Technologie in kinderboeken: auteur Linda Liukas schreef er twee. In Finland is zij ‘digital champion’. Hoe kijkt zij aan tegen technologie, de rol van de leerling en de digitale samenleving? Ik sprak namens Kennisnet met haar.
Met een kickstart-project haalde ze drie jaar geleden geld op om een kinderboek over programmeren te maken: ‘Hello Ruby’. Nog niet zo lang geleden verscheen haar tweede kinderboek over de werking van een computer. Hoe kijkt Liukas naar de rol van technologie in het onderwijs?
Wat moeten leerlingen aan het einde van de basisschool beheersen en weten op digitaal gebied?
“Ik zou willen dat leerlingen die naar de middelbare school gaan, een onbevreesde houding hebben tegenover technologie. Geen angst voor techniek. En dat gaat idealiter samen met een groter gevoel voor nieuwsgierigheid voor wat je met technologie kan, en wat technologie met jou kan doen.”
Onbevreesd, zeg je. Zijn kinderen bang voor de computer?
“Kinderen zijn niet de digitale helden waar ze vaak voor worden uitgemaakt. Toen ik een klein meisje was, in de jaren negentig, kocht mijn vader een IBM-computer. Dat was toen heel wat. Ik mocht er alles mee doen wat er in mij opkwam. Mijn ouders stimuleerden dat. Daar heb ik heel veel aan gehad. Nu hebben alle kinderen een device, maar het is niet vanzelfsprekend dat ze daar alles uithalen wat er in zit. Technologie is een tool om jezelf mee uit te drukken. Kinderen weten dat onvoldoende. Ze zijn conservatieve computergebruikers: ze experimenteren niet en zijn te passief. Ouders en scholen kunnen veel meer de mogelijkheden van technologie aan leerlingen laten zien.”
“Kinderen zijn conservatieve computergebruikers: ze experimenteren niet en zijn te passief,” zegt Liukas. Fotografie: Anne Carolien Kohler / Kennisnet
Waar leid je hun passieve omgang met technologie uit af?
“Ik werk regelmatig met leerlingen. Ik laat ze bijvoorbeeld een papieren computer knutselen. Vervolgens daag ik ze uit nieuwe applicaties voor deze computer te verzinnen. Denk out of the box, moedig ik ze aan. Denk groot! Alles mag! Maar de meeste kinderen komen niet verder dan wat ze al kennen, te herhalen. Ze creëren een Angry Birds-app, maar dan met een ander kleurtje. Of ze tekenen een kopie van Minecraft. Maar ik wil dat ze over de toekomst nadenken. Presenteer nieuwe ideeën. Die hoeven echt niet briljant te zijn, maar ze moeten niet lijken op wat er al is.”
Hoe kunnen we dit veranderen?
“Ten eerste moeten we anders kijken naar technologie in het onderwijs. Het is niet een onderwerp dat je aan een informaticadocent moet overlaten, of een gespecialiseerde leerkracht die kinderen programmeren leert. Het omvat meer. Het gaat erom dat we kinderen een basisbegrip van technologie bijbrengen. Dat kan met verhalen en kunst; zoals ik kinderboeken en technologie verbind. Er zijn 100 manieren om dat te doen, niet per se door te programmeren. Dat is iets voor alle leraren.
Ten tweede moeten we meer met kinderen praten over de ethische kant van technologie. Welke veranderingen komen op ons af en wat vinden we daarvan? Voor gesprekken daarover, hoeven leraren niet per se digitaal heel handig te zijn. Het zijn vooral de leraren die in de interactie met leerlingen ‘a spark of magic’ kunnen losmaken. Leraren die pedagogisch en didactisch sterk zijn en de nieuwsgierigheid van leerlingen kunnen prikkelen. Daarmee creëer je een veilige ruimte waarin kinderen steeds meer durven en zo hun grenzen verleggen.”
Kunnen jouw boeken de leraar helpen?
“Ik hoop het! Mijn eerste Hello Ruby-kinderboek ging over programmeren, het tweede over de computer. De onderwerpen voor het derde en vierde boek liggen ook al vast: over de werking van internet en over kunstmatige intelligentie.”
Dit interview verscheen eerder bij Kennisnet.
Hello Ruby: de grote reis door de computer
Goed nieuws: Mediawijzer.net vroeg uitgeverij Nieuwezijds om 3 exemplaren van het onlangs verschenen ‘Hello Ruby: de grote reis door de computer‘, om weg te geven aan bloglezers. Het boek is voor iedereen vanaf 5 jaar en hun ouders/begeleiders. Kans maken op een exemplaar? Geef vóór 14 augustus 2017 hieronder in de reacties antwoord op de volgende vraag: wat is jouw visie op technologie, de rol van de leerling en de digitale samenleving? Er wordt per e-mail contact opgenomen met de winnaars. Update: de winactie is inmiddels gesloten.
Reacties 9
Met mijn school heb ik een technieklab opgezet. Het doel was om kinderen uit te dagen te leren van en met wetenschap en techniek. Onderdeel daarvan is het leren met Lego (WeDo, Mindstorms, StoryStarter en Learn2Learn), maar bijvoorbeeld ook het leren opzetten van onderzoek met scheikundige experimenten. Wat een geweldige ervaringen heb ik in die enkele maanden ervaren.
Kinderen moeten door ons (ouders en leerkrachten) uitgenodigd worden om verrast te worden, maar ook om zichzelf te verrassen met de vaardigheden die ze eigenlijk al bezitten. Kinderen in hun onderzoekende geest uitdagen met de juiste vragen en ze begeleiden in het proces is de opstap naar een grotere interesse in techniek.
Zo kwam een meisje uit mijn klas op de laatste schooldag naar school met een zelfgebouwd vliegtuig van K’Nex. Had zij daar haar ouders versteld laten staan. Versteld van de mogelijkheden, maar ook van de interesse in techniek. Een motiverende en uitdagende leerkracht/ouder is de sleutel! Verbaas, verwonder en verleg je grenzen!
Ik sluit me volledig aan bij de visie van Linda Liukas met betrekking tot haar visie op technologie in het onderwijs. Iedereen heeft er nu en in de toekomst mee te maken, dus het is van groot belang dat alle leraren hier actief mee aan de slag gaan op school en alle leerlingen via het onderwijs leren om om te gaan met onze technologische samenleving op alle mogelijke manieren, waaronder creatief, ethisch en technisch. Ik ben dan ook erg benieuwd naar dit boek en wil het zeker inzetten voor lessen en activiteiten met leerlingen.
De technologie die alle mogelijkheden creëert voor onze digitale samenleving is misschien niet perse vernieuwend, een verbetering of nieuw, het verandert wel onze manier van communiceren, denken, leren en werken. Het is daarom belangrijk dat we hier bewust van zijn en stil bij staan. En kinderen via het onderwijs en/of bij het informeel leren, te ondersteunen in optimaal en veilig gebruik ervan.
Technologie is van alle tijden en deze ontwikkeld zich steeds verder. Het is belangrijk om hier in mee te groeien. Kinderen vinden het leuk om hier mee bezig te zijn. Een belangrijke taak ligt er vooral bij de leerkrachten, die wel moeten durven om deze nieuwe technologieën in te zetten, ook al vinden ze het zelf lastig. Boeken zoals die van Linda Liukas helpen hierbij. Daarnaast is het goed om professionals uit het werkveld eens uit te nodigen. Leuk voor iedereen!
Zo jong mogelijk mee kennis laten maken zowel thuis als op school ,veel leren en weten over techniek en de digitale wereld is handig en belangrijk in deze tijd
Wat voor mij de kracht van wetenschap en techniek is, is de uitgelezen mogelijkheid om kinderen bezig te laten zijn met taal. Of juist niet.
Neem programmeren. Kinderen met een zwakke taalontwikkeling kunnen in programmeren, zowel digitaal als unplugged, zich ontplooien, zonder hinder te hebben van hun taalachterstand. Hun zelfvertrouwen groeit en hun woordenschat ook. Win-win-win.
Dat daar allerlei 21e eeuwse vaardigheden bijkomen is fantastisch. Maar zonder een goede taalontwikkeling en veel zelfvertrouwen lijkt deelname aan onze maatschappij minder goed te slagen. Win-win-win dus.
Wetenschap en techniek kunnen onderdeel zijn van verschillende vakken in het onderwijs waaronder taal en lezen. Eenvoudig gezegd: je hebt taal nodig om de oplossing van een probleem uit te leggen en je moet kunnen lezen om bepaalde opdrachten goed uit te voeren.
Als jeugdbibliothecaris en specialist media met als basis Rotterdam, een arbeidersstad, waar het aantal kinderen met taalachterstand groter is dan waar ook en het aantal laaggeletterden ver boven het landelijk gemiddelde ligt, is het mijn doel om het onderwijs en ouders te inspireren om wetenschap en techniek in alle mogelijke vormen te gebruiken om de taal en het lezen van hun kinderen te stimuleren. Laaggeletterdheidheid is een enorme last voor onze economie. Dat moet en kan beter. (Voor)lezen en praten over verhalen is een eenvoudige manier om de taalontwikkeling op gang te brengen en te versterken. Wetenschap en techniek ook maar vanuit een heel ander uitgangspunt. Als je als ouder zelf laaggeletterd bent, dan ben je niet het juiste schoolvoorbeeld voor je kind. En ouders voelen dat ook. Maar als je samen kookt, haakt, timmert of last, praat je ook met elkaar. Doel hetzelfde, middel anders.
We gaan overigens beiden boeken van Linda Liukas gebruiken in de dagelijkse praktijk van ons bibliotheekwerk. Wekelijks wordt er voorgelezen en geknutseld in de vestigingen van Bibliotheek Rotterdam. Met de ideeen en de materialen uit boeken van Liukas trekken we het voorlezen en knutselen op een hoger plan. Leesbevorderen en computational thinking verbonden om Rotterdamse kinderen een stap verder te brengen.
Technologie hoort erbij. Kinderen moeten leren ermee om te gaan, leren wat er is. Zodat ze zich kunnen redden in de wereld van nu.
Als leerlingen niet weten wat er is, dan kunnen ze er ook geen gebruik van maken en zelf gebruiken.
Maar leer leerlingen a.u.b. ook hoe ze ermee om moeten gaan. Zodat ze geen ongelukken krijgen of veroorzaken in de technologie/digitale wereld.
Hartelijk dank voor jullie visies en reacties, interessant om te lezen!
De winactie is inmiddels gesloten. De winnaars van het boek hebben per e-mail bericht ontvangen: gefeliciteerd en veel leesplezier!
Technologie is niet altijd goed, maar kan zeker ook voor mensen heel positief uitpakken. Voor ouderen zijn alle gezondheids-apps een mooie ontwikkeling geweest. Wij kunnen hier alleenmaar dankbaar voor zijn. Ik voorzie ook veel moois voor het onderwijs.
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.