In opdracht van het ministerie van OCW heeft KWINK groep een evaluatieonderzoek uitgevoerd naar de (netwerk)aanpak van Mediawijzer.net tussen 2015 en 2018. Voor dit onderzoek hebben zij een uitgebreide documentenanalyse verricht, interviews gehouden met betrokkenen bij Mediawijzer.net en een enquête onder netwerkpartners en gebruikers van de diensten van Mediawijzer.net. Veel dank aan iedereen die hieraan heeft meegedaan!

Minister Slob (Basis- en Voorgezet Onderwijs en Media) heeft de Tweede Kamer de evaluatie aangeboden door middel van een aanbiedingsbrief [red. deze brief is online niet meer beschikbaar]. Hierin wordt vermeld dat er in het najaar meer bekend wordt over de plannen op het gebied van mediawijsheid. Hierbij zal de minister ook een inhoudelijke reactie geven op de evaluatie van Mediawijzer.net en uitvoering geven aan de motie van de leden Westerveld en Van den Hul over de mediawijsheid onder senioren en volwassenen.

De uitkomsten van het KWINK groep onderzoek zijn positief en opbouwend kritisch geformuleerd. Er staan waardevolle aanbevelingen in die we goed kunnen gebruiken voor het nieuwe meerjarenplan dat momenteel in ontwikkeling is.

De belangrijkste conclusie

De belangrijkste conclusie is dat het belang van mediawijsheid groot is en dat de netwerkaanpak van Mediawijzer.net werkt. De onderzoekers stellen: “Het bevorderen van mediawijsheid is een grote maatschappelijke opgave en ook in de toekomst blijft deze opgave onverminderd belangrijk. De (netwerk)aanpak van Mediawijzer.net heeft in de periode 2015-2018 een waardevolle bijdrage geleverd aan deze opgave en is ook voor de komende periode een voor de hand liggend instrument.” In het evaluatierapport benoemt KWINK groep dat er anno 2018 een groot netwerk is opgebouwd waar gebruik van kan worden gemaakt, dat de kern- en netwerkpartners de toegevoegde waarde van deze aanpak ervaren en er een grote mate van tevredenheid is over de rol die Mediawijzer.net vervult. We zijn erg blij met deze positieve bevindingen.

Aanbevelingen

KWINK groep geeft verschillende aanbevelingen voor de volgende programmaperiode van Mediawijzer.net.
Op twee aanbevelingen wil ik kort ingaan:

1. Er is meer onderzoek nodig naar mediawijsheid onder jongeren

De onderzoekers stellen dat er nog geen goed beeld is van de mate waarin jongeren anno 2018 mediawijs zijn en bevelen aan om de mediawijsheid van jongeren met prioriteit in kaart te brengen. Mediawijzer.net deelt deze conclusie. Er zijn de afgelopen jaren meerdere onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat jongeren minder wijs zijn dan zij van zichzelf denken en dan leraren en ouders nodig achten. Maar, er is geen brede studie gedaan waarmee de mediawijsheid van jongeren exact in kaart is gebracht en waarbij bijvoorbeeld gebruik wordt gemaakt van observatietechnieken. Reden hiervoor is dat dergelijk onderzoek zeer lastig is uit te voeren en daardoor erg kostbaar is. Inmiddels is onze kernpartner Kennisnet bezig met een volgend onderzoek en zetten zij volgende stap in het meetbaar maken van mediawijsheid.

2. Onderbouw een eventueel besluit om te investeren in mediawijsheid van volwassenen goed

De tweede aanbeveling gaat over de vraag op welke doelgroepen Mediawijzer.net zich de komende programmaperiode moet richten. Vanzelfsprekend laten we de ondersteuning van kinderen en jongeren, hun ouders en leraren niet los. Maar we willen ook graag breder aan de slag met het mediawijzer maken van volwassenen. KWINK groep beveelt aan om eerst de mediawijsheid van volwassenen goed in kaart te brengen en daarna pas een keuze te maken voor doelgroepen en aanpak.

(Verder) onderzoek

Inmiddels heeft Mediawijzer.net samen met Kantar Public en Movisie een eerste onderzoek uitgevoerd naar hoe mediawijs volwassen Nederlanders gemiddeld zijn, welke groepen te onderscheiden zijn en welke problematieken daarbinnen spelen. Er komt uit naar voren dat Nederlanders online zeer actief zijn, maar dat 42% als onvoldoende mediawijs is te typeren. Ook is er een digitale kloof met een risicogroep ‘achterblijvers’ van meer dan 25%. Ook onderzoek van de Universiteit Twente toont dit aan. De komende jaren zal dit onderzoek verder verdiept moeten worden. Dit zal ook gebeuren in samenwerking met de Universiteit Twente.

De resultaten van de onderzoeken onderstrepen de urgentie om te investeren in mediawijsheid voor alle Nederlanders. Ook het Rathenau Instituut, de Raad voor Cultuur en het Sociaal en Cultureel Planbureau pleiten hiervoor. We nemen dit mee in de onderbouwing voor de nieuwe programmaperiode 2019-2023.

In het KWINK groep rapport staan nog veel meer aanbevelingen waar we goed mee aan de slag kunnen in het nieuwe meerjarenplan. We zullen daarbij nadrukkelijker gaan sturen op output, outcome en vooral impact van de inspanningen die we samen met het netwerk doen. We hopen daarom dat we met Mediawijzer.net verder kunnen na afloop van de huidige planperiode. We verwachten dit besluit eind dit jaar.

Lees vooral het rapport en laat weten wat je er van vindt met een reactie onder het artikel of een mailtje naar info@mediawijzer.net.