Er komt een nieuwe minor aan die leraren in het basisonderwijs opleidt om les te geven over film en mediawijsheid. Tjeerd Dijkstra van de Hogeschool Leiden ontwikkelt deze in samenwerking met het Netwerk Filmeducatie. Tamara Klopper interviewde Tjeerd over de inhoud en totstandkoming van de minor.

TK: In het studiejaar 2022/23 gaat de nieuwe minor van start. Wat is jouw rol hierin?
TD: “Het gaat om een minor Film & Mediawijsheid van 30 EC aan de Hogeschool Leiden die we over een jaar landelijk gaan aanbieden. Pabo-studenten uit heel Nederland kunnen zich dan inschrijven voor deze minor aan onze hogeschool. Dus over een jaar zit deze minor in het curriculum van de Pabo’s.

Ik ontwikkel deze minor vanuit de Hogeschool Leiden, een lerarenopleiding waar veel aan onderwijsvernieuwing wordt gedaan. Ik zorg ervoor dat de minor in praktische zin mogelijk wordt gemaakt en inhoudelijk klopt. Het Netwerk Filmeducatie is erbij betrokken en helpt met het opstarten; hoe pak je dit aan, waar moet je allemaal aan denken bij zo’n minor? We gaan de doorlopende leerlijn film ook in de minor verwerken.”

Tjeerd Dijkstra. Beeld: Tamara Klopper

Zit film al in het curriculum van Pabo’s?
“Lesgeven over en met film ontbreekt gewoon helemaal. Het curriculum van de Pabo zit erg vol en er komt steeds meer bij. Film wordt dan toch eerder gezien als een werkvorm.”

Wat leer je als Pabo-student met deze minor?
“Studenten leren hoe je onderwijs ontwerpt waarin media op een actuele en kritische manier is verwerkt. Ze zijn in staat om kinderen te leren dat zij in hun eigen mediagebruik keuzes kunnen maken, weten hoe je het kijken van film in je onderwijs kunt toepassen en hoe je film met kinderen maakt.

“Op het moment dat je film en mediawijsheid aan elkaar koppelt, wordt het super-relevant en actueel.”

Het onderwijs vindt deels op de hogeschool plaats en deels in musea, film- en televisie-instellingen, en ook in bioscoopzalen waar de studenten les krijgen van filmmakers en mediawijsheid-experts. De studenten werken toe naar het aanbieden van een project mediawijsheid op hun stageschool en naar het vertonen van hun eigen eindfilm in een lokaal filmtheater.”

Filmeducatie is bij deze minor van evengroot belang als mediawijsheid. Waarom?
“Op het moment dat je film en mediawijsheid aan elkaar koppelt, wordt het super-relevant en actueel. Denk aan leerlingen bewust maken van fake news en de overtuigende kracht van bewegend beeld. Kinderen plaatsen ook filmpjes van zichzelf op internet. Wat laat je zien en wie ben jij online? Bij zulke onderwerpen zit je zowel in het gebied van filmeducatie als mediawijsheid.

Het maken van de koppeling tussen filmeducatie en mediawijsheid is complex. Het Netwerk Filmeducatie speelt een rol in het contact leggen met specialisten die me kunnen adviseren, zoals Beeld en Geluid. Maar ook workshop-aanbieders zoals De frisse blik en Digital Playground. Hun insteek is lekker concreet; wat doe je met je leerlingen, hoe ga je een ochtend vullen? Het is waar je als docent het liefst mee bezig bent.”

Per september 2021 gaat de pilot van start. Wat houdt deze in?
“Het doel is om deze minor aan te laten sluiten op de behoefte van de student. Daarom is dit pilotproject waarbij acht studenten helpen om vorm te geven aan de minor zo’n belangrijk onderdeel van de ontwikkeling. Per september gaat deze pilot een half jaar lang op onze flexibele deeltijd-opleiding lopen.

Veel van de studenten van de flexibele deeltijdopleiding hebben op latere leeftijd besloten dat ze voor de klas willen staan. Zij hebben een enorme kennishonger en komen voor meer dan alleen een diploma. Ze willen met een frisse blik het onderwijs in en staan voor onderwijsvernieuwing en betekenisvol lesgeven. Acht super-gemotiveerde studenten gaan me helpen en ik heb heel veel zin om met ze samen te werken.”

Dit artikel verscheen eerder op de site van het Netwerk Filmeducatie.