Het kiezen van een filmpje dat leuk is voor je ukkie én ook nog eens goed past bij zijn of haar leeftijd en leefwereld kan een flinke uitdaging zijn voor ouders. Ook voor makers van kinder-tv is het altijd zoeken naar balans. Tussen educatie en entertainment bijvoorbeeld. ‘Maar met een beetje creativiteit gaat dat prima samen.’

Gerdie Snellers is als eindredacteur kindertelevisie verbonden aan KRO-NCRV. Ze werkt onder meer aan het programma Kindertijd. ‘Een format dat al 25 jaar min of meer hetzelfde is’, legt ze uit. Maar hoe maak je nou programma’s die geschikt zijn voor de allerkleinsten?

Het kind centraal

‘Bij ons staat het kind altijd centraal’, legt Gerdie uit. ‘Het is belangrijk dat kinderen serieus worden genomen, zowel in de manier waarop ze worden benaderd als in hoe er met ze wordt gesproken. Ze moeten zichzelf kunnen zijn, of ze nu extravert of introvert zijn. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in programma’s als Kindertijd, waarin kinderen worden getoond in hun kracht. We willen graag laten zien hoeveel ze al kunnen en ze juist stimuleren om naar buiten te gaan, hutten te bouwen, te sporten, de wereld te ontdekken.’

‘Het is belangrijk dat kinderen serieus worden genomen, zowel in de manier waarop ze worden benaderd als in hoe er met ze wordt gesproken’

Om een breed en inclusief beeld van de samenleving te geven, worden kinderen benaderd via scholen, verenigingen of andere netwerken. Maar tijdens opnames wordt ouders juist gevraagd om letterlijk op afstand te blijven. ‘Hierdoor voelen kinderen zich vrij om zichzelf te zijn en niet gaan acteren richting hun ouders. Dit zorgt voor authentieke televisie, waar kinderen zich in herkennen’

De Media Ukkie Dagen (4 t/m 11 april) staan dit jaar in het teken van Samen met Media. Met verschillende experts stelde Netwerk Mediawijsheid onder meer acht tips op over hoe je samen met je ukkie met media aan de slag kunt. En in deze FAQ op mediawijsheid.nl geven experts tips over het uitzoeken van geschikte media voor jouw ukkie.

Balans tussen educatie en entertainment

‘Met een beetje creativiteit gaan educatie en entertainment prima samen’, legt Gerdie uit. Die balans is cruciaal bij kindertelevisie. Voor jonge kinderen moet content vooral leuk zijn om naar te kijken. Wat werkt bij Boswachter Tim hoeft niet te werken bij Kindertijd of Knutselfeest. Educatieve elementen worden op een impliciete manier gebracht, altijd spelenderwijs en zonder dat de lat te hoog ligt.’

Om de educatieve boodschap vervolgens goed te laten landen, is een belangrijke rol weggelegd voor ouders. 

‘Het is waardevol om kinderen niet alleen te laten kijken naar wat ze al leuk vinden, maar hen ook uit te dagen met nieuwe onderwerpen. Het tonen van het echte leven, en niet alleen fantasiefiguren in animaties, helpt kinderen om de wereld en anderen beter te begrijpen. Dit verbindende element staat centraal in onze programma’s. Ouders kunnen het beste samen met hun kind content uitkiezen en meekijken om te zien hoe hun kind reageert. Op die manier wordt snel duidelijk welke programma’s aanspreken en welke alternatieven misschien interessant zijn.’

‘Ouders kunnen het beste samen met hun kind content uitkiezen en meekijken om te zien hoe hun kind reageert‘

Niet alle kinder-tv is schadelijk of verslavend

Programma’s die met aandacht voor het kind zijn gemaakt en ook nog eens samen worden bekeken met ouders kunnen dus echt van toegevoegde waarde zijn. Gerdie benadrukt dan ook dat lang niet alle kinder-tv schadelijk, of bewust verslavend is, zoals wel eens wordt beweerd.

‘Hoewel sommige commerciële makers hier mogelijk op inspelen, geldt dit niet voor de publieke omroep. KRO-NCRV heeft geen verdienmodel gebaseerd op kijkcijfers en streeft niet naar verslaving. Er is volop aanbod dat niet werkt met hypersnelle shots, schelle stemmen en overdonderende audio. Daarnaast blijkt uit het Iene Miene Media onderzoek van 2024 dat 91% van de ouders met kinderen van 0 tot 6 jaar digitale media inzet om zelf iets anders te kunnen doen. Dit onderstreept hoe belangrijk het is om bewust te kiezen wat kinderen te zien krijgen.’

Bewuste keuzes maken

Bij dat bewust kiezen kun je als ouder op verschillende dingen letten, vertelt Gerdie. ‘Programmamakers sluiten zo veel mogelijk aan bij de belevingswereld van kinderen, bijvoorbeeld op het gebied van geluid, kleur en dynamiek. Veel programma’s worden getest met een kinderkijkpanel, waarbij op speelse wijze wordt onderzocht wat kinderen ervan vinden. Kinderen kijken graag naar programma’s waarin net iets oudere kinderen te zien zijn, omdat dit spannend en uitdagend is. Ouders kunnen hierop inspelen door goed in te schatten of hun kind daar al aan toe is’

‘Kinderen kijken graag naar programma’s waarin net iets oudere kinderen te zien zijn, omdat dit spannend en uitdagend is’

‘Voor ouders die bewuste keuzes willen maken, biedt KRO-NCRV via NPO Zappelin en NPO Start een breed aanbod aan kwalitatieve kinderprogramma’s. Dit varieert van bekende animatieseries zoals Pettenpret, Nijntje en Peppa Pig, tot Nederlandse fictieseries zoals Herriehofje en Kabam (een met een Emmy bekroonde dramaserie die over angsten bij kinderen gaat).’

‘Daarnaast zijn er programma’s waarin echte kinderen te zien zijn, zoals Kindertijd en Beestenbrigade. Dit gevarieerde aanbod helpt ouders bij het maken van een verantwoorde keuze voor hun kind.’

De Media Ukkie Dagen (4 t/m 11 april) staan dit jaar in het teken van Samen met Media. Met verschillende experts stelde Netwerk Mediawijsheid onder meer acht tips op over hoe je samen met je ukkie met media aan de slag kunt. En in deze FAQ op mediawijsheid.nl geven experts tips over het uitzoeken van geschikte media voor jouw ukkie.