De meeste leerkrachten in Nederland die werken aan mediawijsheid kennen ongetwijfeld het Mediawijsheid Compententiemodel. Een krachtig model, waarmee leerkrachten kunnen zien welke competenties er nodig zijn binnen de deelgebieden Begrip, Gebruik, Communicatie en Strategie. Maar met welke leeractiviteiten kun je ervoor zorgen dat je leerlingen deze competenties gaan beheersen? Daarvoor ontwikkelde Ontdekmedia een leerlijn voor het basisonderwijs.

Het veelgehoorde verhaal dat kinderen handiger zijn met computers dan hun leerkracht, is twijfelachtig. Kinderen zijn gewoon niet zo bang om op iets ‘kapot’ te maken. Ze klikken hier en swipen daar en als het niet werkt proberen ze iets anders. Maar kinderen zijn zich nog niet helemaal bewust van de consequenties van hun handelingen. Dit is een belangrijke reden om een term als mediawijsheid heel serieus te nemen. De drang om onze kinderen mediawijs te maken is in de loop van de jaren alleen maar toegenomen. Daarom was het ook ons idee om niet de leerling, maar de leerkracht als uitgangspunt te nemen. Want veel leerkrachten vinden het lastig om hun weg te vinden in de eindeloze hoeveelheid mediatools, sites en blogs van voorlopers in de onderwijswereld. En als een leerkracht zelf twijfelt over de kennis en manier om mediawijsheid te bevorderen, kan er geen sprake zijn van een krachtige overdracht aan leerlingen.

Mediawijs onderwijs

Met de online leermiddelenbank voor het primair onderwijs ‘Ontdekmedia’ hebben we getracht dat gat te vullen. De leerkracht wil graag met mediatools werken, maar heeft bijvoorbeeld weinig tijd en mist misschien bepaalde kennis. Bovendien laat het lesprogramma vaak geen ruimte voor veel experimenten. Daarom biedt het gratis platform ontdekmedia.nl een overzicht van lesmethoden, mediatools en werkvormen en laten we zien hoe je mediawijsheid in je lesprogramma kunt inbouwen.

Om leerkrachten echt goede handvatten te geven hebben we bij veel bekende tools die bruikbaar zijn in het onderwijs, zoals Popplet, Pinterest en Google Art project, stappenplannen gecreëerd. Bij de tools staan handleidingen, toelichtingen en video’s. Hiermee leer je in een paar stappen hoe je een werkvorm uit een lesmethode of bij een vak kunt vervangen door een werkvorm met media. De tools en werkvormen zijn ingedeeld in niveaus waardoor het voor elke leerkracht uit het basisonderwijs toegankelijk is. Met deze werkvomen komen alle competenties uit het Mediawijsheid Competentiemodel aan bod.

Leerlijn Mediawijsheid in de praktijk

Die mediawijsheid competenties geven houvast, maar zolang ze in het schema zitten blijven ze misschien toch wat abstract.

Een voorbeeld:

Een leerkracht van groep 7 wil aandacht besteden aan de kracht van Twitter en haalt als voorbeeld de Twitter-revolutie in Egypte 2011 aan. Hij wil de kinderen bekend maken met het platform en ze bewust maken van de openbaarheid waarin een Twitteraar zich begeeft. In het Mediawijsheid Competentiemodel kan hij zien dat zijn kinderen nu nog op niveau 1 zitten (B3) en hij wil hiermee bereiken dat ze in niveau 2 terechtkomen. Het doel is: herkennen wanneer een mediaboodschap gekleurd is door politieke, ideologische of levensbeschouwelijke overtuigingen.

Maar gebruikt een leerkracht het competentiemodel echt op deze manier? Wordt het competentiemodel erbij gepakt als het gaat over mediawijsheid? Wij zijn van mening dat een leerlijn met echte lessen veel meer houvast geeft. Deze leerlijn is nu ook als pdf en e-book beschikbaar.

Er zijn per deelcompetentie suggesties voor (deel)lessen, projecten of thema’s voor groep 1/2, groep 3/4, groep 5/6 en groep 7/8. Deze leerlijn kan, net als de mediawijsheid competenties, gebruikt worden om af en toe te checken aan welk doel je werkt, of als leidraad om je lessen mediawijsheid meer structuur te geven.

» Download hier het e-book Leerlijn Mediawijsheid (voor iPad en Mac gebruikers)
» Of koop de pdf

Dat leerkrachten zich moeten bezighouden met mediawijsheid staat buiten kijf. De invulling hiervan kan dan maar beter handzaam, praktisch en helder zijn. Met de nodige vrijheid voor de leerkracht. Zij bepalen uiteindelijk hoe mediawijsheid invulling krijgt in hun lessen.

Lees ook:
» Ontdekmedia – online leermiddelenbank voor het primair onderwijs
» Mediawijsheid voor (toekomstige) docenten: de Pabo Leermiddelenbank
» M@LT vergroot mediawijsheid van leerkrachten