online aandacht aan de Media Ukkie Dagen en organiseert op stadsniveau een opvoedcollege met Denise Bontje van Mediasmarties. Ook stimuleren we initiatieven op wijkniveau en kijken we (samen met partners) wat daar de vraag en behoeftes zijn.

Anneke: Zo kreeg ook de samenwerking met mij vorm. Ik woon in Leidsche Rijn, een wijk vol jonge gezinnen. We organiseren in twee bibliotheekvestigingen een media-avontuur dat uit twee gedeelten bestaat. Een online sessie voor ouders op woensdag 30 maart, waarin we wat tijd hebben om ouders een introductie te geven op mediaopvoeding. Centraal staat het positief en op een afwisselende manier inzetten van media. Daarvoor gebruiken we een MediaMindMap (ontwikkeld door Anneke/ANNO NU Mediacoaching). Vervolgens richten we op vrijdag 1 april in de bibliotheek Leidsche Rijn en bibliotheek Vleuterweide belevingsstationnetjes in rondom het thema ‘jungle’ (het is immers een media-avontuur) met activiteiten die je kunt luisteren, lezen, kijken, doen, spelen, ervaren en delen. We leggen de avonturenmat van Mediasmarties neer en we delen de mediaontdekpakketten uit. In de ochtend ontvangen we (groot)ouders en peuters en ’s middags (groot)ouders en kleuters.

Heb je tips voor andere bibliotheken om deel te nemen aan de Media Ukkie Dagen?

Susanne:

• Zorg dat je zichtbaar bent tijdens de campagne: in (wijk)vestigingen, in de bibliotheek, op school, kinderopvang en natuurlijk online. En zoek samenwerking met partners op.
• Er is ontzettend veel waardevol materiaal ontwikkeld. Alles staat verzameld op de landelijke pagina van de Media Ukkie Dagen. Laat je hier inspireren en haal de info of activiteiten eruit die bij jouw bibliotheek of doelgroep passen.
• Gebruik deze campagne om een koppeling te maken tussen taal en digitaal en hoe dit elkaar kan versterken. Voorbeelden zoals Bereslim of de WegWijzers van Mediasmarties kun je hier goed voor gebruiken. 

 Anneke: 

• Heb je als bibliotheek geen Mediacoach in huis? Kijk eens op https://www.mediacoachinbeeld.nl/ voor een Mediacoach in je buurt. 
• Gebruik het avonturenkleed van Mediasmarties en richt inspirerende stationnetjes in! Ouder en kind kunnen op deze manier verschillende media ontdekken. 

Wanneer zijn de Media Ukkie Dagen voor jou geslaagd?

Anneke: Wanneer ouders (en andere opvoeders, zoals opa’s en oma’s!) ervaren dat mediaopvoeding zoveel meer is dan schermtijd.

Susanne: Ja, mooi als er een vlammetje aangewakkerd wordt om thuis bewust(er) aan de slag te gaan met mediaopvoeding. En natuurlijk ben ik ook blij als ouders/ verzorgers én opvoedprofessionals ons als bibliotheek weten te vinden, ook op dit onderwerp.

Bekijk hier een overzicht van al het nieuws rondom de Media Ukkie Dagen en praat op sociale media mee via de hashtag #MUD22.