Een terugblik naar 17 november 2016. Bij het programma PAUW was een debat over het vaccineren van kinderen. Onder andere een jeugdarts en twee bezorgde moeders zaten als gast aan tafel. Los van de discussie of vaccineren wel of niet goed is voor je kind, zei presentator Jeroen Pauw iets zeer interessants gedurende de uitzending: ‘’Tegenwoordig hebben we allemaal onze eigen bronnen’’. Zo geloven de twee bezorgde moeders er sterk in dat de bronnen die zij hadden ook de juiste bronnen waren, ondanks dat de tegenstander van het debat een jeugdarts is. Je eigen bronnen hebben betekent niet gelijk de juiste bronnen hebben.

Ik heb het nog steeds te doen met de twee moeders, het wordt ze ook lastig gemaakt.

Ik maak een klein sprongetje in de tijd. De machtigste man van de wereld is op dit moment Donald J. Trump. Trump heeft ook zijn eigen bronnen en gelooft er bijvoorbeeld sterk in dat klimaatverandering een hoax is, en zijn inauguratie drukker bezocht werd dan die van Obama. Ik wil hier niet gaan bespreken wat nou ‘’waar’’ is, maar het feit dat Trump ergens heilig van overtuigd is. Hij spreekt van alternatieve feiten.

Geloofwaardigheid

Stiekem moet ik er een beetje om lachen, maar alternative facts heeft al een eigen Wikipedia-pagina. Maar naast de twee moeders van PAUW, wordt het ook journalisten ontzettend lastig gemaakt. Een journalist verzamelt nieuwsfeiten over een bepaalde gebeurtenis, onderzoekt en analyseert deze feiten en publiceert deze op een medium. Maar wat als jouw feiten door de president van Amerika als nepnieuws worden gezien? Wat doet dit met de geloofwaardigheid van het medium? Jouw werk als journalist? Het zijn jouw feiten tegen de alternatieve feiten van de president.

Het geschreeuw over wat nou ‘’waar’’ is krijgt straks geen waarde mee. De NRC vraagt zich bijvoorbeeld af in hoeverre deze ‘’alternatieve feiten’’ uit frustraties worden gepresenteerd of is het een duidelijk patroon om een ‘’gecreëerde’’ werkelijkheid te ontwikkelen. Om het laatste in ieder geval te voorkomen: journalisten, blijf alstublieft kritisch!

Het heeft niets meer met feiten te maken tegenwoordig, maar met geloofwaardigheid. We zijn allemaal journalist tegenwoordig en kunnen onze eigen feiten en bronnen verzamelen en analyseren. Maakt het nog uit in hoeverre wij dat goed doen? Deze gedachte kreeg ik toen Geert Wilders een nepfoto plaatste van Alexander Pechtold en de Telegraaf het een ‘’creatief twitterduel’’ noemde [red. dit artikel is offline]. Je kunt het als moreel onjuist bestempelen, maar wie komt nou daadwerkelijk als winnaar uit de bus?

Kortom, de trend die ik zie gaat niet over waarheden en feiten maar over geloofwaardigheid. In hoeverre moeten we ons zorgen maken?