Netwerk Mediawijsheid bestaat inmiddels uit meer dan 1000 netwerkpartners; van kleine zelfstandigen tot grote instituten. Allen zetten zich op hun eigen manier in voor een mediawijs Nederland. Wat is er nodig om samen, als netwerk, met nog meer impact te werken aan de missie: ‘Iedereen mediawijs’? Op 27 november 2019 kwamen twintig netwerkpartners uit het netwerk bijeen om dit te bespreken. Graag delen we de belangrijkste inzichten en de acties die daaruit voort zijn gekomen.

Hoe ziet een ideaal netwerk eruit? Hoe kunnen we onze krachten als netwerk bundelen? Wat kan het netwerk voor netwerkpartners betekenen? En hoe benutten we het netwerk optimaal? Om deze vragen draaide de Impactsessie Netwerk Mediawijsheid die plaatsvond in Beeld en Geluid. De aanwezigen kwamen tot een aantal inzichten en acties waar we in 2020 mee aan de slag gaan.

Om te beginnen: wat is Netwerk Mediawijsheid?

Voordat we het kunnen hebben over het functioneren van het netwerk, moet helder zijn hoe de organisatie van Netwerk Mediawijsheid is ingericht. Wie doet wat? Wat is ‘het programmateam’ en wie beslist waarover?

Netwerk Mediawijsheid werkt als netwerkorganisatie voor en met de netwerkpartners; meer dan 1000 organisaties, bedrijven, zelfstandig professionals en instellingen op het gebied van mediawijsheid. Dat betekent dat de missie, visie, doelstellingen en activiteiten vanuit het netwerk ontstaan en worden uitgevoerd. 

Vijf van de netwerkpartners nemen hierin het voortouw, deze vijf ‘kernpartners’ zijn: Beeld en Geluid, ECP | Platform voor de InformatieSamenleving, Human, Kennisnet en Koninklijke Bibliotheek. De kernpartners zijn verantwoordelijk voor de bemensing, financiering en uitvoering van de activiteitenplannen van het netwerk. De kernpartners werken samen in een stuurgroep, een kerngroep en een programmateam dat onder leiding staat van een programmadirecteur. Beeld en Geluid is de penvoerder en vraagt namens de andere kernpartners jaarlijks subsidie aan bij OCW. Voor een overzicht van alle betrokkenen bij de organisatie van Netwerk Mediawijsheid – van stuurgroep tot programmateam –  zie de ‘over ons’-pagina. 

De kernpartners stellen onder aanvoering van de programmadirecteur jaarplannen en meerjarenplannen op. Het meerjarenplan voor de periode 2019 t/m 2023 heeft als gezamenlijke missie: ‘Nederland mediawijs’. Deze is uitgewerkt in drie programmalijnen: jongeren, volwassenen en kwetsbare groepen. Bekijk de koersplaat voor een visuele weergave van het meerjarenplan.

Om ervoor te zorgen dat de koers van het netwerk in voortdurende afstemming met het netwerk tot stand komt: ‘voor en door het netwerk’, organiseert het programmateam expertsessies, co-creatiesessies, gesprekken met netwerkpartners en netwerkbijeenkomsten. Ook worden adviezen ingewonnen bij de onafhankelijke programmaraad en de onafhankelijke wetenschappelijke raad voor mediawijsheid die in 2019 is opgericht.

In de dagelijkse praktijk vormt het programmateam het aanspreekpunt voor de netwerkpartners. Het programmateam vervult de rol van verbinder, steunpunt, wegwijzer en gangmaker. De taak van het programmateam is om het jaarlijkse activiteitenplan samen met de netwerkpartners nader vorm te geven, uit te voeren en het netwerk te betrekken en te ondersteunen. Er worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd en er vindt veel uitwisseling online plaats.

Daarom is ook deze Impactsessie georganiseerd: hoe kunnen we samen als netwerk onze impact op de missie ‘iedereen mediawijs’ vergroten en hoe kan het programmateam dit zo goed mogelijk ondersteunen?

Hoe optimaliseren we kennisdeling en verbinding?

Tijdens de Impactsessie werd duidelijk dat er kansen liggen in meer kennisdeling en verbinding. Veel netwerkpartners werken met dezelfde doelgroepen, vraagstukken of werkwijzen. Hoe kan het programmateam er voor zorgen dat netwerkpartners het wiel niet opnieuw hoeven uitvinden? En dat zij elkaar versterken en kunnen co-creëren?

Daarvoor is volgens de aanwezige netwerkpartners beter zicht nodig op wat er speelt in het netwerk. Welke projecten lopen er al? Waar vind je andere netwerkpartners waarmee je raakvlakken hebt? Is er een plek waar duurzame kennis, zoals onderzoek naar doelgroepen of het competentiemodel mediawijsheid, gedeeld wordt? Hoe blijf je up-to-date? Tijdens de sessie liet een aantal netwerkpartners weten dat deze informatie beter vindbaar zou kunnen zijn. Daarom zal het programmateam werken aan:

• De website Mediawijzer.net krijgt een verbeterde structuur en zoekfunctie, zodat de informatie over netwerkpartners, activiteiten, strategische lijnen en kennis veel beter vindbaar worden.
• Om netwerkpartners te voorzien van relevante informatie – bijvoorbeeld via de nieuwsbrief en partnermailing – wordt uitgezocht of er meer mogelijk is op gebied van personalisatie. Ook wordt opnieuw gekeken naar de belangrijkste contactmomenten en de wijze waarop die ingericht worden.
• Om ervoor te zorgen dat netwerkpartners hun kennis en activiteiten actiever delen, wordt opnieuw nagedacht over de invulling van het netwerkpartnerschap. Zo kan er in een nieuwe intentieverklaring de wens opgenomen worden dat de partner eens per jaar actief kennis deelt.
• De bestaande Mediawijzer.net LinkedIn-groep wordt opnieuw onder de aandacht gebracht als plek om kennis te delen en verbindingen te leggen.
• En ook andere communicatiekanalen, zoals de nieuwsbrief, de centrale mailbox ([email protected]), websites en sociale media, worden beter in kaart gebracht en zichtbaarder voor netwerkpartners. Bekijk het overzicht van sociale media.

Het antwoord ligt niet alleen online. Aanwezige netwerkpartners geven aan dat offline vaak meer waarde wordt gecreëerd. Daar ontstaan sneller nieuwe ontmoetingen en samenwerkingen. Zo klinkt de behoefte aan offline kennissessies, om visie te ontwikkelen, krachten te bundelen en op de hoogte te blijven. Het programmateam heeft daarom de volgende acties bepaald:

• Er komen meer offline sessies. Denk aan ‘updatesessies’ met als doel om netwerkpartners op de hoogte te houden. Dit zijn bijvoorbeeld kennissessies over een specifieke casus, sector, doelgroep of thema. Of om informatie uit te wisselen over lopende strategische plannen of structurele projecten.
• In de partnermailing zal een kalender worden gedeeld van komende expert- en updatesessies.

Kunnen clusters zorgen voor een efficiënter netwerken?

Het netwerk wordt steeds groter en uiteenlopender. De één werkt in de zorg, de ander ontwikkelt lesmateriaal en weer een ander is onderzoeker. Om netwerkpartners laagdrempelig informatie te kunnen bieden kan het nuttig zijn om clusters binnen het netwerk te vormen. Maar op basis waarvan cluster je? Hierbij geven aanwezigen de voorkeur aan concrete vraagstukken en casussen, zodat verschillende disciplines kunnen samenkomen. Acties voor het programmateam zijn:

• Het programmateam werkt een voorstel uit voor clusters (op basis van casussen) in samenspraak met een aantal netwerkpartners.

Een ideaal netwerk in beeld

Tijdens de impactsessie werden de aanwezige netwerkpartners uitgenodigd te fantaseren over een ideaal netwerk. Welke vorm heeft dat netwerk? Wat zijn de belangrijkste eigenschappen? En wat heeft dat voor toegevoegde waarde voor jou? Deelnemers deelden beelden die hun ideale netwerk representeren. We lichten vier sprekende beelden uit:

Samen bruggen bouwen

Erik Reuvers (Probiblio) ziet het beeld van een brug in aanbouw voor zich: van twee kanten wordt gewerkt aan de verbinding tussen het netwerk en de doelgroepen. Met als doel: iedereen mediawijs maken. De brug wordt gebouwd over een zee aan verschillende soorten problematiek. Het idee erachter is dat we samen aan de slag gaan, problemen oplossen, nieuwe kennis ontwikkelen en met elkaar delen.

Een heksenkring op vruchtbare grond

Een beeld dat veel aanwezigen aansprak was de foto van Angeliek van der Zanden (Digisterker). Zij deelt het beeld van een ‘heksenkring’, een cirkel van paddenstoelen die onder de grond een complex netwerk van draden heeft om zich te voeden. Haar ideale netwerk biedt een gezonde voedingsbodem waarop steeds meer netwerkpartners kunnen opbloeien. Het benutten van bestaande (misschien nog verborgen) netwerken is daarbij belangrijk. We hebben er ook de minder actieve netwerkpartners bij nodig. Want zo blijft de voedingsbodem zich vernieuwen en kunnen opgebloeide initiatieven zich verduurzamen.

Welk puzzelstukje heb jij in handen?

Het beeld van een puzzel is door meerdere aanwezigen ingebracht. Netwerkpartner Denise Bontje (DmaakthetBont en Mediasmarties) wil met haar beeld uitnodigen om na te denken over welke puzzelstukjes jij in handen hebt. In haar ideale netwerk heeft iedereen oog voor wat hun organisatie kan toevoegen aan het geheel en waar anderen nog ruimte laten. Het netwerk krijgt op die manier vorm van een puzzel die efficiënt op elkaar aansluit. Netwerk Mediawijsheid heeft meer dan 1000 netwerkpartners, allemaal aan het werk vanuit dezelfde gedachte: iedereen mediawijzer maken. Maar met zoveel vissen in dezelfde vijver zit je elkaar ook wel eens in de weg. Het ‘concurreren’ kan veel energie kosten. Handiger is deze energie te gebruiken om elkaar te versterken, samen te werken en te delen.

In verbinding onder hoogspanning

De veelzijdigheid aan thema’s, problematiek, projecten, events en initiatieven binnen Netwerk Mediawijsheid, zorgt voor ‘hoogspanning’. Harriet Leget (Kennisnet) bracht daarom het beeld van hoogspanningsmasten mee. De enorme hoeveelheid energie die binnen dit netwerk leeft, wil je delen en bundelen. Dit vraagt volgens de aanwezige netwerkpartners om behendigheid, flexibiliteit en creativiteit. Harriet merkt bij haar afbeelding op: “Deze energiecentrale is wat old school: misschien kunnen we ook op zoek naar nieuwe, duurzamere vormen van energie.”

Samen aan de slag

Tijdens de impactsessie werd zichtbaar hoeveel de netwerkpartners met elkaar delen. Hun gedrevenheid op gebied van mediawijsheid, hun zoektocht naar steeds weer nieuwe connecties, maar ook hun behoefte aan kennis en overzicht. Het programmabureau bedankt de deelnemers* aan de sessie hartelijk voor hun inspirerende bijdrage en gaat de komende tijd aan de slag met nieuwe ideeën en actiepunten. Heb jij nog andere ideeën over het netwerk? Stuur een mail naar [email protected].

* Na een uitnodiging aan het hele netwerk, hebben twintig netwerkpartners zich aangemeld voor de Impactsessie.
De aanwezige deelnemers waren:
Suzanne van der Wateren (Beeld en Geluid), Denise Bontje (DmaakthetBont en Mediasmarties), Merijn Bartman (Stichting Orion), Lisa Roozen (Filosoofje), Tjeerd van den Elsen (Kinderpodcasts.nl), Jacques de Wit (Leerzelfonline.nl), Maartje Spoelstra (ECP), Jan-Maarten Rovers (UpgradeNL), Janine van Loenen (MEE), Rowan Olierook (Human), Britt van Teijlingen (Probiblio), Erik Reuvers (Probiblio), Angeliek van der Zanden (Stichting Digisterker), Nienke Martinus (Netwerk filmeducatie), Norma Verheijen (KB), Nora de Vos (Natuurkind), Tiffany van Stormbroek (NICAM), Jasper Oomen (JOGG), Harriet Leget (Kennisnet), Stefan Klomp (Direct Research), Mary Berkhout-Nio (Netwerk Mediawijsheid), Floortje Jansen (Netwerk Mediawijsheid), Micky Devente (Netwerk Mediawijsheid), Babette van der Sluis (notulen en verslag), Eugene Zaaijer (moderator)

Lees meer over Netwerk Mediawijsheid:

» Nieuwe toekomstplannen bij afsluiting jubileumjaar
» De waarde(n) van mediawijsheid: verslag #MNX19
» Resultaten evaluatieonderzoek KWINK groep
» Dit vonden de bezoekers van #MNX19 en nemen we mee naar #MNX20