“Ik heb toch niks te verbergen.” Het is een vaak gehoorde reactie van jongeren als ze erop gewezen worden toch vooral voorzichtig om te gaan met wat ze delen online. Dus is de vraag: hoe overtuig jij jongeren ervan dat ze bewust om moeten gaan met hun (online) privacy en die van anderen?

Volgens mij weten jongeren steeds beter dat wat ze online delen vindbaar is en dat bedrijven als Facebook gebruik maken van hun gegevens, bijvoorbeeld voor het targetten van reclame-uitingen. Jongeren weten ook dat roken en alcohol slecht zijn. Toch delen ze net iets te blote of te melige foto’s, roken ze een sigaretje en wachten ze lang niet allemaal keurig tot hun 18e voor het eerste biertje.

Er zijn allerlei reële zorgen te bedenken als het gaat om je privacy.

• Je gegevens kunnen in een andere context anders geïnterpreteerd worden.
• Een platform waarop je persoonlijke gegevens hebt opgeslagen, wordt verkocht aan een partij die minder zorgvuldig met jouw gegevens omgaat.
• Je huidige gegevens geven in de toekomst mogelijk een beeld dat dan niet meer bij je past.
• Iemand anders kan gemakkelijk zoveel over je te weten komen, dat hij/zij zich als jou voor kan doen, met alle vervelende gevolgen van dien.

Internal censor
Als kennis niet het issue is als het gaat om privacy, wat is het dan? Ik denk dat we als gebruikers van media een ‘internal censor’ nodig hebben: iets dat op momenten dat het erop aankomt een alarmbel doet rinkelen. De vraag is: hoe draag je als ouder, leraar of voorlichter bij aan de ontwikkeling van zo’n ‘internal censor’?

Ik denk dat we het thema vooral tastbaar, voorstelbaar moeten maken. Eeder publiceerde ik een concreet idee voor een les mediawijsheid:

Vertel je leerlingen dat ze een foto van zichzelf mee moeten nemen van twee jaar geleden. En dat die foto’s op een groot bord in de aula komen hangen. Waarschijnlijk zijn ze niet blij met deze opdracht. De meeste pubers vinden twee jaar oude foto’s van zichzelf stom. Leg vervolgens de link met sociale media: je plaatst nu foto’s van jezelf online, voor iedereen zichtbaar. Over twee jaar staan die er nog op. Zou het kunnen dat er dan foto’s bij zullen zitten waarvoor je je schaamt? En kun je die er dan nog afkrijgen?

De aanpak hier is duidelijk: confronteren en leerlingen zelf na laten denken over gevolgen van hun gedrag. Jezelf of iemand jou laten googlen is er ook zo een. Wat vind je allemaal, klopt het bij wie je bent en hoe je gezien wilt worden?

Gezocht: voorbeelden, argumenten, scenario’s over privacy en jongeren
Ik ben op zoek naar meer voorbeelden, verhalen en scenario’s die inzichtelijk maken wat er mis kan gaan met persoonlijke gegevens die je zelf op het internet plaatst. Welke argumenten/scenario’s gebruik jij om juist jongeren te overtuigen van het belang hiervan? Ik nodig je uit je voorbeelden te delen via dit formulier. Ik verwerk ze in een artikel dat ik tijdens de door Kennisnet georganiseerde ‘Themamaand privacy en internet’ in april online voor iedereen beschikbaar zal publiceren.