Er is een groot aanbod van mediawijze interventies die betrekking hebben op desinformatie. Hoezeer sluit dit aan op de noden in de samenleving om weerbaarheid tegen desinformatie te vergroten? Met dit rapport analyseert BENEDMO (uitgevoerd door Netwerk Mediawijsheid in opdracht van Beeld & Geluid) de noden om weerbaarheid tegen desinformatie te vergroten in Nederland en Vlaanderen én hoezeer het aanbod van Nederlandstalige interventies (lespakketten, spellen, video’s etc.) hierop aansluit. Het rapport geeft inzicht in het huidige aanbod van materialen en waar dit aanbod nog verbeterd kan worden. Op deze manier wil BENEDMO weerbaarheid tegen desinformatie helpen vergroten.
Over BENEDMO
BENEDMO is een Vlaams-Nederlands initiatief om desinformatie te detecteren, monitoren, bestuderen en tegen te gaan. BENEDMO is één van de veertien hubs van EDMO (European Digitial Media Observatory). Eén van de speerpunten van BENEDMO is het verder ontwikkelen van mediawijsheid voor zowel het brede publiek als voor professionals in het mediaveld (zoals journalisten). Dat doet het samen met partners Mediawijs en Netwerk Mediawijsheid. Door mediawijsheid te versterken, kan de invloed van desinformatie op de samenleving verminderd worden. Eén van de manieren waarop BENEDMO dit doet is door het aanbod van interventies waarmee weerbaarheid tegen desinformatie wordt vergroot te versterken.
Mediawijsheid-interventies
Voor dit rapport is een overzicht gemaakt van Nederlandstalige materialen (lespakketten, spellen, video’s etc.) die mediawijsheidprofessionals in hun programma’s over desinformatie kunnen implementeren. Dat aanbod wordt in dit rapport kwantitatief geanalyseerd. Vervolgens is gekeken of het aanbod aansluit bij de noden in de samenleving en de mediawijsheidcompetenties die Netwerk Mediawijsheid en Mediawijs nodig achten om weerbaarder te worden tegen desinformatie. Hiermee wil BENEDMO inzicht krijgen in het huidige aanbod. Daarnaast wil BENEDMO kansen verkennen om nieuw materiaal te ontwikkelen of bestaand materiaal door te ontwikkelen. In dit document wordt verder niet ingegaan op de inhoudelijke beoordeling van de individuele interventies door praktijkdeskundigen. Lees daarvoor ‘Tien interventies, de selectie van BENEDMO’.
In het rapport komt naar voren dat er onder de bevolking een groeiende behoefte is aan weerbaarheid tegen desinformatie. Het laat zien dat het aanbod onvoldoende correspondeert met de behoeftes van de doelgroepen. Daarnaast richten veel materialen zich op een beperkt aantal leerdoelen en methodes, waardoor de doelgroep niet alle aspecten van weerbaarheid tegen desinformatie meekrijgt.
Aanbevelingen
De analyse leidt tot de volgende aanbevelingen:
- Breng in kaart waar kwetsbare groepen behoefte aan hebben en ontwikkel specifiek beleid op hoe deze mensen weerbaarder te maken
- Verhoog de educatieve waarde van het aanbod van les-/leermateriaal door samen te werken en te beschrijven waar goed aanbod aan moet voldoen
- Vergroot de vaardigheden van begeleiders
- Investeer in de samenwerking binnen de branche
- Doe fundamenteel en toegepast onderzoek naar werkingsmechanismen om mensen weerbaarder te maken tegen desinformatie