Best heel mediawijs zijn ze, die leerlingen die ik zie tijdens mijn trainingen. Ik geef aan de groepen 6, 7 en 8 van het basisonderwijs een onderdeel van de tripletraining social mediawijs. Ook leerkrachten en ouders, die de andere twee onderdelen van deze integrale training volgen, zijn behoorlijk wijs op sociale media vlak. En toch baart het me zorgen. Wat ik zie dat alle drie de groepen, wel of niet mediawijs, slechts de negatieve essentie van sociale media kennen. Hoe veranderen we dat naar iets positiefs?

De kijk van kinderen
De kinderen bijvoorbeeld, laten we daar mee beginnen. Als ik ze vraag welke sociale media ze kennen, kunnen ze een behoorlijke lijst opsomming. Ook als ik de beeldmerken toon van die hele lange lijst, kennen ze er best veel. Kinderen laten een positieve houding zien. Maar als ik ze vraag wat sociale media precies is, bemerk ik een teruggetrokken houding. Ze omschrijven sociale media als ‘anderen kunnen je foto erop zetten’, ‘daarmee kunnen inbrekers zien of je thuis bent’, ‘ze kunnen je hacken’ of ‘daar op word je gepest’.

De kijk van ouders en leerkrachten
Ouders daarentegen hebben deze associaties helemaal niet. Bij hen zie ik uitermate vrije posts of tweets, die juist de associatie van de kinderen doen lijken te kloppen. Profielfoto’s die hand-in-hand gaan met een koud biertje, persoonlijke ontboezemingen van heb-ik-jou-daar en woordgebruik wat je zakelijke kant niet ten goede komt.

Leerkrachten zijn over het algemeen terughoudend, maar niet uit onwil. Ik scheer niet iedere leerkracht over een kam, maar veel leerkrachten weten niet precies hoe ze met sociale mediawijsheid om moeten gaan. Dit maakt hen terughoudend in initiatieven en houding.

We leven in een ‘ja-maar-cultuur’
Ik maak graag even een sprong naar mijn en uw kindertijd. Heerlijk in de plassen stampen als ’t regende, bramen plukken met m’n witte korte broekje aan (zelfs ossengalzeep kreeg die nare paarse vlekken er niet uit) en spijkerbroeken vol grasvlekken in m’n kast. Kinderen kunnen kind zijn, ze zijn vrij en reageren vaak impulsief in hun doen. Wij, volwassenen, zijn dat een beetje kwijt. Velen van ons leven in een ‘ja-maar-cultuur’. Dat werd duidelijk toen ik een tijdje geleden de ‘omdenkshow’ bezocht. Het waarschuwen voor als er iets gebeurt zit er bij ons ingebakken.

En diezelfde beweging heb ik ook weer gezien bij de lessen die ik geef. De kinderen weten heel erg goed wat gevaarlijk is aan sociale media gebruik. Ik denk liever in oplossingen, in het creëren van een wig tussen gevaren van social media en kansen daarvan. Want natuurlijk is het waar dat als je op Facebook vertelt dat je op vakantie gaat, inbrekers meer kans hebben. Maar hoe kun je je posts vervolgens zo ombuigen, dat dit gevaar niet bestaat, en dat je ook gewoon kunt posten? En maak je goede afspraken over het online zetten van foto’s?

Wij moeten kinderen begeleiden
Ik heb een relatie gelegd tussen deze houding en de ‘ja-maar-cultuur’. Ik denk dat ouders en leerkrachten, ieder vanuit een vorm van angst, de kinderen te veel waarschuwen voor het gedrag op en gebruik van sociale media. Ik zou heel graag meer willen zien dat de opvoeders en begeleiders kinderen meer gaan inspireren wat allemaal wel kan met sociale media. Hoe kunnen ze media inzetten zodat ze er voordeel van hebben? Ik zou graag willen dat ouders en leerkrachten samen werken aan een positieve, opwaartse cultuur in sociale media en mediawijsheid. Zodat angst omgezet wordt in leergierigheid die leidt tot goede begeleiding en inspiratie voor de kinderen van nu. Zij zijn namelijk de eerste generatie sociale media kids. En ik help ze heel graag op weg. Doet u mee?