Een belangrijk onderdeel van digitale inclusie zijn de media zelf. Want mediamakers bepalen niet alleen wát er te lezen, zien en horen is, maar ook wíe er een podium krijgt. Waarom is het van belang dat er meer diversiteit en inclusiviteit binnen de journalistiek komt? Welke impact hebben media op de identiteitsvorming van mensen met een migratie-achtergrond en hun gevoel van ‘erbij’ horen? En waarom is het doorzien van de mediasamenleving en het begrijpen van de mechanismen van uitsluiting daarin een voorwaarde voor mensen om mediawijs te kunnen leven?

Beluister de podcast All inclusive: hoe doen we dat? Deze week over inclusieve media, met Reza Kartosen-Wong

Liever luisteren via de app? De podcast is ook te vinden op Spotify, Soundcloud, YouTube en iTunes.

Over Reza Kartosen-Wong

Reza Kartosen-Wong werkte in de jaren ‘90 als programmamaker bij de Wereldomroep en is inmiddels als mediawetenschapper en docent Mediastudies verbonden aan de UvA. Voor zijn promotieonderzoek analyseerde hij hoe media en populaire cultuur een rol spelen in de vorming van culturele identiteiten en cultureel burgerschap van Aziatisch Nederlandse jongvolwassenen. Daarnaast is hij schrijver en publicist. Samen met zijn vrouw Chee-Han Kartosen-Wong schreef hij het cultureel diverse en inclusieve kinderboek ‘Waar is mijn noedelsoep?!?’.

Samenvatting van de podcast

Resultaten van het promotieonderzoek

Voor zijn promotieonderzoek analyseerde Reza hoe media en populaire cultuur een rol spelen in de vorming van culturele identiteiten en cultureel burgerschap van Aziatisch Nederlandse jongvolwassenen. Hij ontdekte daarbij dat Aziatische Nederlanders die hier geboren zijn, zich niet vertegenwoordigd voelen in Nederlandse films en tv series. Dit geeft hun het gevoel dat ze hier niet thuis  zijn en niet worden gezien als ‘echte’ Nederlanders. Uiteindelijk leidt dit tot een lagere mate van cultureel burgerschap en eventueel afkeer van de Nederlandse cultuur.

Wat leer je studenten over inclusieve media?

Als docent Media Studies leert Reza studenten kijken naar de inhoud van media en cultuur. Hij probeert zo te illustreren dat deze inhoud vaak niet inclusief is. Bepaalde groepen zijn namelijk nog niet terug te zien in Nederlandse films of tv-series. En wanneer deze groepen wel te zien zijn, worden deze vaak op een stereotiepe manier afgebeeld. Daarnaast, leert hij ze ook over de productie van films en series. Hoe komt die inhoud dan tot stand? Hoe kan het zijn dat die media nog steeds geen afspiegeling vormt van de Nederlandse samenleving? Hiervoor moet je kijken naar de redacties, deze zijn heel erg homogeen en dat heeft weerslag op de inhoud.

Effect van media en populaire cultuur

Het is voor iedereen belangrijk dat media en cultuur je vensters maar ook spiegels aanreiken. Dit is belangrijk vanaf je geboorte, want vanaf dat punt begint de ontwikkeling van je zelfbeeld. Voor het ontwikkelen van een positief zelfbeeld zijn rolmodellen nodig waarin je jezelf kunt herkennen. Als media en cultuur bijna alleen stereotiepe afbeeldingen bevat, heeft dat een negatief effect op de ontwikkeling van je zelfbeeld. Bijvoorbeeld, wanneer vrouwen alleen maar getoond worden in een huishoudelijke omgeving en niet als politicus of deskundige, dan ontstaat bij jonge meisjes het idee dat bepaalde beroepen, gedrag en voorkeuren niet voor hen zijn weggelegd maar alleen voor jongens.

Inclusieve kinderboeken

Reza heeft een Indonesische achtergrond, en toen hij in de jaren ‘70 en ‘80 opgroeide, zag hij zichzelf niet vertegenwoordigd in de Nederlandse kinder-series of -boeken. Toen hij vader werd in 2014 zijn hij en zijn vrouw op zoek gegaan naar kinderboeken, waarin personages voorkomen met een Aziatische achtergrond. Verbazingwekkend genoeg, waren er nog steeds geen kinderboeken met een hoofdpersonage van Aziatische afkomst dat niet stereotiep werd afgebeeld. Hierdoor, hebben zij zelf het initiatief genomen om inclusieve kinderboeken te gaan schrijven. Met de gedachte dat alle kinderen, ongeacht afkomst onderdeel zijn van dezelfde samenleving.

Uitsluitingsmechanismen

De meeste mediagebruikers zijn zich niet bewust van de bestaande uitsluitingsmechanismen. Dit komt doordat zij geen link hebben met de mensen die deze media produceren, waardoor zij geen zicht hebben op hoe media en cultuur tot stand komen. Daarbij merken zij ideologieën over bijvoorbeeld gender, die terugkomen in media en cultuur niet bewust op, maar nemen deze wel in zich op. Er is dus geen directe relatie tussen media inhoud en gedrag, maar op langere termijn heeft dit wel impact op onze denkbeelden. Ook is de westerse samenleving doordrenkt van media, waardoor denkbeelden en onbewuste vooroordelen voor een belangrijk deel bepaald worden door media en ons mediagebruik.

Hoe kun je media inclusiever maken?

Door mechanismen die zorgen dat media ons onbewuste vooroordelen helpen opbouwen bloot te leggen. Reza doet dit via colleges die hij geeft. Maar als je zou willen dat alle Nederlanders hier kennis over hebben, dan kan dit door het creëren van mediawijsheid.

Daarnaast, als mediacoaches en mediamakers hun materiaal inclusiever willen maken, dan is een belangrijk punt dat ze open moeten staan voor nieuwe perspectieven. Dat klinkt heel erg logisch, maar de praktijk wijst uit dat mediamakers dat nog steeds niet doen. Begin met praten met mensen waar je normaal gesproken niet mee praat en bouw daardoor duurzame netwerken op.

Kom ook naar de MNX op 20 april

De MNX, hét jaarlijkse mediawijsheid-event, vindt plaats op 20 april. Het online event staat geheel in het teken van (digitale) inclusie: ‘All inclusive, hoe doen we dat?’. Hoe werken we als netwerk aan een Nederland waarin iedereen de voordelen van media kan benutten en daarbij de risico’s kan vermijden?

Het event is voor professionals die zich bezighouden met mediawijsheid of dat willen gaan doen. Laat je verrassen door nieuwe invalshoeken en handvatten, ontmoet nieuwe netwerkpartners en ga aan de slag met de drie centrale thema’s: inclusieve media, inclusief bereik en inclusief ontwerp.

In aanloop naar het event biedt Netwerk Mediawijsheid kennis, verhalen uit de praktijk en tips. Deze week zetten we het thema ‘Inclusieve media’ centraal, met o.m. de podcast met Reza Kartosen-Wong. Ontdek meer over inclusieve media.