Wat een mooie Week van de Mediawijsheid was het! We hebben volop aandacht gekregen voor het manifest ‘Recht op mediawijsheid’ en de door kinderen zelf gekozen top drie van mediawijze kinderrechten. Een van de hoogtepunten in de Week was het indienen van een motie in de Tweede Kamer. Deze werd ingediend door Kamerleden Segers (CU) en Mohandis (PvdA) om nog meer druk te zetten op het invoeren van mediawijsheid in het onderwijs. De motie is inmiddels aangenomen.

Mediawijsheid móet

Het thema van het manifest ‘Recht op mediawijsheid’ raakt wat mij betreft het hart van waar we als netwerk van 1000 organisaties voor staan. Wat ons in de kern verbindt, is dat wij er naar streven dat kinderen (0-18 jr) zich goed kunnen redden met media. Ons hogere doel is dat álle kinderen mediawijs kunnen leven en media optimaal kunnen inzetten om de kwaliteit van hun leven te vergroten. Niet omdat dat leuk en handig is, maar omdat het móet.

In de nabije toekomst kunnen digibeten, of mediabeten, niet meer volwaardig meedraaien in het leven. En dan gaat het niet om het slecht kunnen googelen of geen belastingformulier online kunnen invullen. Mediawijsheid gaat steeds meer terreinen van het dagelijks leven beslaan en wordt daarmee randvoorwaardelijk om volwaardig mee te kunnen doen. Denk aan het regelen van je werk, een dak boven je hoofd, jezelf ontwikkelen, sociale contacten onderhouden, je zorg, vermaak, inspiratie en het meedoen aan het democratische proces. Zonder mediawijsheid zet je jezelf buiten spel.

Mediawijsheid gaat steeds meer terreinen van het dagelijks leven beslaan.

Om kinderen mediawijs te maken, spreken we iedereen aan die daaraan kan bijdragen: het onderwijs, de opvoeders, de mediamakers, de beleidsmakers en de kinderen zelf. En in deze week is dat boven verwachting goed gelukt! Door de aangenomen motie kunnen we nog meer druk zetten op het invoeren van mediawijsheid in het leven van kinderen.

Zonder mediawijsheid zet je jezelf buiten spel.

Veiligheid en bescherming

Een mogelijke reden voor het zo goed slagen van deze campagne is dat er woorden in zaten als ‘veiligheid’ en ‘bescherming’. Negatieve zaken doen het nu eenmaal goed in de media. Maar, hoe zit dat? Was dit een bewuste keuze om media aandacht te trekken? Nee! Mediawijzer.net staat juist voor het positieve, de empowerment en de weerbaarheid van kinderen. De 10.000 kinderen (10-12 jaar) die meededen aan ons onderzoek, kozen echter zelf voor de volgende rechten: (1) veilige media, (2) bescherming tegen schadelijke beelden en tekst en (3) privacy. Dat hadden we niet verwacht. Waarom stemden ze niet op het recht op online spelen (incl. gamen), op vrije meningsuiting en online vergetelheid? Deze kregen de minste stemmen.  

Opeens viel het kwartje. Ook kinderen hebben door dat een omgeving eerst veilig moet zijn voordat je er vrij en met plezier in kunt spelen, jezelf ontwikkelen en van de mogelijkheden gebruik kunt maken. Dit is de piramide van Maslow maar dan voor mediawijsheid.

Mediawijsheidles is niet vrijblijvend

Zolang we er als samenleving nog niet voor zorgen dat kinderen veilig en beschermd gebruik kunnen maken van media, zullen zij nooit mediawijs kunnen zijn. Hier ligt een uitgelezen kans voor het onderwijs. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat kinderen mediawijsheid het liefst leren op school. Ze zien mediawijsheidles van hun ouders minder zitten, omdat ze hun ouders zelf niet handig met media vinden omgaan, en omdat zij zich in die leeftijd juist willen onttrekken aan het ouderlijk toezicht. Vandaar dat de motie zo belangrijk is en we af moeten van de vrijblijvendheid in het onderwijs als het gaat om mediawijsheidles. Hoe scholen dat precies willen invullen is geheel aan hen, maar dát het moet worden ingevuld, daar blijven we ons in 2015 hard voor maken.

We moeten af van de vrijblijvendheid in het onderwijs.

Lees ook:

• Uitgebreide terugblik #WvdM14
• Onderzoek kinderen: “Bescherm ons bij het internetten”
• Kinderen en experts formuleren tien mediawijze kinderrechten in manifest ‘Recht op mediawijsheid’