Begrip, gebruik, communicatie en strategie vormen de basis van het Competentiemodel Mediawijsheid én van de nieuwe Mediascan. De scan is een zelftest voor de bezoekers van de Beeld en Geluid experience (het paviljoen Mediawijzer.net) waarmee je kunt ontdekken hoe mediawijs je bent. De nieuwe versie is dit jaar in gebruik genomen en is nog compacter en aantrekkelijker dan de oude. Bovendien zijn de tien hoofdcompetenties van mediawijsheid erin verwerkt.

Hoe werkt het?

Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

De Mediascan is allereerst een gevarieerde test die met name op kinderen tussen 8 en 12 jaar gericht is. Als bezoeker beantwoord je tien multimedia-meerkeuzevragen en zie je na elke vraag wat het goede antwoord is. Je wordt op een speelse manier aan het denken gezet. Na afloop krijg je je score en zie je welk van de vier profielen op jou van toepassing is: ben je een media-verkenner, media-reiziger, media-onderzoeker of een media-gezagvoerder? Als eindresultaat zie je een ruimteschip met de vier personages, waarvan er één jouw gezicht heeft gekregen. Dat plaatje krijg je thuisgestuurd en kun je delen via sociale media.

Laagdrempelig publieksonderzoek

De Mediascan is niet alleen een leuke publieksactiviteit, het is ook een laagdrempelig wetenschappelijk publieksonderzoek. De scan monitort van jaar tot jaar hoe de mediawijsheid van de Beeld en Geluid experience bezoekers zich ontwikkelt. De grote uitdaging is hoe het met relatief weinig vragen lukt om iets te zeggen over hun mediawijsheid.

We hebben drie vragensets ontwikkeld, waarvan elke bezoeker er eentje krijgt. Dat betekent dat er geen tien maar dertig vragen zijn die met elkaar een beeld geven over de mediawijsheid van het publiek. Elke competentie wordt nu dus vertegenwoordigd door drie vragen. De onderzoekers vinden dit weinig, maar het voordeel is dat de kans groter is dat elke bezoeker de test helemaal uitvoert: dat levert betrouwbare gegevens op. Tot slot vraagt de scan ook naar leeftijd, gender en opleidingsniveau, dat is essentieel voor de interpretatie van de resultaten.

Een kijkje in de keuken

Hoe komen we van tien vragen over tien competenties naar vier profielen?

Dat was één van de puzzels die het ontwikkelteam moest oplossen. De onderzoekspecialisten van Hakuna Matata science & media en de educatief specialisten van Patsboem! maakten een grove tweedeling. De competenties die vallen onder ‘gebruik en communicatie’ kregen het etiket ‘doen’. De competenties onder ‘begrip en strategie’ kregen ‘denken’ als overkoepelende term. Deelnemers aan de Mediascan scoren hoog of laag op elk van deze termen. Op die manier ontstonden er vier profielen: Hoog op denken (en laag op doen), hoog op doen (en laag op denken), hoog op denken én doen, of laag op denken én doen.

Het ontwikkelteam bedacht eerst om elk van de vier profielen een avontuur te laten beleven, elk in een ander landschap. Dat veranderde later in vier verschillende functies tijdens een gezamenlijke ruimtereis. 

Uitkomsten

Aan het einde van dit eerste jaar kunnen de onderzoekers de volgende vragen beantwoorden:

• Wat is het niveau van mediawijsheid (begrip, gebruik, communicatie en strategie) van de 8- tot en met 12-jarigen?
• Hoe is de profielverdeling van de 8- tot en met 12-jarigen?
• En hoe is de profielverdeling van alle deelnemers?

We kijken dus vooral naar de scores van de primaire doelgroep (8- tot en met 12-jarigen) en daarnaast vergelijken we de uitkomsten van de verschillende publieksgroepen. Echt spannend wordt het als we enkele jaren verder zijn, want dan zien we hoe de mediawijsheid zich heeft ontwikkeld!