Terug naar onderzoek

Publieksrapport Monitor Digitaal Vaardig Gedrag: Online vaardig begint offline

Auteur / organisatie: Koninklijke Bibliotheek, Choice Insights + Strategy.
Jaar van publicatie: 2021

Media lijken inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ook onder jongeren groeit het gebruik. Daarmee neemt eveneens de behoefte aan inzichten in de kennis van jongeren over mediazaken toe, evenals de gevolgen voor hun gedrag.

Doel van dit onderzoek was vast te stellen welke digitale vaardigheden jongeren tussen de 10 en 15 jaar al voldoende hebben ontwikkeld en waar extra aandacht nodig is. Ook is onderzocht welke onderliggende factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van digitaal vaardig gedrag onder jongeren. Het doel hiervan was om een beeld te krijgen van een kansrijke aanpak om deze vaardigheden te vergroten.Doel van dit onderzoek was vast te stellen welke digitale vaardigheden jongeren tussen de 10 en 15 jaar al voldoende hebben ontwikkeld en waar extra aandacht nodig is. Ook is onderzocht welke onderliggende factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van digitaal vaardig gedrag onder jongeren. Het doel hiervan was om een beeld te krijgen van een kansrijke aanpak om deze vaardigheden te vergroten.

Conclusies uit het onderzoek

  • Veel jongeren overschatten hun eigen vaardigheden. Naarmate ze ouder worden, stijgt weliswaar hun zelfvertrouwen, maar hun daadwerkelijke digitale vaardigheden doen dat niet.
  • Met name digitaal minder vaardige jongeren zien minder gevaren in het gebruik van het internet. Zij zijn daardoor minder weerbaar en weten niet goed hoe ze onprettige situaties moeten oplossen. Deze groep gedraagt zich online ook vaker op een kwetsende manier richting anderen.
  • Deze jongeren vertrouwen daarbij minder op de kennis van volwassenen, zoals ouders en leerkrachten. Hierdoor lijkt er een vicieuze cirkel te ontstaan, waarbij een gebrek aan kennis, verminderde weerbaarheid, minder sociaal online gedrag, een gebrek aan vaardigheden om online problemen zelf op te lossen en de neiging minder aan te nemen van volwassenen elkaar versterken.
  • Ouders en leerkrachten kunnen een grote rol spelen in de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Het is daarbij belangrijk vroegtijdig het gesprek aan te gaan, omdat jongeren in de basisschoolleeftijd meer openstaan voor suggesties en adviezen.
  • Ook digitaal vaardige jongeren staan meer open voor dit gesprek: zij willen vaker leren over hoe ze media op een goede manier kunnen inzetten, zijn zich sterker bewust van hun eigen telefoongebruik en proberen zichzelf hierin vaker te reguleren. Ze schatten potentieel onveilige situaties beter in en pakken zelf actief vervelende online situaties aan.