Ook in Den Haag en Brussel zijn mediawijze thema’s aan de orde van de dag. In dit liveblog houden we je op de hoogte van de laatste politieke actualiteit.
30 mei
Brandbrief vanwege moties die oproepen om digitale geletterdheid niet als basisvaardigheid te benoemen
De Tweede Kamer stemde dinsdag 30 mei over twee verschillende moties, waarin werd opgeroepen om digitale vaardigheden niet als basisvaardigheid te benoemen in het onderwijs. Iets waar minister Wiersma (PO, VO) zich juist hard voor maakt.
De moties, van Paul van Meenen (D66) en René Peters (CDA) / Peter Kwint (SP) waren voor NLdigital reden om een brandbrief te sturen aan alle Tweede Kamerleden waarin ze nogmaals het belang van digitale geletterdheid in het curriculum benadrukken. De brandbrief is onder meer ondertekend door netwerkpartner ECP.
Uiteindelijk is de motie Van Meenen verworpen. De motie Peters/Kwint is niet in stemming gebracht.
» Lees hier meer over de brandbrief
30 mei
Minister: mate van schermgebruik bij jonge kinderen zorgwekkend
Minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) en Staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) hebben gereageerd op schriftelijke vragen over de toename van de hoeveelheid schermtijd bij jonge kinderen.
Deze toename kwam in maart aan het licht in het jaarlijkse Iene Miene Media-onderzoek. In antwoord op vragen over, onder meer, dit onderzoek, halen beide bewindslieden onder meer het Digitale Balansmodel en verschillende netwerkpartners aan.
» De vragen en bijbehorende antwoorden zijn hier te lezen.
3 mei
Nederland stijgt flink op persvrijheidsindex
Nederland scoort dit jaar veel beter wat betreft persvrijheid dan vorig jaar, blijkt uit de jaarlijkse internationale persvrijheidsindex van Verslaggevers Zonder Grenzen (VZG). Nederland is weer terug op de zesde plaats van in totaal 180 landen, nadat het vorig jaar was gezakt naar plaats 28.
» Lees verder bij de NOS
» Meer over persvrijheid op mediawijsheid.nl
» Meer over het project DichterBijNieuws
13 april
Partijen stoppen met TikTok
Politieke partijen maken zich zorgen over de omstreden filmpjesapp TikTok. Steeds meer politici en partijen stoppen ermee, zoals de VVD, die tienduizenden volgers heeft. “We hebben heel veel volgers en een groot bereik, maar de veiligheid van Nederland vinden we belangrijker”, zegt VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski.
» Lees verder bij RTL Nieuws
13 april
Experts tegen Kamer: smartphone moet de klas uit
In de Tweede Kamer zijn op 13 april voor het rondetafelgesprek ‘Mobieltjes in de klas’ verschillende experts uitgenodigd. Hoogleraren, docenten en vertegenwoordigers van ouders en scholieren gingen met Kamerleden in gesprek. Voor de zomer maakt onderwijsminister Wiersma duidelijk of er in Nederland – net als in Frankrijk – een landelijk mobieltjesverbod komt in de klas.
» Lees een verslag van het gesprek terug bij de NOS of Kennisnet
» Bekijk het gesprek hier terug
13 april
Rondetafelgesprek over intensief gebruik van digitale media
Experts en Tweede Kamerleden gaan in gesprek over de impact van intensief gebruik van digitale technologieën en middelen (bijvoorbeeld social media) op het welzijn
van kinderen, jongeren, het gezin en de samenleving als geheel. In dit gesprek komt onder meer het Digitale Balans Model aan bod.
» Bekijk hier het fragment met Anouk Tuijnman (Trimbos-instituut) over het Digitale Balans Model
21 maart
Kabinet verbiedt TikTok op werktelefoons van rijksambtenaren
Rijksambtenaren mogen binnenkort TikTok niet langer op hun werktelefoon hebben. Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen in een brief aan de Tweede Kamer. Het gebruik wordt per direct al ontraden.
» Lees verder bij de NOS
» Bekijk de brief van staatssecretaris Van Huffelen
23 februari
Europese Commissie verbiedt TikTok op telefoons van medewerkers
De Europese Commissie verbiedt haar medewerkers voortaan om TikTok op werktelefoons te hebben, uit angst voor spionage door China. Ook de Tweede Kamer wil dat er zo’n TikTok-verbod voor rijksambtenaren komt.
22 februari
Kamerbrief aanpak online discriminatie racisme en hate speech
Ministers Yeşilgöz-Zegerius (JenV), Van Gennip (SZW), Dijkgraaf (OCW), Bruins Slot (BZK) en Helder ( Langdurige Zorg en Sport) reageren op de motie van Tweede Kamerlid Van Dijk (SP) die het kabinet oproept om de mogelijkheid te onderzoeken om de aanpak van racisme op internet te intensiveren.
15 februari
Meerderheid Kamer wil TikTok verbieden op werktelefoons van rijksambtenaren
Rijksambtenaren zouden de app TikTok niet meer op hun werktelefoon mogen hebben. Dat vindt een meerderheid van de Tweede Kamer.
De sociale media-app heeft een Chinees moederbedrijf en bij de coalitiepartijen in de Kamer zijn zorgen in hoeverre de gegevensbescherming voldoet. De vrees is dat data van gebruikers kunnen worden ingezien door de Chinese overheid.
2 februari
Kamer voor strengere straf op doxing
De Tweede Kamer is blij met het verbod op doxing dat het kabinet heeft voorgesteld, al gaat dat op sommige punten voor het parlement nog niet ver genoeg. De maximale straf voor het verspreiden of publiceren van persoonlijke gegevens met als doel iemand lastig te vallen moet omhoog, vindt de Kamer. Volgende week wordt over het wetsvoorstel en de wijzigingsvoorstellen gestemd.
1 februari
Minister onderzoekt telefoonverbod op scholen
Een mobieltjesverbod op middelbare scholen is een stap dichterbij gekomen. Minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) gaat onderzoeken of dat er moet komen en hoe het er dan uit moet komen te zien. Wilde hij de keuze voor een mobieltjesverbod eerst bij de scholen laten, nu sluit hij Haagse regelgeving over zo’n verbod niet meer uit.
» Lees verder bij RTL Nieuws
» Lees meer over mediaopvoeding in het dossier
25 januari
Kamervragen over ChatGPT
Verschillende partijen in de Tweede Kamer hebben bij (onder meer) de ministers van Onderwijs schriftelijke vragen ingediend over de AI-tekstschrijver ChatGPT. De tool is onder meer onder scholieren populair omdat er op laagdrempelige wijze geloofwaardige teksten mee kunnen worden gemaakt.
Kamerleden van D66, de VVD en de Groep Van Haga willen onder meer weten welke stappen er genomen kunnen worden om negatieve effecten te voorkomen en scholen te ondersteunen. En welke positieve gevolgen en kansen voor het onderwijs
er volgens de ministers schuilen in deze tool.
10 januari
Brussel: TikTok moet meer doen om data te beschermen
Vicevoorzitter Vera Jourová van de Europese Commissie rekent erop dat dat video-app TikTok zich ‘extra gaat inspannen’ om zich aan de EU-wetten over de bescherming van gebruikersgegevens te houden. Dat heeft ze gezegd na een gesprek met TikTok-topman Shou Zi Chew.
» Lees verder bij RTL Nieuws
23 december
Nieuwe rijksbrede aanpak desinformatie
Het kabinet net voor de kerstvakantie een nieuwe strategie tegen desinformatie gepresenteerd. De aanpak is gericht op het versterken van het publieke debat en het verminderen van de invloed van desinformatie. Onder meer isdatechtzo.nl speelt hierin een rol. Maar ook samenwerking met bijvoorbeeld bibliotheken, musea en andere organisaties zijn belangrijk.
» Meer op Rijksoverheid.nl
2 december
China krijgt toegang tot TikTok-data: moet je je daar zorgen over maken?
Op 2 december voert de populaire app TikTok een belangrijke wijziging door in het privacybeleid. Hierdoor kunnen onder meer Chinese medewerkers toegang krijgen tot data van Europese gebruikers.
In de politiek bestaan zorgen over deze wijziging. Maar wat betekent het precies voor gebruikers?
30 november
‘Europa dreigt met Twitterverbod’
Eurocommissaris Thierry Breton heeft Twitter-baas Elon Musk recentelijk gewaarschuwd voor een verbod van Twitter in Europa als het berichtenplatform zich niet houdt aan de Europese regels. Dat meldt de Financial Times (FT).
Breton heeft volgens de krant aan Musk laten weten dat Twitter zich moet houden aan een reeks regels. Zoals het afschaffen van een ‘willekeurige benadering’ om verbannen gebruikers weer tot het platform toe te laten, desinformatie ‘agressief’ tegen te gaan en vanaf volgend jaar in te stemmen met een ‘uitgebreide onafhankelijke audit’ van het platform.
» Lees meer bij Reuters
21 november
Kamerbrief over (o.a.) digitale vaardigheden in het funderend onderwijs
Minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) informeert de Kamer in een brief over het zogenaamde Masterplan basisvaardigheden voor het funderend onderwijs (basisonderwijs en voortgezet onderwijs). Hierin komt ook de rol van digitale vaardigheden ruim aan bod.
» Remco Pijpers (Kennisnet) vatte de punten over digitale geletterdheid samen
» De brief van minister Wiersma is hier te lezen
18 november
Nederlandse overheid overweegt te stoppen met Facebook
De Nederlandse overheid wil stoppen met het gebruik van Facebook, als het platform niet beter met persoonsgegevens van Nederlanders omgaat. Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen (D66, Digitalisering) in een brief aan de Tweede Kamer. De kans dat Facebook aan alle overheidseisen zal voldoen, lijkt echter klein.
Aanleiding voor de brief is een onderzoek in opdracht van het kabinet, waaruit bleek dat Nederlandse burgers privacyrisico’s lopen als ze overheidspagina’s op Facebook bezoeken. Daarbij gaat het onder meer om pagina’s waarop ministeries of provincies nieuws en advies delen. Neemt Facebook deze risico’s niet weg, dan ‘is er geen andere mogelijkheid dan te stoppen met het gebruik van Facebookpagina’s door de overheid’, schrijft Van Huffelen.
» Lees meer bij Binnenlands Bestuur
16 november
DSA en DMA nu beiden in werking
De Europese Unie heeft halverwege november ook de Digital Service Act (DSA) in werking gesteld. De DSA moet ervoor zorgen dat inwoners van de EU online beter zijn beschermd. Zo mogen kinderen geen gerichte advertenties meer ontvangen en moet illegale content of desinformatie sneller van sociale media worden gehaald. De DSA bestaat naast een andere grote techwet, de Digital Markets Act (DMA). Die wet is begin deze maand ingegaan. Samen moeten deze wetten het functioneren van online platforms sturen.
Het komende jaar geldt als een overgangsperiode. Op 17 november 2024 is de DSA volledig van kracht.
» Lees verder bij NU.nl
» Lees hier of beide wetten gaan zorgen voor een prosocialer internet
14 november
Kamermeerderheid voor deels verbieden deepfake-video’s
Een meerderheid in de Tweede Kamer wil deepfake-technologie waarmee echt lijkende nepvideo’s worden gemaakt in bepaalde gevallen verbieden.
Een ruime Kamermeerderheid ondertekende onlangs een motie van de VVD die moet voorkomen dat de technologie wordt ingezet voor ‘kwaadaardige doeleinden’. Zo is recent een neppornofilmpje verspreid waarop presentatrice Welmoed Sijtsma te zien is
» Lees verder bij RTL Nieuws
» Bekijk het programma Welmoed en de sexfakes
11 november
Groeiende zorgen om TikTok; ChristenUnie pleit voor verbod
ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder wil dat er een verbod komt op de populaire filmpjes-app TikTok. Hij vindt dat kinderen beschermd moeten worden, zeker nu het privacybeleid van de app is aangepast en de angst bestaat dat de Chinese overheid toegang krijgt tot de gegevens van gebruikers.
9 november
Zorgt ‘Europa’ voor een prosocialer internet?
Kan een groot pakket aan nieuwe Europese regels er aan bijdragen dat het internet een socialere plek wordt? De Digital Services Act (DSA) gaat in 2024 in en deze wet dwingt online platformen onder meer om strenger op te treden tegen schadelijke content. We spreken hierover met netwerkpartner Commissariaat voor de Media. “De wet gaat wel voor meer bewustzijn bij burgers zorgen.”
» Lees het interview hier
7 november
Extra geld voor bibliotheken
Er komen extra middelen voor bibliotheken. Voor gemeenten komt dit neer op een bedrag van € 18,7 miljoen in 2023. Dit loopt op tot een structureel bedrag van circa € 54 miljoen vanaf 2025. Daarbij zit wel de verplichting dat elke gemeente een ‘toekomstgerichte bibliotheekvoorziening’ moet hebben.
4 november
Kabinet zet stap in ‘digitale transitie van Nederland’
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen, (Digitalisering en Koninkrijksrelaties), heeft begin november de werkagenda voor ‘een veilige, inclusieve en kansrijke digitale samenleving’ gepresenteerd. Hiermee is, volgens het kabinet, de eerste stap gezet in de concrete invulling van de ambities van het kabinet voor de digitale transitie van Nederland.
In de agenda worden vijf concrete doelen gesteld:
-
- Iedereen kan meedoen in het digitale tijdperk.
- Iedereen kan de digitale wereld vertrouwen.
- Iedereen heeft regie op het digitale leven.
- Een waardengedreven digitale overheid die werkt voor iedereen.
- Versterken van de digitale samenleving in het Caribisch deel van het koninkrijk.
Lees meer op Rijksoverheid.nl
10 oktober
Kabinet presenteert nieuwe cybersecuritystrategie
Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) presenteerde maandag 10 oktober, samen met minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering), de nieuwe Nederlandse cybersecuritystrategie 2022-2028. Bij de strategie hoort ook een actieplan met concrete acties om Nederland digitaal veiliger te maken.
» Lees meer op Rijksoverheid.nl
» Lees meer over online veiligheid
20 september
Mediawijsheid tijdens Prinsjesdag
Een aantal opvallende zaken uit de Rijksbegroting 2023, die op Prinsjesdag werd gepresenteerd:
- De belangrijkste plannen op het gebied van digitalisering staan hier onder elkaar.
- Bibliotheken krijgen € 35,7 miljoen extra in 2023, oplopend naar bijna €63 miljoen vanaf 2025.
- In 2023 worden subsidies verstrekt om de bewustwording en de weerbaarheid van burgers rondom de verspreiding van online desinformatie te vergroten, zoals een bijdrage aan Netwerk Mediawijsheid voor de website isdatechtzo.nl, die burgers informeert over de werking van desinformatie en hoe zij dit kunnen herkennen.
- Het Ministerie van BZK zet zich als coördinerend ministerie voor de aanpak van desinformatie in op het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving tegen de impact van desinformatie. In 2023 is er extra aandacht voor de Provinciale staten- en Waterschapsverkiezingen, waarbij de betrokken organisaties bewust worden gemaakt van het mogelijke gevaar van desinformatie. Met het Instituut voor Beeld en Geluid wordt een Nederlands desinformatie kennisnetwerk opgezet.
» Waar moet je extra op letten bij de verkiezingen? Meer bij Isdatechtzo.nl
7 september
Nationale cybersecurity organisaties gaan krachten bundelen
Het Nationaal Cybersecurity Centrum (NCSC), het Digital Trust Center (DTC) en het Cyber Security Incident Response Team voor digitale dienstverleners (CSIRT-DSP) gaan samen in 1 centraal expertisecentrum en informatieknooppunt.
» Lees meer op Rijksoverheid.nl
» Lees meer over online veiligheid
17 augustus
Regeringsbrief: Voortgangsrapportage Europese Digitale Identiteit
Staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering) stuurt de Kamer een update over de digitale portefeuille waar alle EU-burgers en -bedrijven vanaf 2025 over moeten beschikken. In deze wallet kunnen gegevens uit overheidsregisters worden bewaard.
» Lees de brief hier
» Lees het artikel op Binnelandsbestuur.nl
8 juli
Strafbaarheid doxing weer stap dichterbij
Het wetsvoorstel om het gebruik van persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden (doxing) strafbaar te stellen is vrijdag 8 juli naar de Tweede Kamer gestuurd.
Veel vormen van (online) intimidatie zijn al strafbaar, zoals bedreiging en stalking. Volgens minister Yeşilgözis (Justitie) is het nodig doxing apart strafbaar te maken. Vervolging van deze praktijken is op dit moment lastig, omdat er vaak geen sprake is van een bedreiging met een ernstig misdrijf of van een stelselmatige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.
» Lees het bericht op Rijksoverheid.nl
» Lees hier meer over doxing
5 juli
Europees parlement stemt in met DMA, DSA
Het Europees Parlement stemde vandaag in met de Digital Markets Act (DMA). Een wet waarvan Nederland één van de aanjagers is. De DMA is vanaf 2023 van kracht. Ook de Digital Services Act (DSA) kreeg vandaag groen licht en gaat in 2024 in. Eind 2023 treedt bovendien de Data Governance Act (DGA) in werking.
» Lees hier meer over de DMA, DSA en DGA
» Lees hier meer over big data
4 juli
Nieuw programma ouderenzorg: meer digitaal, meer thuis en meer eigen regie
Minister Helder (Langdurige Zorg) stuurde vandaag een brief aan de Kamer met meer uitleg over het nieuwe programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Hierin is veel aandacht voor digitale zorg. ‘Of het nu gaat om beeldbellen met de wijkverpleegkundige, een robotje dat je met een stem herinnert aan het innemen van medicatie of een sensor die de verpleegkundige alarmeert als je bent gevallen.’
» Lees hier meer over het WOZO-programma
» Lees hier meer over digitale zorg
Minister in gesprek met digitale sector over nieuwe (Europese) regels
De regelgeving in de digitale economie ondergaat de komende jaren grote veranderingen. Meer dan tien, EU-brede, wetten zijn sinds dit jaar van kracht of worden binnen de komende drie jaar verwacht. Om deze reden is minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) gestart met een reeks gesprekken met (inter)nationale bedrijven en organisaties om te spreken over de voortgang van deze ontwikkelingen.
» Lees hier meer over deze gesprekken
30 juni
Motie: maak lootboxes in games ook in Nederland strafbaar
Zes fracties in de Tweede Kamer hebben donderdag tijdens het hoofdlijnendebat Digitale Zaken een motie ingediend om te onderzoeken of lootboxes ook in Nederland verboden kunnen worden. Het gaat om CDA, CU, VVD, SP, D66 en GroenLinks. Deze partijen hebben in zowel de Eerste- als de Tweede Kamer een meerderheid.
» Bekijk de motie in de bijlage
» Lees meer over gamen en lootboxes in het dossier op Mediawijsheid.nl
29 juni
Extra maatregelen om persvrijheid te beschermen
Het kabinet komt met verschillende aanvullende maatregelen die de persvrijheid in Nederland ten goede moeten komen.
Zo wordt de steun aan het initiatief PersVeilig verlengd, wil het kabinet ‘zorgen voor een goed functionerend systeem om meldingen van online intimidatie van journalisten tegen te gaan’. En komt er onderzoek naar specifieke doelgroepen binnen de journalistiek die vaker met doxing te maken krijgen. Zoals vrouwelijke journalisten en journalisten met een niet-westerse achtergrond.
Tot slot gaat staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) samen met Netwerk Mediawijsheid een aanpak ontwikkelen om Nederlanders bewust te maken van hoe media en journalistiek werken, hoe de journalistiek de macht controleert en hoe een democratie niet kan bestaan zonder een vrije, kritische en onafhankelijke pers.
» Lees hier meer over de maatregelen
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.