Komende november staat de Week van de Mediawijsheid in het teken van digitale kinderrechten. Dat is niet toevallig: het VN-verdrag waarin de rechten van kinderen zijn vastgelegd, bestaat vijfentwintig jaar. In die periode is er uiteraard veel veranderd. Zo spelen (digitale) media een steeds grotere rol in het leven van kinderen, maar zijn daar in het verdrag geen specifieke uitspraken over opgenomen.

Hoe belangrijk het is om raakvlakken tussen media en kinderrechten bespreekbaar te maken, bleek deze week maar weer. Volgens de Amerikaanse nieuwswebsite The Information richt Google het vizier de komende tijd op de jeugd. De internetgigant zou het voor kinderen jonger dan dertien jaar mogelijk willen maken om zich te registreren voor webdiensten als Gmail en YouTube.

Op die manier kan Google eindelijk geld gaan verdienen aan de enorme populariteit van op kinderen gerichte filmpjes van bijvoorbeeld Nijntje of de Teletubbies. Nu is het nog lastig om daarbij persoonsgerichte advertentieruimte te verkopen: privacywetgeving verhindert het opslaan van gebruikersdata van kinderen onder een bepaalde leeftijd. In de Verenigde Staten ligt die grens op dertien jaar, in Nederland bedraagt de minimumleeftijd zestien jaar.

Juristen van het techbedrijf zouden nu kijken of het mogelijk is om via ouders een familieaccount aan te maken. Hiermee kunnen kinderen dan alsnog toegang tot de verschillende Google-diensten krijgen. Vervolgens krijgt Google inzicht in de gebruikersdata van kinderen en kan het bedrijf zo gerichte advertenties plaatsen.

Met de voornemens speelt Google in op de behoefte van veel ouders om het surfgedrag van hun kinderen in de gaten te houden. Dat lijkt een goede zaak, want kinderen hebben recht op ouders die hen beschermen en daar kan zo’n account zeker bij helpen. Toch roepen de plannen ook vragen op. Want hebben kinderen niet ook recht op privacy, en dus briefgeheim? En wat gebeurt er naast het mogelijk maken van op kinderen gerichte internetadvertenties verder met de verzamelde data?

Natuurlijk voorkomt een minimumleeftijd in de gebruikersvoorwaarden niet dat kinderen hun weg vinden naar websites als Gmail en YouTube. Het is dan ook zeker belangrijk om na te denken over bepaalde vormen van accounts voor kinderen. Zo zouden internetproviders kinderen kunnen herkennen, bepaalde sites afschermen, advertenties blokkeren en bijvoorbeeld in gevallen van digitaal kinderlokken ouders de gelegenheid geven om via de chatgeschiedenis van hun kind een zaak tegen de dader op te bouwen.

Het zou goed zijn als Google niet alleen naar de juridische haken en ogen van kinder- of familieaccounts kijkt, maar daarnaast in gesprek gaat met ouders en kinderen zelf om erachter te komen waar hun behoeftes liggen. Want al is het geruststellen van ouders en het beschermen van kinderen niet de core business van het internetbedrijf, het behoort wel tot hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.

De vijfde week van de Week van de Mediawijsheid is van 21 t/m 28 november. Dit jaar staan de rechten van het kind centraal. Kinderen van nu groeien op met internet, tablets en smartphones. Deze mediasamenleving biedt hen veel kansen en leidt tegelijkertijd ook tot vragen over de rechten, plichten en mogelijkheden van kinderen in de omgang met media.