Een democratie functioneert niet zonder betrouwbare journalistiek die informeert, mobiliseert en een kritische blik werpt op het functioneren van overheden, bedrijven en organisaties. Technologische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen hebben ertoe bijgedragen dat de onafhankelijke informatievoorziening in het publieke domein onder druk is komen te staan. Voor jongeren is de beschikbaarheid van nieuws echter zo vanzelfsprekend geworden, dat ze zich vaak nauwelijks realiseren hoe waardevol onafhankelijke, betrouwbare journalistiek is voor de samenleving.
Wat is volgens jongeren betrouwbaar nieuws? En welke rol speelt die betrouwbaarheid in hun dagelijkse nieuwsmediagebruik? Onderzoekers Nico Drok en Gonnie Eggink en hun studenten van Hogeschool Windesheim onderzochten het belang van betrouwbaarheid van nieuws voor jongeren. De resultaten zijn gebaseerd op gesprekken met 179 gebruikers van nieuws tussen de 15 en 40 jaar. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek zijn aanbevelingen geformuleerd voor het onderwijs en de journalistieke praktijk.
Een paar bevindingen uit het onderzoek:
- Jongeren ervaren een betrouwbaarheidsparadox in het selecteren van hun nieuwsmedia. Velen kunnen uitleggen waarom ze nieuws via sociale media niet erg betrouwbaar vinden, maar ze blijven diezelfde sociale media toch gebruiken om in hun nieuwsbehoefte te voorzien. De voorkeur gaat uit naar nieuws dat hen makkelijk en gratis bereikt via sociale media.
- Betrouwbaar nieuws wordt door respondenten voornamelijk als volgt beschreven: feitelijk, zonder advertenties, bevat geen clickbait, is niet sensationeel en de kop sluit aan bij de foto en het bericht. Dit sluit goed aan bij de dagelijkse nieuwsroutines van veel jongeren, waarin snelheid een belangrijke rol speelt. Maar er worden ook aspecten genoemd die minder snel en eenvoudig te checken zijn: betrouwbaar nieuws laat verschillende perspectieven zien, maakt gebruik van de juiste bronnen, is compleet, heeft diepgang en is onafhankelijk en onbevooroordeeld.