Er zijn talloze studies naar de effecten van digitale media op jonge kinderen, maar wat betekent dit voor hun taalontwikkeling? Het kennisinstituut voor taalontwikkeling ITTA UvA deed in opdracht van Probiblio literatuuronderzoek naar de effecten van mediagebruik op de taalvaardigheid van kinderen van 0 tot 4 jaar. De conclusie: te veel schermtijd schaadt, maar bewust en interactief gebruik kan helpen. De waardevolle inzichten uit het onderzoek bieden stevige onderbouwing voor bibliotheken die mediaopvoeding (willen) ondersteunen.
In deze gedigitaliseerde wereld komen jonge kinderen veel in aanraking met digitale media op digitale apparaten zoals tablets en smartphones. Digitale mediaopvoeding is hierdoor een belangrijk onderwerp. De ene ouder ziet digitale media als een uitkomst, bijvoorbeeld als speels tijdverdrijf, terwijl de andere ouder het ziet als een potentiële belemmering voor de (taal)ontwikkeling van hun kind.
Wat zegt de wetenschap over digitaal mediagebruik en de taalontwikkeling van jonge kinderen in hun thuisomgeving?
- De manier waarop digitale media op dit moment worden gebruikt in gezinnen leidt vaak tot negatieve effecten op de taalontwikkeling (bijvoorbeeld grammatica en woordenschat) op jonge kinderen. Vooral wanneer het digitaal mediagebruik ten koste gaat van schermvrije activiteiten en talige interactie met de ouders of wanneer de mediacontent ongeschikt is
- Positieve noot: wanneer de content geschikt en educatief is en wanneer het gebruik van digitale media op een interactieve manier begeleid wordt door ouders, kan digitaal mediagebruik een positief effect hebben op de taalontwikkeling van jonge kinderen
- De rol van ouders hierin is dus belangrijk. Het digitaal mediagebruik van de ouders vormt een voorbeeld voor jonge kinderen. Ouders doen er bovendien niet alleen goed aan om digitaal mediagebruik te beperken, maar ook om het digitale mediagebruik te begeleiden door samen naar digitale media te kijken en erover te praten
De rol van bibliotheken
Voor bibliotheken ligt er een mooie kans om ouders te ondersteunen in de mediaopvoeding. Veel bibliotheken hebben al de basis in huis om hierbij te ondersteunen. Hierbij kan er nog meer ingezet worden op de samenwerking met ouders, waarin duidelijk gemaakt wordt dat digitale media niet als vervanging, maar als verrijking van de taalontwikkeling van jonge kinderen worden ingezet. Bibliotheken kunnen ouders bijvoorbeeld adviseren welke mediacontent geschikt is om de taalontwikkeling te bevorderen. Meer adviezen zijn te vinden in het onderzoek.